لبخند مرگ به جوانان قلیانی / زنگ خطر در دهدشت به صدا درآمده است

به گزارش ایکنا از کهگیلویه‌وبویراحمد، پسر جوان به همراه دوستانش کوچه پس کوچه‌های دهدشت را طی می‌کند تا به قلیان‌خانه شهر برسد، قلیان‌خانه‌هایی که دور از چشم مأموران بهداشت به مشتریان خاص و دائم خود قلیان عرضه می‌کنند، هر یک، قلیان با طعم مورد علاقه خود را سفارش می‌دهند ماسک‌ها را برداشته و شروع به خوش و بش می‌کنند و کارشان که تمام شد دوباره ماسک می‌زنند و دست‌‌هایشان را به قول خود ضدعفونی می‌کنند و باز راهی خیابان می‌شوند.

سمیرا، دختر جوانی است که از روستاهای اطراف دهدشت می‌آید و هر عصر قرارش در یکی از قلیانی‌های شهر است تا هم تنوعی باشد و هم با دوستانش دیداری تازه کند. او می‌گوید: در روستای ما بعضی از خانواده‌ها قلیان می‌کشند اما خانواده ما اهل دود نیستند برای همین من هر وقت به شهر می‌آیم با دوستانم می‌آییم و قلیان می‌کشیم.

رقابت دختران و پسران جوان در مصرف قلیان

سمیرا یکی از هزاران دختر و پسر جوانی است که رقابت نامیمونی بر سر استعمال قلیان دارند. گاهی بی هیچ ابایی از خانواده و اطرافیان، و این چنین است افزایش هر روزه تعداد جوانان و نوجوانانی که به سمت قلیان کشیده می‌شوند.

وقتی در یک کافه سنتی از فرشاد، جوان دهدشتی در مورد علت تمایلش به قلیان پرسیدم، گفت: تنها سرگرمی و عامل جمع شدن من و دوستانم در کنار هم قلیان است و اگر همین قلیان را هم از ما بگیرند عصبی می‌شویم و سردرگم هستیم.

طیبه که به همراه مادر خود جلو در منزلشان در حال کشیدن قلیان است، وقتی با خنده از او پرسیدم چرا نمی‌روید داخل خانه قلیان بکشید، گفت: هر روز عصر چایی دم می‌کنیم و همسایه‌ها جمع می‌شوند و قلیان می‌کشیم بالاخره یک سرگرمی است و حالا که تعریف‌ها داریم برای همدیگر، نمی‌شود که خشک و خالی بنشینیم.

وقتی در حال گشتن در شهر بودم چشمم به یک پیرزن افتاد که در یک چمن سبز در 20 متری خانه‌شان نشسته و قلیان برازجونی می‌کشد، به او گفتم مادر برای سلامتی‌ات ضرر نداره؟ در جواب گفت: اگر نکشم مریضم، از جوانی تا حالا همراهم هست و نمی‌توانم ترکش کنم.

اگر سری به پارک‌ها و اقامتگاه‌های تفریحی بزنیم، چیزی که بیش از هر چیز به چشم می‌خورد و مشتری بیشتری دارد انواع قلیان میوه‌ای است اصلاً گویا این اقامتگاه‌ها صرفاً برای استعمال دود و قلیان بنا شده‌اند.

رواج قلیان میان بانوان

استعمال دخانیات که هر روز قبح آن شکسته شده به معضلی جدی تبدیل شده که عوامل و دلایل مختلفی در آن دخیل است، متأسفانه شواهد حاکی از آن است که بانوان در مصرف قلیان از آقایان سبقت گرفته‌اند، ضمن اینکه جامعه پزشکی و مسئولان طی سال‌های اخیر از رواج مصرف قلیان میان جوانان به‌ویژه دختران نگرانند و آن را خطری برای سلامتی نسل آینده می‌دانند.

وجود سابقه تاریخی میان اقوام مختلف در مصرف قلیان باعث شده که خانواده‌ها در مورد استعمال فرزندانشان آنچنان که باید حساسیت به خرج ندهند و چه بسا در بیشتر موارد با آن‌ها نیز همراه شوند و نی قلیان بین آنان دست به دست می‌شود.

خلأهای تربیتی؛ عامل مهم گرایش جوانان به سمت دخانیات

صد البته که وجود خلأهای تربیتی و تربیت قوی دینی و عدم رشد شخصیتی جوانان در تمایل آن‌ها به سمت مصرف دخانیات بی‌اثر نیست. در زمان شیوع بیماری کروناویروس، شایعاتی از سوی عوامل صنایع دخانی رواج پیدا کرد که حاکی از تأثیر مصرف دخانیات بر کنترل و پیشگیری ابتلا به کرونا بود و برخی افراد نیز آن را باور کرده و شرایط را برای سلامت خود دشوارتر کردند. برخلاف سیگار، قلیان در بسیاری از خانواده‌ها با ممنوعیت مواجه نیست و در برخی موارد افراد به‌صورت گروهی مبادرت به مصرف آن می‌كنند.

