چرا جشنوارههای تئاتری به بندهای آئین‌نامه‌ای خود در فراخوان پایبند نیستند؟
گروه هنر: هر یک از جشنوارههای تئاتری مقررات منحصر به خود و یا ضوابطی که در همه جشنواره‌ها عمومیت دارد را در فراخوان خود متذکر شده و آن را شرط احراز شرایط برای پذیرش آثار در بخش‌های مختلف خود می‌دانند؛ هر چند که خود آنها چندان پایبند به این مقررات نیستند.
دبیرخانه چهارمین جشنواره «تئاتر شهر» نام 15 اثر برگزیده بخش مسابقه نمایشنامه‌نویسی و نمایشنامه‌خوانی خود را اعلام کرد؛ آثاری که توسط هیئت بازخوان از میان 107 اثر نمایشی ارسال شده به جشنواره انتخاب شده‌اند و قرار است به آنها کمک‌هزینه حضور در جشنواره و نمایشنامه‌خوانی تا سقف 2 میلیون تومان داده شود.
قطعاً براساس بندهای مندرج در فراخوان این جشنواره، آثار نمایشی در همه بخش‌ها اگر به مسائلی همچون مشکلات شهروندی، اخلاق‌مداری و حقوق شهروندی و مسائلی نظیر آن که مورد دغدغه سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران به عنوان سازمانی متبوع شهرداری تهران است بپردازند، در اولویت انتخاب قرار خواهند گرفت؛ چرا که اساساً برگزاری این جشنواره به منظور فرهنگسازی شهری و بهبود شرایط شهرنشینی است که این سازمان به عنوان یکی از اهداف فرهنگی خود در زمینه اصلاح سبک زندگی به دنبال آن است.
با این وجود هیچ محدودیتی در مورد موضوعاتی که ممکن است هر یک از آثار نمایشی در هر یک از بخش‌های این جشنواره به آنها پرداخته باشند (به غیر از بخش «تئاتر باران» که به تئاتر دینی اختصاص دارد) وجود ندارد و ملاک‌هایی همچون کیفیت فنی آثار، توجه به ساختار معمول روایی در زمینه نگارش متون نمایشی و همچنین نوآوری در زمینه شیوه اجرایی از جمله مواردی است که در زمینه ارزیابی آثار متقاضی شرکت در این جشنواره توقع می‌رود که رعایت شود.
اما پیش از پرداختن به این موضوعات، برطبق مندرجات موجود در فراخوان جشنواره که اتفاقاً جزئی از مقررات عمومی جشنواره «تئاتر شهر» است و به طور حتم تمامی جشنوارههای تئاتری نیز خود را پایبند به رعایت آن می‌کنند و اساساً به عنوان یک پیش‌شرط در پذیرش ابتدایی اثر نمایشی در هر کدام از بخش‌ها مقبول واقع شده است تا پس از آن اثر نمایشی در مراحل کارشناسی مورد ارزیابی قرار گیرد، طرح این نکته است که اثر نمایشی متقاضی شرکت در جشنواره پیش از این باید نه اجرای عمومی شده و نه در جشنواره دیگری سابقه حضور داشته باشد با این وجود چرا برخی از جشنوارههای تئاتری همچون چهارمین جشنواره «تئاتر شهر» از مقرراتی که خود وضع کرده‌اند عدول می‌کنند، جای سؤال دارد.
به این بند مقررات عمومی چهارمین جشنواره «تئاتر شهر» که عیناً از فراخوان آن نقل می‌شود توجه کنید:
« آثار متقاضی نباید تاکنون اجرای عمومی رفته و یا در هیچ جشنواره‌ای اجرا شده باشند. بدیهی است ستاد جشنواره چنانچه در هر مرحله‌ای متوجه حضور این آثار در جشنوارههای دیگر شود از پذیرش گروه معذور خواهد بود.»
با این فرض به عنوان نمونه به نام اثر نمایشی که در میان 15 نمایشنامه برگزیده بخش نمایشنامه‌نویسی و نمایشنامه‌خوانی چهارمین جشنواره «تئاتر شهر» معرفی شده است، اشاره می‌کنیم یعنی «فولاد هرگز زنگ نمیزند» که هم سابقه حضور در جشنواره «تئاتر فجر» را داشته است و هم سابقه اجرای عموم؛ اینکه چرا با وجود چنین سابقه حضوری، مجدد در جشنواره پذیرفته شده است جای سؤال دارد که آیا تعمدی در کار بوده و بنا به ملاحظاتی این انتخاب صورت گرفته؟
به هر حال جشنواره‌ای همچون جشنواره «تئاتر شهر» می‌تواند آوردگاهی برای نسل جوان و مستعد تئاتری باشد، نسلی که شاید در عین شایستگی و داشتن نوآوری و خلاقیت مجالی برای عرض اندام در جشنوارههای جدی‌تری همچون «تئاتر فجر» و... را نداشته باشند و با این کار نابخردانه ممکن است حقوق مادی و معنوی آنها در عرصه فعالیت‌های تئاتر تضییع شود.
