ترویج کتابخوانی جزء اولویتهای جهاددانشگاهی است/ تجلیل از 7 اثر برگزیده در جشنواره کتاب سال دانشجویی
گروه ادب ــ معاون فرهنگی جهاددانشگاهی در نشست خبری بیستوششمین دوره جشنواره ملی کتاب دانشجویی اظهار کرد: برگزاری مستمر جشنواره کتاب سال دانشجویی نشان از عزم این نهاد در ترویج فرهنگ کتابخوانی دارد.
وی افزود: کتاب معجزه پیامبر اسلام(ص) است و این نشان از اهمیت کتاب در دین مبین اسلام دارد. جهاددانشگاهی یکی از با سابقه‌ترین فعالیت‌ها را در حوزه کتاب دارد، زیرا ترویج فرهنگ کتابخوانی و اهمیت دادن به آن جزء اولویتهای این نهاد است.
واقعیت این است که حال کتاب خوب نیست و گرچه شعار هفته کتاب «حال خوش خواندن» است، اما در واقع حال کتابخوانی به هیچ وجه خوش نیست. این امر نیز منوط به یک حوزه نیست، بلکه نه حال کتاب دانشجویی خوب است نه حال خود کتاب
معاون فرهنگی جهاددانشگاهی ادامه داد: یکی از مهمترین سازمان‌های جهاددانشگاهی در حوزه فرهنگ، سازمان انتشارات است. این سازمان برنامه‌های خوبی را برگزار می‌کند. در این جلسه باید به چالش‌هایی که در حوزه نشر دانشجویی وجود دارد پرداخت. واقعیت این است که حال کتاب خوب نیست و گرچه شعار هفته کتاب «حال خوش خواندن» است، اما در واقع حال کتابخوانی به هیچ وجه خوش نیست. این امر نیز منوط به یک حوزه نیست، بلکه نه حال کتاب دانشجویی خوب است نه حال خود کتاب.
وی اضافه کرد: عوامل متعددی در به وجود آمدن این شرایط دخیل‌اند. در حوزه دانشجویی یکی از مهمترین تألیفات یک مؤلف، اولین اثرش است، اما در این حوزه معمولاً دانشجویان پایان‌نامه‌های خود را تبدیل به کتاب می‌کنند، در حالی که در این عرصه با مشکلاتی چون کپی‌رایت و تدوین پایان‌نامه‌های کاربردی روبهرو هستیم. بنابراین این مشکل ممکن است به حوزه کتاب هم تسری پیدا کند، حتی در بحث نگارش مشکلاتی چون ناآشنایی با اصول نگارش کتاب را در این آثار می‌بینیم.
علیزاده با بیان اینکه معمولاً ناشران برای اینکه وضعیت چاپ و نشر کتاب چندان مساعد نیست، کمک جدی به بخش نشر دانشجویی نمی‌کنند، ترجیح آنها این است کتاب‌هایی را چاپ کنند که به چاپ چندم رسیده است. نظرسنجی مرکز ایسپا در نمایشگاه کتاب نشان می‌دهد که کماکان دانشجویان به خواندن کتاب کاغذی علاقه‌مندند. در نتیجه اگر کمکی به حوزه چاپ کتاب نشود، ناشران انگیزه‌ای برای فعالیت نخواهند داشت. در ضمن در این نظرسنجی دریافتیم که بیشتر دانشجویان علاقه‌مند به مطالعه در حوزه ادبیات و موضوعات عمومی هستند، درحالی‌که دانشجو باید مباحث تخصصی را در عرصه کتاب دنبال کند.
