اربعین برهم‌زننده پارادایم‌های غالب جهانی است
حجت‌الاسلام والمسلمین یحیی جهانگیری با بیان اینکه اربعین چندین بعد دارد که سبب شده است پارادایم‌های حاکم بر جهان را بر هم بزند، گفت: اربعین در دنیایی که بشر از قدرت عقل و حاکمیت ناسیونالیسم می‌گفت و دنیای سایبری و قدرت علم و محاسبات حاکم بود، قدرت ایمان را پای کار آورد.
حجت‌الاسلام والمسلمین یحیی جهانگیری، استاد حوزه و دانشگاه، مبلغ بین‌المللی و رئیس نمایندگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در قم در گفت‌و‌گو با ایکنا به مناسبت اربعین حسینی اظهار کرد: اربعین چندین بعد دارد که سبب شده است پارادایم‌های حاکم بر جهان را بر هم بزند، زمانی که هزاره سوم شروع شد، همه از پارادایم‌های این هزاره می‌گفتند که دیگر به هم نمی‌خورد و این‌ها، پارادایم‌های فکری و گفتمان‌های فکری معرفتی و اجتماعی حاکم بر جهان است، گفتمان مانند هواست، وقتی هوا آلوده باشد، انسان به ناچار مجبور به تنفس است، وقتی یک تفکر در جهان غالب شود که فقط در ذهن نیست و در میدان هم هست و در اجتماع، اقتصاد و زیست بشر هم خود را نشان می‌دهد، گفتمان نامیده می‌شود.
وی افزود: زمانی که این اندیشه از ذهن بسته بشر وارد عالم عین شود و در زیست اجتماعی خود را نشان دهد، به آن گفتمان می‌گویند و وقتی یک اندیشه گفتمان می‌شود، همه در برابر آن تسلیم می‌شوند و کاری نمی‌توانند انجام دهند و ما باید این گفتمان را بپذیریم.
جهانگیری تصریح کرد: اما به این دلیل که اربعین به یک رویداد تبدیل شده است، ما از بن‌مایه‌های معرفتی اربعین که به نبرد با پارادایم‌های جهانی رفته است، غافل شده‌ایم.
وی ادامه داد: یکی از پارادایم‌های غالب بر جهان و حتی ایران در هزاره سوم این است که برخی گفتند هزاره سوم، فصل ارتباطات و اطلاعات نیست؛ بلکه بشر در این زمان وارد جهان سایبری شده است، سایبر فقط برای پژوهش نیست، برای خرید، معرفی خود و حتی آموختن دین مورد استفاده قرار می‌گیرد و امروز همه چیز بشر وارد جهان سایبری شده است و در این جهان رقم می‌خورد.
رئیس نمایندگی سازمان فرهنگ وارتباطات اسلامی در قم بیان کرد: این مسئله به حدی رسید که برخی سخن از بشر سایبرنتیک گفتند و از هوش مصنوعی و متاورس خبر دادند، در این دنیا همه در فناوری‌های مختلف غرقند، به گمان اینکه با هم مرتبطند اما در حقیقت از هم جدا هستند.
اربعین و خروج انسان از دنیای سایبری
این مبلغ بین‌الملل همچنین گفت: در دنیای سایبری ربات‌ها به جای انسان‌ها سخن می‌گویند، کتاب می‌نویسند، بهتر از انسان توئیت می‌زنند و ...، بشر در این دنیا به حاشیه رفته و مسحور، مقهور و مغلوب این دنیا شده است. حتی در خانواده همه در جمع بودند اما بی جمع بودند و هر کس در عالم خود غرق بوده و با دیگری ارتباط نداشت. دنیای با جمع بودن در دنیای سایبری نابود شده بود.
وی افزود: در این دنیا که چنین پاردایم‌هایی حاکم بود و کتاب‌ها و نظریه‌پردازان از آن دفاع کردند، اربعین زیر میز هزاره سوم زد و از قدرتی گفت که بشر در آن این بار در کف خیابان‌های کربلا در کنار یکدیگر خوابید و انسان‌ها همدیگر را دیدند.
