عماد آبشناس، کارشناس و تحلیلگر مسائل منطقه، درباره افزایش فعالیت تخریبی رژیم صهیونیستی در دور جدید مذاکرات برجام و اهداف صهیونیستها گفت: هر اتفاقی که موجب این شود که تحریمها علیه ملت ایران کاهش پیدا کند و روابط ایران با سایر کشورها بهتر شود موجب نارضایتی صهیونیستهاست. صهیونیستها به طور دائم انزوا، فشار و تحریم ایران را پیگیری میکنند و به هر بهانهای میخواهند ایران در این وضعیت باقی بماند.
وی افزود: مسئله این است که اگر همه طرفها به برجام برگردند آمریکا موظف است تحریمها علیه ایران را لغو کند و دلیل اصلی که ایران برجام را امضا و قبول کرد تا مدتی فعالیتهای هستهای خود را محدود کند، این بود که تحریمها لغو شود و با لغو تحریمها این صهیونیستها هستند که متضرر میشوند. به همین دلیل است که آنها مخالف هرگونه اتفاق به نفع ایران از جمله توافق در مذاکرات وین هستند.
آبشناس درباره تضاد منافع رژیم صهیونیستی با آمریکا و اروپا در موضوع مذاکرات هستهای به رغم همگرایی بالا با یکدیگر گفت: نباید این نکته را فراموش کرد که منافع اسرائیل بزرگتر از منافع آمریکا یا اروپا نیست و تا جایی که منافع آمریکا و اروپا اقتضا میکند آنها از اسرائیل حمایت میکنند. به عبارتی تا جایی که اسرائیل بتواند منافع آمریکا و اروپا را تأمین کند، مورد حمایت قرار میگیرد، نه اینکه منافع امریکا و اروپا را تأمین نکند و حتی موجبات ضرر برای آنها شود.
این کارشناس مسائل منطقه اظهار کرد: یکی از مهمترین مسائل برای آمریکا و بعد اروپا، مسئله چین است. امروزه چین به سرعت در حال رشد اقتصادی است در حالی که آمریکا و اروپا به واسطه کرونا شرایط اقتصادی بدی را پشت سر میگذارند. براساس بسیاری از برآوردها چین تا سال 2030 میتواند اقتصاد آمریکا را کنار بزند و اقتصاد اول جهان شود و این برای آمریکا به معنای نابودی است. برخی تصور میکنند نابودی آمریکا با لشگرکشی و جنگ است در حالی که شوروی هم بدون شلیک یک گلوله از هم پاشید و لذا امروز مسئله چین و مهار آن اولویت اصلی آمریکا و مجموعه غرب است.
آبشناس بیان کرد: از زمان جنگ جهانی دوم به بعد همه تلاشهای غرب در این راستا بود که شوروی یا روسیه نتواند به خلیج فارس و چین هم نتواند به دریای مدیترانه برسد و نقطه اتصال اینها، ایران است و اگر ایران با چین و روسیه همسو و همراستا شود این به معنای رسیدن روسیه و چین به خلیج فارس و دریای مدیترانه است، لذا منافع آمریکا و اروپا اقتضا میکند به هر نحو ممکن جلوی ائتلاف میان ایران، روسیه و چین را بگیرند و اروپاییها بیش از آمریکا به دنبال این هستند.
وی ابراز کرد: اگر تحریمها علیه ایران برداشته شود، شرایط فرهنگ اقتصادی بخش بزرگی از مردم ایران به گونهای است که تمایل به خرید کالاهای اروپایی و غربی دارند و این میتواند جلوی اتصال اقتصادی سریع ایران به چین را گرفته و یا تعادلی در آن ایجاد کنند. البته اروپاییها نمیتوانند اتصال ایران به اقتصاد چین را به طور کامل متوقف کنند و این به دلیل شرایط چند سال اخیر است که باعث شده ایران به سمت تعادل در روابط اقتصادی با سایر کشورها حرکت کند، نه اینکه به یک طرف دنیا متمایل شود.
این تحلیلگر مسائل منطقه یادآور شد: اشتباه بزرگی که در سال 2015 و بعد از امضای برجام رخ داد این بود که دولت یازدهم همه دروازههای اقتصادی را برای اروپاییها باز کرد و این دروازهها را برای چینیها و حتی آمریکاییها بست و شاید یکی از دلایلی که آمریکاییها زیر میز برجام زدند همین بود که دیدند منافع اقتصادی از برجام ندارند و چینیها نیز به دلیل همین دلخوری حمایت چندانی از ایران نکردند. براین اساس اروپاییها به دنبال جلوگیری از ائتلاف اقتصادی ایران و چین و آمریکاییها نیز در پی ممانعت از اتحاد استراتژیک نظامی ایران و روسیه هستند و اگر اینطور پیش برود بیشترین ضرر را آمریکا و اروپا متحمل میشوند.
آبشناس تصریح کرد: درست است که ایران به لحاظ اقتصادی در فشار قرار میگیرد اما از نظر استراتژیک غربیها هستند که ضربه میخورند. به همین دلیل اروپا و آمریکا تلاش دارند هر طور شده مسئله برجام را حل کنند و لذا تا حدود زیادی خواستههای اسرائیل را نادیده میگیرند.