چالش روزافزون ادبیات فارسی
وی متذکر شد: متأسفانه بسیاری از دانشجویان به دلیل شیوه آموزشی که در دانشگاهها وجود دارد، چندان با حوزه تألیف کتاب آشنا نیستند. برای همین نمی‌توان مخاطب را تشویق کرد و کتاب‌هایی را که در حوزه دانشجویی چاپ می‌شود بخواند. پس اگر تصمیم و اقدامی جدی در این حوزه صورت نگیرد، در حوزه ادبیات فارسی مشکلات جدی خواهیم داشت. مشکل دیگر این است که هنوز اگر دانشجویی بخواهد کتاب چاپ کند، حتماً باید نام استادی در کتابش باشد، در حالی که نباید فردی که هیچ زحمتی برای اثری نکشیده است از دسترنج دیگران بهره‌مند شود.
علیزاده با اشاره به هزینه‌های گزاف چاپ کتاب، گفت: اگر دانشجویی بخواهد با هزینه‌های شخصی کتابش را چاپ کند، از عهده آن برنمی‌آید، چون هزینه‌های آن بسیار سنگین است و اگر بخواهد دنبال حامی باشد ممکن است چاپ کتاب محقق نشود، زیرا هیچ گونه حمایتی صورت نمی‌گیرد و حتی اگر کتاب هم چاپ شود، امکان فروش آن مهیا نیست به همین جهت دانشجویان نیازمند حمایت وزارت علوم و وزارت ارشادند.
معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی اظهار امیدواری کرد: واقعیت این است که هیئت داوران در بخش‌های مختلف این جشنواره برای انتخاب کتاب برتر با دشواری روبهرو شدند، زیرا انتخاب کتاب برتر به عنوان حاصل تلاش یک دانشجو دشوار است. جهاددانشگاهی با وجود تمامی مشکلات، هرساله این جشنواره را برگزار کرده و امید است این جشنواره در سال‌های آتی پویا‌تر برگزار شود.
معضل مهم سیستم آموزش
وی یادآور شد: معضل دیگری که در این حوزه وجود دارد سیستم آموزشی است و دانشجو از ابتدای تحصیل تا پایان آن یک کتاب غیر از کتاب‌های درسی‌اش نخوانده باشد و تلخ‌تر آنکه برخی از مؤلفان خود اهل مطالعه نیستند و بسیاری از کتاب‌ها نزدیک به 20 سال است در دانشگاه تدریس می‌شوند درصورتیکه که بسیاری از آنها نیازمند بازبینی هستند.
امیدوارم رسانه‌ها در معرفی جشنواره همراه ما باشند زیرا بسیاری از دانشجویان در سال گذشته از این اتفاق اظهار بی‌خبری می‌کردند و تأکید می‌کنم که نشر دانشگاه نباید منحصر به کتب آموزشی دانشگاهی باشد
علیزاده تأکید کرد: امیدوارم رسانه‌ها در معرفی جشنواره همراه ما باشند زیرا بسیاری از دانشجویان در سال گذشته از این اتفاق اظهار بی‌خبری می‌کردند و تأکید می‌کنم که نشر دانشگاه نباید منحصر به کتب آموزشی دانشگاهی باشد. موضوع توزیع کتاب هم از دیگر مباحثی است که باید در قابل یک کنسرسیوم به آن توجه کرد. همچنین، آمادگی داریم تا با ناشران همکاری‌های نزدیکی داشته باشیم.
اعلام جزئیات کتاب سال دانشجویی
در ادامه این نشست عادل تقوی، دبیر جشنواره ضمن تبریک میلاد حضرت رسول(ص)، تصریح کرد: بیستوششمین دوره کتاب سال دانشجویی فعالیتش را با فراخوانی که در اردیبهشت‌ماه در دانشگاهها و حوزه‌های علمیه منتشر شد آغاز کرد. این رویداد به شرکت‌کنندگان فرصت داد تا پایان تیرماه آثار خود را ارسال کنند. بعد از پایان مهلت تعیین شده، 518 اثر ارسال شد که در نهایت با ارزیابی هیئت داوران آثار در 6 گروه با 5 موضوع مورد سنجش قرار گرفتند.