حجت‌الاسلام جهانگیری تأکید کرد: این بار نه در عالم ذهن و سایبری بلکه در عالم عین انسان‌ها به هم گره خوردند و انسان دوباره با جمع بودن را فهمید و درک کرد که او را از با جمع بودن جدا کرده‌اند. حتی در هتل زیست نکردند که دیوارها در میانشان فاصله بیندازد، در چادرهای ساده کنار هم زیست کردند؛ بنابراین اربعین دوباره انسان‌ها را به یکدیگر نزدیک کرد؛ انسانی که با انسان‌نماهایی مثل ربات‌ها مواجه بود و از خود انسان دور و با شبه انسان‌ها نزدیک بود اما در اربعین به صورت عینی و ملموس یکدیگر را دیدند و درک کردند.
وی تصریح کرد: اربعین یک معادله دیگر جهانی را نیز بر هم زد و آن این بود که در جهانی که همه از محاسبات و عقلانیت می‌گفتند و ناسیونالیسم بر بشر حکم رانده بود و همه از سند راهبردی توسعه و مدیریت دنیا می‌گفتند، برای مجامع مهم قوانین می‌نوشتند و برای زیست بهتر انسان برنامه‌ریزی می‌کردند، هتل‌های چند ستاره برای گردشگری انسان‌ها معنا داشتند، اربعین آمد و نشان داد که می‌تواند میلیون‌ها انسان را فراتر از مراعات‌ها و قوانین هتل‌های چند ستاره، در یک سرزمین در خود جای دهد.
اثبات قدرت ایمان
این استاد حوزه و دانشگاه تأکید کرد: سومین و آخرین ویژگی اربعین این است که یک معادله دیگر را در دنیای امروز وارد بازی کرد، امام حسن عسکری(ع) می‌فرماید «اربعین نشانه مؤمن است» و نفرمودند که نشانه مسلمان بودن است، یعنی اینکه فرق است بین مؤمن و مسلمان، همان‌طور که در قرآن نیز ذکر شده است، مؤمن آن است که به باوری که دارد، با تمام وجود باور دارد، اما مسلمان آن است که فقط به اسلام معتقد است، حتی ممکن است همین مسلمان به اسلام خود باور جدی نداشته باشد. مسلمان بودن باور به مذهب خاص است؛ اما ایمان، باورداشتن درونی است و برای آن هزینه باید داد.
وی یادآور شد: چرا امام حسن عسکری(ع) اربعین را نشانه ایمان می‌داند، به این دلیل که در این رویداد شاهد هستیم که مسیحی، سنی و دیگر ادیان و مذاهب غیر از مسلمانان شرکت می‌کنند، زیرا اربعین نشانه ایمان است و نه اسلام و متعلق به هر کسی است که آن را باور دارد. کی‌یرکگارد، فیلسوف غربی بحثی به نام قدرت ایمان دارد و می‌گوید ایمان خیلی مهم است و ما آن را دست کم گرفته‌ایم. مادری در سعی صفا و مروه چون باور دارد در سرزمینی «لم یزرع» آب می‌یابد، به دنبال آب می‌رود و آن را پیدا می‌کند؛ او چون ایمان دارد، آبی به نام زمزم در زیر پایش جاری می‌شود که همچنان می‌جوشد و میلیون‌ها انسان را سیراب می‌کند.
حجت‌الاسلام جهانگیری در پایان تأکید کرد: خدا خواست با این داستان بگوید قدرت ایمان را دست کم نگیرید، اربعین در دنیایی که بشر از قدرت عقل و حاکمیت ناسیونالیسم می‌گفت، دنیای سایبری و قدرت علم و محاسبات حاکم بود، قدرت ایمان را پای کار آورد. ایمان ظرفیت بسیار بزرگی دارد که می‌تواند تحولات بزرگی را رقم بزند و بسیاری از افراد بشر امروز آن را از دست داده‌اند.
گفت‌و‌گو: زهرا نوکانی
انتهای پیام
