سعید سعدی تهیهکننده سینمای ایران متولد ۱۳۴۱ در تفرش است. او فعالیت خود را از سال ۱۳۶۰ با فیلمبرداری از جنگ شروع کرد. پس از جنگ او وارد دانشگاه شد و در کنار تحصیل، مسئولیت تولید موسسه فرهنگی هنری رزمندگان اسلام را بر عهده گرفت. وی در سال ۱۳۷۵ مدیر شرکت فیلمسازی فدک شد و از سال ۱۳۸۱ مدیر شهرک سینمایی دفاع مقدس است.
سعدی تاکنون جوایز و افتخارات متعددی از جمله سه سیمرغ بلورین بهترین فیلم جشنواره فیلم فجر را در مقام تهیهکننده دریافت کرده است. از جمله آثار وی در این زمینه میتوان به مجموعههای تلویزیونی «نجلا» و «بچه مهندس» و فیلمهای «قندون جهیزیه»، «اینجا بدون من»، «تردید» و «گیلانه» اشاره کرد. پیرامون تولیدات عاشورایی با وی درایکنا گفتوگویی انجام دادهایم.
ایکنا - مدتهاست در برنامهسازی سینما و تلویزیون دو دیدگاه وجود دارد. عدهای معتقدند در تولیدات نمایشی صرفاً به شور توجه میشود و برخی دیگر بر این باورند که تااندازهای این دو ویژگی در کارهای عاشورایی مدنظر قرار گرفته است. نظر شما پیرامون این موضوع چیست؟
شور و شعور حسینی هر کدام در جایگاه خود اتفاقی مطلوب در حوزه کارهای عاشورایی است اما بحث اصلی اینجاست که صرفاً پرداختن جداگانه به آن میتواند چه عواقبی در پی داشته باشد. وقتی در کارهای نمایشی تنها شور مدنظر قرار میگیرد عموماً موضوعاتی مورد بحث است که بارها تکرار شده و دیگر تأثیرگذاری خود را از دست دادهاند. این قبیل تولیدات به دلیل تکرار، دیگر برای مردم جذابیتی نداشته و حتی در مواقعی موجب دوری مخاطب از کارهایی اینچنینی میشود.
جدا از شور برخی مواقع صرفاً به موضوع شعور در آثار عاشورایی توجه میشود. این اتفاق هم وقتی رخ میدهد اثر مربوطه نمیتواند با مخاطب ارتباط برقرار کند چون احساس مخاطب را مد نظر ندارد درحالیکه در فیلم یا سریال عاشورایی حتماً قلب باید بلرزد تا مخاطب بتواند اثر مربوطه را درک کند. کارهایی که صرفاً روی شعور توجه دارند شاید در ظاهر بتوانند بخش کوچکی از مخاطب را مد نظر قرار دهند اما مطمئناً با توده مردم نمیتوانند ارتباطی بگیرند. برای نمونه برخی میزگردهایی که در تلویزیون با حضور کارشناسان پیرامون عاشورا برگزار میشوند چنین هستند بدون اینکه سلیقه عام مردم مورد توجه باشد.
اما کارهایی هم داریم که شور و شعور را در کنار هم مدنظر قرار داده و ماندگار شدهاند. مثلا فیلم «روز واقعه» ساخته شهرام اسدی توانسته به زیباترین شکل ممکن شور و شعور را کنار هم قرار دهد. در یکی از سکانسهای فیلم، پدری به فرزندانش میگوید؛ عبدالله، مسلمانی را از پدر به ارث نبرده بلکه خود آن را کسب کرده است. این جمله بسیار پرمعناست زیرا وقتی به عمق این جمله دقیق میشویم، میفهمیم صرف داشتن عنوان مسلمانی دلیلی بر رستگاری نیست چون اگر اینگونه بود چرا باید عدهای که در ظاهر مسلمان هستند امام حسین(ع) و یارانش را به شهادت برسانند؟
ایکنا – سؤال دیگری که در این رابطه مطرح است به تصویرگری از سیره امام حسین(ع) در کارهای نمایشی مربوط میشود. وقتی میخواهیم از آرمانها و سبک زندگی اباعبدالله حرف بزنیم تنها آنچه در عاشورا رخ داده را بیان میکنیم. پیرامون این موضوع توضیح دهید.
