کوتاه و خواندنی درباره سوره‌های قرآن

نام‌ سوره‌ها هر یک، بار مفهومی ویژه‌ای داشته و در شناخت مفهوم سوره، مؤثرند. این مفاهیم عبارتند از خطوط اصلی مفاهیم، جهت‌گیری‌ها و مضامین اصلی سوره‌ها. البته برخی نام‌ها همچون حروف از این قاعده مستثنی هستند. بر اساس منابع تفسیری، اولین نام‌گذاری توسط پیامبر اسلام صورت گرفته‌ است.

سوره‌های قرآن از نظر کوتاهی و بلندی به سه دسته تقسیم می‌شوند:

سبع الطول (هفت سوره بلند)

در قرآن کریم هفت سوره با نام‌های: بقره، آل عمران، نساء، مایده، اعراف، انعام و انفال، بلندترین سوره‌های قرآن را تشکیل می‌دهند.

سور المثانی (سوره‌های نه بلند و نه کوتاه)

این سوره‌ها نه مثل بقره و آل عمران و غیره بسیار بلند و نه مانند سوره‌های کوثر، والعصر، نصر و غیره کوتاه هستند، بلکه از حد وسط و میانه برخوردار بوده و مردم عرب، آنها را در نمازهایشان تلاوت می‌کردند و در قرآن به سوره 49 (حجرات) خاتمه می‌یابد.

سور المفصلات ( سوره‌های کوتاه و سوره‌های فصل)

این قبیل سوره‌های قرآن به صورت فصل فصل و کوتاه بوده و در بین آنها (بسم الله) زیاد دیده می‌شود.

گروهی از سوره‌های قرآن هم که با (حم) آغاز شده‌اند به (سور حوامیم) مشهورند.

سوره‌هایی که با (الم) آغاز شده‌اند، سوره‌های (الف ـ لام ـ میم) خوانده می‌شوند که عبارتند از: بقره، آل عمران، اعراف، عنکبوت، روم، لقمان، سجده.

بعضی سوره‌ها که با کلمه سبح و یا یسبح آغاز شده‌اند، مسبحات لقب گرفته‌اند که این سوره‌ها عبارتند از: اسراء، حدید، حشر، صف، جمعه، تغابن، اعلی.

گروهی نیز با (الر) شروع می‌شوند و سوره‌های (الف ـ لام ـ راء) نام دارند که این سوره‌ها عبارتند از: یونس، هود، یوسف، رعد، ابراهیم، حجر

سوره‌هایی که دارای سجده واجب هستند، سور عزایم نام دارند که عبارتند از: سجده، فصلت، علق، نجم.

در قرآن، چهار سوره کوتاه وجود دارد که با (قل) شروع می‌شود و آنها را چهار قل می‌گویند که عبارتند از: کافرون، توحید، فلق، ناس.

سوره‌هایی که در اول آنها طس و یا طسم آمده است طواسین نام دارند که عبارتند از: شعراء، نحل، قصص.

دو سوره فلق و ناس که هر دو با قل اعوذ شروع می‌شوند و انسان با خواندن آنها به خدا پناه می‌برد،(معوذتین) نامیده می‌شوند.