وی تأکید کرد: فرایند داوری در چهار مرحله صورت گرفت و پس از داوری به شش گروه علوم انسانی، علوم پایه، فنی و مهندسی، هنر و معماری، کشاورزی و منابع طبیعی، پزشکی و دامپزشکی تقسیم‌بندی شد. در برخی از گروه‌ها علاوه بر افزایش کمی آثار، شاهد افزایش کیفی آنها نیز بودیم. در این دوره هفت اثر به عنوان آثار برگزیده و ۱۴ اثر به عنوان آثار شایسته تقدیر شناسایی شده‌اند و در مراسم اختتامیه که سه‌شنبه (۲۸ آبان‌ماه) از ساعت ۹:۳۰ در دانشگاه تهران برگزار می‌شود از آثار برگزیده تقدیر و تجلیل می‌کنیم.
تجلیل از مصطفی محقق داماد
دبیر اجرایی جشنواره ابراز کرد: در این جشنواره منع موضوعی نداریم، فقط کافی است که شرکت‌کنندگان دانشجو باشند. با این توضیح آثاری با محوریت کودک و نوجوان هم داشتیم. تقدیر از دانشجویان اهل قلم بخش اصلی این جشنواره است، ولی امسال بخشی نیز با عنوان تجلیل از اساتید خادم کتاب هم وجود دارد. بر همین مبنا امسال از سیدمصطفی محقق داماد تجلیل خواهد شد.
تأسیس باشگاه کتابخوانی فرزندان جهادگران
دبیر اجرایی جشنواره کتاب سال دانشجویی اظهار کرد: باتوجه به قرارگیری در هفته کتاب نشست‌های تخصصی در غالب نشست‌های فصل سخن در راستای نقد کتاب‌های علوم انسانی از جمله برنامه‌های این هفته به شمار می‌رود، جلساتی با حضور دانشجویان و اساتید برگزار و کتاب ها مورد نقد و بررسی قرار خواهد گرفت. تأسیس باشگاه کتابخوانی فرزندان جهادگران نیز از جمله دیگر برنامه‌های جهاد دانشگاهی در هفته کتاب به‌شمار می‌رود.
تقوی با اشاره به جزئیات آثار ارسال‌شده به دبیرخانه این جشنواره، گفت: ۵۱۸ اثر به دبیرخانه ارسال شد که ۶۴ درصد آثار در حوزه تألیف و ۳۶ درصد در حوزه ترجمه است. ۸۷ درصد آثار از دانشگاه‌های دولتی، ۱۰ درصد از دانشگاه آزاد و سه درصد از سایر دانشگاه‌هاست. ۸۵ درصد مؤلفان آقا و ۱۵ درصد خانم هستند. ۶۴ درصد دانشجویان در مقطع دکتری، ۲۵ درصد در مقطع ارشد و ۱۱ درصد در مقطع کارشناسی آثار خود را به این جشنواره ارسال کردند. ظرفیتی در حوزه رسانه و در حوزه علمی و اجرایی وجود دارد که با توجه به نیازهای جامعه و اتفاقاتی که در حوزه رسانه افتاده است، باید بتوانیم بستری فراهم کنیم که آثار را بهتر شناسایی کنیم و دانشجویان بتوانند در این حوزه آثار خود را تولید کنند.
او در پایان تصریح کرد: فرهنگ عمومی، آسیب‌های اجتماعی، مدیریت بحران، پدافند غیرعامل، تولید ملی و حمایت از کالای ایرانی از جمله موضوعات ویژه کتاب سال دانشجویی به شمار می‌رود. همچنین در این دوره از کتاب سال دانشجویی هیچ‌گونه محدودیتی برای تولید آثار نداریم. اگر دانشجویان مجوز رسمی را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کسب کرده باشند، می‌توانند آثار خود را به صورت الکترونیک نیز ارائه بدهند.
گزارش تصویری این نشست را اینجا ببینید.