سینا، جوان دهدشتی در مورد فاز قلیان برایم تعریف کرد و گفت: صدای قل قل و حلقه‌های دود با مهارت خاص به‌صورت دایره‌ای از میان لبان با نی نایلونی نزدیك به دو متر بهترین حال ممکن است برای فراموشی تمام دردهایم.

ترویج پدیده شوم مصرف قلیان آن هم در شهر کوچکی مانند دهدشت با جمعیتی حدود 60 هزار نفر قطعاً با سرعت بیشتری صورت خواهد گرفت؛ چراکه رواج هر موضوعی چه مثبت و چه منفی در شهرهای کوچک و عشیره‌ای با سرعت بیشتری خواهد بود.

نقش هنر در کاهش آسیب‌های اجتماعی

طی تماسی تلفنی با سیدایرج کاظمی‌جو، رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی کهگیلویه هم‌کلام شدم. وی در این خصوص گفت: در این زمینه قوه قهریه باید حاکم باشد، ضمن اینکه به علت محدودیت نیرو امکان نظارت 24 ساعته وجود ندارد.

وی افزود: در قدیم شاید نوجوان یا جوانی دور از چشم خانواده‌ها قلیان می‌کشید اما متأسفانه در حال حاضر می‌بینیم که خانواده‌ها به‌صورت دسته‌جمعی در مکان‌های عمومی، پارک‌ها و درب منازل در حال کشیدن قلیان هستند در این بین خانواده‌ها نقش مؤثری در افزایش این آسیب اجتماعی دارند، ضمن اینکه این افراد هم به خود آسیب می‌زنند و هم به اطرافیانشان.

رئیس اداره ارشاد کهگیلویه اجرای 2 تئاتر خیابانی در محلات آسیب‌زای دهدشت و دیشوک، نقاشی دیواری و شعارهای خوشنویسی و جشنواره فیلم کوتاه منطقه‌ای آسیب‌های اجتماعی از جمله مواد مخدر را از برنامه‌های اجرایی صورت گرفته در این خصوص بیان کرد و یادآور شد: زبان هنر واقعاً مؤثر بوده و خانواده‌هایی بوده‌اند که پاک شده‌اند.

کاظمی‌جو تصریح کرد: اگر قلیان کشیدن جرم است و یک آسیب اجتماعی است، چرا به قلیان‌سراها مجوز فعالیت داده می‌شود؟ در این ایام کرونایی انگار مردم ما برای مرگ مسابقه گذاشته‌اند، ضمن اینکه لازم است تجمعات این‌چنینی در کافه‌ها با نظارت بیشتری صورت گیرد.

بنا بر این گزارش، علیرضا اتابک، فرماندار کهگیلویه نیز گفت: هر قلیان‌سرایی که گاه و بی گاه و در ساعت‌های خاصی باز باشد حتماً پلمب خواهد شد و خلاف کرده است. تشکل‌های مردم‌نهاد در خصوص آسیب‌های اجتماعی از جمله مواد مخدر در این شهرستان تشکیل شده است.

تاکنون مجوز فعالیت برای قلیان‌سرا در دهدشت صادر نشده است

همچنین، عین‌الله اخوان، رئیس اتاق اصناف کهگیلویه نیز گفت: 20 سال است که در این سمت در حال خدمت‌رسانی هستم و تاکنون حتی یک مجوز برای قلیان‌سرایی صادر نکرده‌ام، ضمن اینکه اینها در قالب کافه سنتی مجوز می‌گیرند اما خدمات دیگری ارائه می‌دهند.

وی با بیان اینکه قلیان‌سراها باید از سوی دادستانی و اماکن پلمب شوند، بیان کرد: تاکنون با گشت مشترک اماکن، شبکه بهداشت، میراث فرهنگی و پلیس اطلاعات قلیان‌ها را جمع‌آوری و در محل دفن زباله، امحاء کرده‌ایم.

بنا بر گزارش ایکنا، حال با وضعیت موجود و با ترویج بی‌رویه قلیان‌سراها و تمایل اقشار مختلف و به خصوص جوانان به سمت قلیان زنگ خطر به صدا درآمده و قطعاً در سال‌های آتی اثرات این استعمال بی‌رویه دخانیات خود را در قالب بیماری‌های مختلف و چه بسا ناعلاج نشان خواهد داد.

باید از نهادهای فرهنگی به‌ویژه صداوسیما و دستگاه‌های متولی فرهنگی پرسید چه اقدام فرهنگی انجام داده‌اند و آیا تحقیق جامعی برای واکاوی این موضوع صورت گرفته یا خیر. چه بپذیریم و چه نپذیریم و تلاش کنیم این واقعیت‌ها را کتمان کنیم هر روز بر قلیانی‌ها و تمایل جوانان به قلیان در سایه بی‌توجهی و بی‌برنامگی مسئولان افزوده می‌شود و اگر همت نکنیم به سمت فاجعه بهداشتی و فرهنگی خواهیم رفت.

سیده‌مهناز خزیر، خبرنگار ایکنای کهگیلویه‌وبویراحمد