آبشناس درباره رفتار متفاوت برخی کشورهای عربی مانند عربستان و امارات در دو مقطع مذاکرات هستهای؛ مخالفت با برجام در سال 2015 همسو با اسرائیل و موافقت یا حداقل سکوت در دور جدید، و از طرفی انعقاد پیمان صلح ابراهیم با اسرائیل و احتمال تضعیف این توافق بر اثر اختلاف اعراب و اسرائیل در موضوع مذاکرات هستهای ایران گفت: این پیمان یک مسئله صوری بوده و روابط اسرائیل با اعراب از قبل وجود داشته است. وقتی حدود 40 سال پیش از انور سادات سؤال کردند که چرا پیمان کمپ دیوید را امضا کردید، او پاسخ داد باید از آنهایی که در جلسات به ما خیانت کردند و اطلاعات را به اسرائیلیها میدادند سؤال کنید چرا ما این پیمان را امضا کردیم و منظور سادات همین کشورهای عربی بود و این نشان میدهد آنها از همان زمان با اسرائیلیها ارتباط داشتند.
وی ابراز کرد: در سالهای اخیر نیز کوشنر، داماد ترامپ، که به اعتقاد من حاکم اصلی کاخ سفید در آن زمان بود، به این سمت و سو حرکت کرد که این رابطه را علنی کند و حرمت مسئله رابطه اعراب با اسرائیل را بشکند اما خودشان به خوبی میدانند اسرائیل در میان کشورهای عربی و اسلامی جایگاهی ندارد و همین الان اگر به مصر یا اردن سفر کنید، میبینید که یک اسرائیلی جرئت نمیکند در خیابانهای قاهره و امان به طور علنی بگوید اسرائیلی هستم و اگر هم سفر کنند خودشان را به عنوان یک آمریکایی و اروپایی معرفی میکنند چون میدانند مردم مصر یا اردن اگر یک اسرائیلی را پیدا کنند او را میکشند و این نشانه نفرت و انزجار ملتهای اسلامی از صهیونیستهاست، لذا این رابطه هیچگاه عادیسازی نمیشود.
این کارشناس مسائل منطقه با اشاره به حاکم شدن شرایط سیاسی جدید در منطقه گفت: در یک برهه زمانی در امارات و بیشتر عربستان برخی سیاستمداران تازهکار و فاقد تجربه سیاسی به قدرت رسیدند که تصور میکردند تا آخرین سرباز آمریکایی میتوانند با ایران بجنگند و فقط باید هزینه آن را پرداخت کنند و متوجه نبودند که آمریکاییها حاضر نیستند خون سربازان خود را برای عربها بریزند و فقط پول آنها را میخواستند. حال که امروز جیب این حاکمان خالی شده متوجه این ماجرا شده و به این درک رسیدهاند که امنیت و ثبات آنها در گرو آن است که مشکلات و اختلافات خود را با ایران به صورت سیاسی حل کنند و مانند دو همسایه مسالمتآمیز در کنار هم زندگی کنند. شاید این همسایگی دوستانه و صمیمانه نباشد اما میتواند با خصومت و تنش پایین و به نوعی ساختن با همدیگر باشد.
وی ادامه داد: این عقیده الان در میان حکام عرب حاکم شده و میخواهند به یک صورت آبرومندانه با ایران رابطه داشته باشند. به همین دلیل اسرائیل به رغم تلاشها برای عادیسازی روابط با اعراب، وقتی نفتالی بنت، هفته گذشته به امارات سفر کرد و تقاضای همکاریهای متعدد از جمله در زمینه نظامی و امنیتی از اماراتیها کرد اما با پاسخ علنی منفی اماراتیها مواجه شد و آنها صریح پاسخ دادند که هیچ همکاری علیه ایران با اسرائیل نخواهند کرد. عربستان و کشورهای عربی خوب میدانند اگر یک درگیری احتمالی میان ایران و اسرائیل رخ دهد بهتر است کنار باشند چون اگر در وسط میدان درگیری باشند اول میسوزند.
آبشناس درباره پیام ورود اسرائیل به آخرین مرحله تهدید علیه ایران در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات گفت: هر چه به سمت یک توافق نزدیکتر شویم سر و صدای اسرائیل بیشتر میشود و این به نوعی یک ملاک و معیار برای پیشرفت و پسرفت مذاکرات است. به طور طبیعی آمریکا تا حدی که خواسته صهیونیستها مبنی بر فشار سیاسی بر ایران برآورده شود، به اسرائیل اجازه حرف زدن میدهند و در تعبیر عامیانه این مسئله را مطرح میکنند که اسرائیل یک سگ هار است که قلاده آن دست ماست و اگر شما (ایرانیها) با ما توافق نکنید آن را رها میکنیم تا شما را گاز بگیرد اما همه میدانند که این سگ دندان ندارد و پوزبندش دست ایرانیهاست.
آبشناس در پایان تأکید کرد: در واقع اسرائیل در حدی نیست که چنین تهدیداتی کند و بیشتر گزافهگویی میکند. این تهدیدات به نوعی نشانه پیشرفت مذاکرات است و به احتمال زیاد به زودی به یک توافق خواهیم رسید، زیرا ایران و طرفهای مقابل این روزها به این نتیجه رسیدهاند که نیاز به یک توافق و بازگشت به برجام دارند.
گفتوگو از مهدی مخبری
انتهای پیام