آنچه در عاشورا رخ داد بزرگترین تراژدی عالم بود و هراندازه پیرامون این موضوع سخن گفته شود باز هم تازگی دارد. برای همین مردم عزای امام حسین(ع) را باشکوهتر از سال قبل برگزار میکنند. زندگی امام(ع) بخشهای مختلفی دارد که میتواند به هر یک از آنها نظر کرد. در طول خلافت معاویه، امام حسین(ع) بارها او را به چالش کشید و با سخنانش ظلم بنیامیه را برای مردم آشکار کرد، پس ضروری است این قبیل موضوعات برای مردم بیان شود.
بیشتر بخوانید:
مساعدتهای لازم برای تولید هنری عاشورایی وجود ندارد
پرداختن به زوایا و بخشهای مختلف زندگی امام(ره) جدا از اینکه نکات بسیار پرباری را در اختیار ما قرار داده، باعث میشود حاشیهسازی برخی رسانههای معاند خارج از کشور هم برملا شود. چون در تعدادی از کانالها یا برنامهها به اسم مرور تاریخ اسلام، پیرامون عاشورا و اتفاقات زمان معاویه تحریفاتی صورت میگیرد. این امر ممکن است برخی شبهات را برای جوانان پیش بیاورد البته به دلیل عشق به اباعبدالله جوانان عموماً فریب چنین دروغپردازیهایی را نمیخورند اما بههرحال ما نباید منفعل باشیم، بلکه باید با قدرت اطلاعرسانی صحیح کنیم.
ایکنا – بحث دیگری که در این رابطه مطرح است به مفاهیم عاشورایی مربوط است. وقتی از عاشورا حرف میزنیم باید تنها نگاهمان به واقعه عاشورا باشد یا اینکه در قالب داستانهای معاصر هم میشود به مفاهیم عاشورایی نظر کرد؟
هر اثر هنری که در جهت حقطلبی و مبارزه با طاغوت قدم بردارد اثری عاشورایی محسوب میشود. برای نمونه به فیلمهای دفاع مقدس یا مدافعان حرم اشاره میکنم. همچنین کارهای اجتماعی که در آنها مبارزه با ظلم مورد نظر است کاری عاشورایی محسوب میشود. باید توجه داشت فیلم یا سریال عاشورایی نباشد. جدا از موضوع مبارزه با ظلم باید از مفاهیم دیگری چون برپایی نماز و دیگر تأکیدات اسلامی هم به عنوان اشارات عاشورایی نام برد. امام حسین(ع) در ظهر عاشورا نماز جماعت برپا داشت تا از اهمیت این فریضه بگوید برای همین هم هر کاری که در خدمت این موضوع باشد اثری عاشورایی به حساب میآید.
ایکنا - سؤال پایانی به بحث یاران امام حسین(ع) مربوط است. بسیاری از صحابی ایشان برای مردم آشنا نیستند. چرا در تولیدات نمایشی به دیگر شخصیتهای کربلا کمتر توجه میشود؟
از روی عمد نیست بلکه برخی مواقع به دلیل کمبود اطلاعات چنین شرایطی به وجود آمده است. در کتب تاریخی اطلاعات چندانی پیرامون صحابی امام(ع) وجود ندارد برای همین هم کار کردن در این حوزه سخت شده است. نکته دیگر اینکه شخصیتهای محوری عاشورا در جان و دل مردم جا دارند برای همین طبیعی است برنامهسازی روی این حوزه متمرکز باشد.
گفتوگو از داوود کنشلو
انتهای پیام