نقش هویتی پوشش در جامعه اسلامی به فراموشی سپرده شده است

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از قزوین، محبوبه الهی، عضو هیئت علمی دانشگاه شریعتی پیش از ظهر امروز، 28 خرداد در سلسله نشست‌های تبیین الگوی پوشش ایرانی ـ اسلامی که به همت مرکز علمی ـ کاربردی جهاد دانشگاهی و استانداری قزوین در سالن اجتماعات استانداری برگزار شد، با بیان اینکه یکی از مشکلات رشته طراحی عدم مشخص شدن ارزش‌های آن است، اظهار کرد‌: عدم شناخت این مؤلفه مهم باعث کمرنگ شدن تأثیر طراحی لباس با توجه به شئون اسلامی و دینی شده است.

وی افزود: پوشاک در ابتدا به‌عنوان وسیله‌‎ای برای پوشش انسان محسوب می‌شد اما در گذر زمان نقش هویتی به خود گرفت و دارای جایگاهی شد که تمایل‌های فکری و هویتی فرد از روی لباس قابل تشخیص بود.

عضو هیئت علمی دانشگاه شریعتی تأکید کرد: امروز شاهد لباس‌هایی هستیم که نمادهایی بر روی آن حک شده است اما متأسفانه جامعه ما بدون شناخت از علت و عقبه شکل‌گیری این نمادها و بدون در‌نظر گرفتن جنبه فرهنگی آن، به راحتی این لباس‌ها را می‌پوشند.

وی با بیان اینکه طراحی لباس در کشور ما دارای مشکلات و معضلات بسیار زیادی است، بیان کرد: آنچه در ایران در حوزه طراحی لباس اتفاق افتاده دارای تفاوت‌های بسیار زیادی با کشورهای در حال توسعه است به‌نوعی که در کشورهای در حال توسعه،  طراحی لباس آخرین مرحله قبل از تولید است و باید طراح قبل از طراحی به عقبه و پیشینه دینی، مذهبی و فکری جامعه هدف آگاه باشد.

الهی با بیان اینکه طراحی لباس در کشور ما اولین مرحله تولید لباس است، یادآور شد: متأسفانه طراحان لباس در کشور ما بدون شناخت از نیازهای فکری، دینی و اجتماعی جامعه هدف به طراحی لباس می‌پردازند و نتیجه آن را امروز در وضعیت پوشاک جامعه شاهد هستیم.

طراحی لباس، متناسب با شئون دینی و عقبه فکری جامعه صورت نمی‌گیرد

وی با بیا اینکه مدل‌های طراحی شده لباس در ایران اسلامی به هیچ عنوان با الگوهای ایرانی ـ اسلامی پوشش هم‌خوانی ندارد و دارای تضاد است، تأکید کرد: طراحی لباس در کشور متناسب با شئون دینی، عقبه فکری و حتی تاریخی کشور صورت نمی‌گیرد و همین امر کشور را از نظر فرهنگی با مشکلات زیادی روبرو کرده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه شریعتی دقت بر مؤلفه‌های طراحی و تولید لباس در جامعه فرهنگی و اسلامی را نیاز امروز صنعت پوشاک کشور دانست و گفت: اگر ما در پیشینه تاریخی خود مطالعه کنیم می‌بینیم که پوشاک دارای فرهنگ خاصی در جامعه ایرانی بوده وقدمت این فرهنگ نیز حتی به دوران باستان معطوف می‌شود.

وی ابتدای دوران صفویه را اوج دوران صنعت ‌پوشاک در کشور دانست و گفت: در این دوره جامعه ایرانی، پوشاک و تفکر فرهنگی خود را از غرب برتر دانسته و هیچ‌گاه به دنبال تقلید از این فرهنگ و انتخاب پوشش غربی نبود.

این استاد دانشگاه آغاز دوره رسوخ فرهنگ غربی به جامعه ایران را از نیمه دوم حکومت صفویه دانست و ادامه داد: این روند از نیمه دوم حکومت صفویه بر‌عکس می‌شود و عده‌ای با تفکر غرب زده، انتخاب لباس و فرهنگ غربی را افتخار دانسته و به‌تدریج فرهنگ ایرانی در برابر فرهنگ غربی جایگاهی ضعیف تر و زبون‌تر پیدا می‌کند.

غرب‌زدگی، لباس را به نماد روشنفکری در ایران تبدیل کرد

وی سفرهای ایرانیان از دربار و حتی دانشجویان به غرب را دلیل اصلی این غرب‌زدگی و رسوخ فرهنگ غربی دانست و اظهار کرد: قیمت لباس، سادگی، زیبایی و تنوع در رنگ و نوع لباس از مهم‌ترین دلایل انتخاب لباس غربی در جامعه ایرانی بوده است.

الهی افزود: شکل‌گیری نهضت مشروطه، کشف حجاب و ورود زن به عرصه اجتماعی بر تغییر فرهنگ و لباس ایرانی اثر‌گذار بود و لباس در گذر زمان در این جامعه غرب زده به نماد روشنفکری تبدیل شد‌.

وی با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین نکاتی که در حوزه طراحی لباس باید به آن توجه شود مخاطب‌سنجی و سنجش ذائقه مخاطب است، تأکید کرد: همه حوزه‌های طراحی لباس نیاز به دقت در شناخت و اطلاعات کافی دارد.

عضو هیئت علمی دانشگاه شریعتی بیان کرد: نگاه دینی و شرعی به طراحی لباس در جامعه ایرانی - اسلامی یکی دیگر از اصول طراحی است که باید با دقت و با در‌نظر‌ گرفتن تربیت دینی در جامعه و همچنین چارچوب اعتقادی جامعه طراحی شود.

وی عنوان کرد: در دین اسلام تمامی حوزه‌های لباس مورد توجه قرار گرفته است تا جایی‌که تأکید بسیار زیادی در احادیث و روایات در مورد رنگ، مدل و حتی جنس پوشاک وجود دارد.

الهی گفت: یکی دیگر از مباحثی که در طراحی لباس باید مورد توجه قرار بگیرد پیشینه و عقبه هویتی و دینی جامعه است که طراحان باید با این پیشینه تاریخی آشنا شوند.

وی در پایان کی دیگر از عوامل طراحی لباس را شرایط فرهنگی و اجتماعی جامعه دانست و یادآور شد: طراح باید بتواند با شناخت مناسب از فرهنگ و شرایط اجتماعی جامعه، لباس مورد نظر را طراحی کند.