تمدن اسلامی با اوج‌گیری دانش منطق به شکوه رسید
گروه اندیشه ــ غلامرضا اعوانی با بیان اینکه منطق اساس قانون است و هستی و علوم بدون منطق چیزی ندارند، اظهار کرد: تمدن اسلامی وقتی شکوه داشت که علم منطق در بالاترین سطح خود رسید و بزرگانی مانند فارابی تحقیقات زیادی در این باره کردند. بدون منطق کاری نمی‌توان انجام داد و هرچه بیشتر تقویت شود پایه علوم بهتر می‌شود.
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ مراسم بزرگداشت ضیاء موحد، شب گذشته، 20 آبان‌ماه، با حضور جمعی از اندیشمندان علاقه‌مندان در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.
غلامرضا اعوانی، چهره ماندگار فلسفه، در این مراسم با بیان اینکه استاد موحد واقعاً کار کارستانی در منطق کرده‌اند، تصریح کرد: البته ایشان جنبه‌های دیگر کتبی که دارند و هریک در قسمت شعر و ادبیات است که جای خود دارد، اما ایشان نوآوری‌های مسلمانان را در علم منطق با دقت زیاد مورد توجه قرار داده و به طور دقیق نشان می‌دهد که ابن‌سینا چه کرده است. ابن‌سینا از بزرگترین علمای منطق عالم است، اما شناخته شده نیست، ولی استاد موحد به این نکته توجه کرده است.
وی افزود: او توجه کرده که قضایایی که قابل تبدیل به شرطیه هستند چگونه هستند و بیان کرده که قضایای جزئیه این طور نمی‌شوند. بنابراین تمام منطق بر روی سه نوع قضیه است؛ ترکیب عطفی، شرطی و فصلی و این‌ها قابل تبدیل به یکدیگر هستند و این را بوعلی نیز کشف کرده است. این کار بزرگ بوعلی است. به ویژه در بحث موجهات که کار کارستانی کرده و ایشان نشان داده که بوعلی چه کاری کرده است.
اعوانی با اشاره به آثار منطقی بوعلی تصریح کرد: ابن‌سینا در کتاب خودش در منطق شفا می‌گوید که وقتی در ماوراءالنهر بودم، کتابی داشتم که در موجهات بود و هزار صفحه دارد، اما الآن آن را در اختیار ندارم. بنابراین آنچه از حفظ دارم می‌نویسم. لذا او این گونه روی موجهات و منطق‌مان کار کرده است؛ مثلاً یک قضیه موجهه را روشن کرده که ضد و نقیض و عکسش چیست و بعد از او منطق‌دانان بزرگ نیز این را کار کرده‌اند.
این چهره ماندگار فلسفه بیان کرد: دکتر موحد اثبات کرده که آنچه که در منطق غربی مطرح شده از ابن‌سیناست و اصل آن از دستاوردهای بوعلی بوده است. خیلی از قوانین به اسم دیگران معروف است که آن‌ها کشف کرده‌اند، اما متعلق به بوعلی است و مقالاتی که نوشته‌اند بعداً اسم ابن‌سینا آمده است.
وی با بیان اینکه یکی از فعالیت‌های ابن‌سینا که مغفول مانده، اصل موضوعی کردن منطق است، گفت: اقلیدوس افلاطونی بوده و افلاطون پیش‌بینی کرده بود که می‌توان علوم را موضوعی کرد؛ ابن‌سینا به اقلیدوس توجه داشت و پایه‌گذار منطق ریاضی بود. همچنین استاد موحد در منطق سهروردی ایشان کار کرده‌اند و نوآوری‌های سهروردی را در منطق به نحو بسیار دقیقی نشان داده‌اند. علاوه بر این، استاد موحد ذوابعاد است و کتاب‌های منطق اساسی را درس می‌داد و تحلیل می‌کرد، اما با وجود این، با نظریات جدید منطق جدید آشنا بوده و هست و به صورت علمی و دقیق با تمام نظریات مواجه شدند و آن‌ها را وارد کردند. در حقیقت ایشان توانستند که منطق تطبیقی را جا بیندازند.
اعوانی تصریح کرد: بسیاری از علمای مسلمانان در منطق کشفیاتی را داشته‌اند و سه قرن است که تمام دانشمندان اروپایی روی آن کار کرده‌اند و کتب زیادی هم نوشته‌اند و ایشان با دقتی که داشتند این متون را وارد ایران کرده‌اند. مهم این است که در دوره دکتری که درس منطق و فلسفه علم را در مؤسسه حکمت و فلسفه گذاشته‌ایم و دانشجویانی که تربیت شده‌اند، به ویژه در رشته منطق، دانشجویانی دقیق هستند.
وی در پایان در اهمیت منطق بیان کرد: کار جهان منطق و اساس قانون است و هستی و علوم بدون منطق چیزی ندارند. ریاضی خودش منطق و علم کمیت است. کمیت منطق نیست، بلکه اینکه با توجه به یک قضیه، قضیه دیگر را اثبات می‌کنید منطق است. تمدن اسلامی وقتی شکوه داشت که علم منطق در بالاترین سطح بوده است. فارابی و بزرگان دیگر تحقیقات زیادی در این باره کردند و بدون منطق کاری نمی‌توان انجام داد و هرچه بیشتر کار شود خوب است، از این جهت که پایه علوم است.
برای مشاهده گزارش کامل این مراسم تصویری اینجا کلیک کنید.
یادآور می‌شود، در ادامه این مراسم از زحمات علمی چندین ساله استاد ضیاء با اهدای هدایا و لوح بزرگداشت تقدیر به عمل آمد.
