جهاد علمی را بر پایه عقلانیت، معنویت و عمل‌گرایی دنبال می‌کنیم

به گزارش خبرنگار ایکنا، سیدمحمد مقیمی، رئیس دانشگاه تهران، امروز شنبه ۲۹ مردادماه در ابتدای نشست خبری خود با اصحاب رسانه بیان کرد: از روز اولی که بنده این مسئولیت را پذیرفتم شعار محوری دانشگاه تهران را «جهاد علمی برای تحقق دانشگاه کارآفرین با رویکرد مسئولیت‌پذیری اجتماعی» انتخاب و سعی کردیم این شعار را محقق کنیم و اقداماتی در این راستا انجام دادیم و اقداماتی نیز انجام خواهیم داد. وقتی از جهاد علمی صحبت می‌کنیم منظور ما سیستم مدیریتی است که می‌خواهد ضعف‌های این سیستم را برطرف و سبکی ارائه کند که متناسب با شرایط کشور باشد و آنچه پیشگامان اقتصادی، فرهنگی، آموزش عالی و ...از خودشان به جای گذاشته‌اند را مورد توجه قرار دهیم. 

وی گفت: ما در سه محور اصلی شامل عقلانیت، معنویت و عمل گرایی،  جهاد علمی را مورد توجه قرار دادیم. در این شرایط آنچه مهم است این است که باید در محیط آموزش عالی، داده‌های ما مبتنی بر بررسی‌های علمی باشد. این عقلانیت باید زیر چتر معنویت‌گرایی محقق شود و این دو به تنهایی برای تحقق جهاد علمی کفایت نمی‌کند لذا باید عنصر سوم یعنی عمل‌گرایی به آن اضافه شود. یکی از مشکلات ما در نظام تصمیم‌گیری این است که اقدامات ما در حد مکتوب کردن تصمیمات است و فرصت اجرا از دست می‌رود بنابراین باید در عرصه اجرایی نیز اقداماتی، انجام دهیم. درباره دانشگاه کارآفرین به عنوان عنصر دوم این شعار، گاهی این تصور وجود دارد که باید دانشگاهیان به سمت کسب و کار و تجارت بروند اما منظور ما از دانشگاه کارآفرین این است که ما می‌خواهیم از سرریز دانش، جامعه را منتفع کنیم.

 

رئیس دانشگاه تهران یادآور شد: قرار نیست شرکت‌های دانش بنیان تجارت کنند بلکه قرار است علم را تبدیل به ثروت کنیم و اساتید و پژوهشگران با دانشی که به دست آورده‌اند منبعی را برای کسب و کارها فراهم کنند که این چشمه جوشان، سرزمینِ کسب و کارها را سیراب کند بنابراین کسب و کارهای کارآفرینانه در دانشگاه کارآفرین، نقش ارزش افزوده را برای جامعه ایفا می‌کنند و کسب و کارها به صورت فزاینده در تمام جامعه اشاعه پیدا می‌کند. مسئله دیگر این است که باید قواعد نهادی را به قواعد کارآفرینانه تبدیل کنیم. فضای دانشگاه نسل سوم و جامعه ما ایجاب می‌کند به جای اینکه استاد بوروکرات داشته باشیم، باید استاد و فارغ‌التحصیل کارآفرین تحویل جامعه دهیم. 

 

وی افزود: بسیاری از قوانین و مقرراتی که ایجاد کرده‌ایم بیش از آنکه کارآفرین تحویل دهد بوروکرات‌هایی تحویل می‌دهد که چه بسا آورده‌ای برای جامعه نداشته باشند و به همین دلیل دائما بحث می‌شود که دانشگاه‌ها چقدر در جامعه ما مزیت داشته‌اند و آیا مردم احساس می‌کنند علم به زندگی آنها سرایت کرده و توانسته وضعیت رفاهی جامعه را تغییر دهد. بنابراین اگر می‌خواهیم به دانشگاه نسل سوم برسیم نیازمند آن هستیم قواعد نهادی را تغییر دهیم لذا ما در دانشگاه تهران تلاش کرده‌ایم تا آنجا که به ما اختیارات داده شده است در این راستا گام برداریم، چراکه اگر دانشگاه مستقل نباشد نمی‌توانیم انتظاری غیر از دانشگاه بوروکرات داشته باشیم و دست دانشگاه هم برای تغییر این قواعد بسته است اما سعی کرده‌ایم در حد توان این قواعد را تغییر دهیم ولی برای توفیق بیشتر باید آئین‌نامه‌ها در سطح شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارت علوم تغییر پیدا کند تا زمینه دانشگاه کارآفرین فراهم شود.

مقیمی بیان کرد: ما برای تحقق دانشگاه کارآفرین توجه داریم که دانشگاه نباید صرفا دنبال تولید علم و فارغ‌التحصیل باشد بلکه باید شاهد این باشیم که نتایج علمی به صورت سرریز دانش و فناوری در بخش‌های مختلف جامعه محقق شود. ما مطالعات متعددی انجام داده و کارگروه‌های متنوعی ایجاد کردیم و ان‌شاءالله از مهرماه امسال این بسته تحولی، اجرایی خواهد شد.  معتقدیم کرونا در دل تهدیدهایی که داشت، فرصت‌های خوبی هم برای آموزش عالی ایجاد کرد که از جمله آنها تدوین دستورالعمل آموزش ترکیبی است لذا حتما از این تجربیات استفاده خواهیم کرد.

 

رئیس دانشگاه تهران تاکید کرد: همچنین در راستای تحقق دانشگاه کارآفرین معتقدیم دانشگاه باید به سمت حل مسائل جامعه و دولت قدم بردارد هرچند ممکن است دانشگاه به موضوعاتی بپردازد که دولت آنها را مسئله قلمداد نکند لذا دانشگاه حتی در تعریف مسئله هم باید به دولت کمک کند. ما تفاهم‌نامه‌ها و قراردادهایی در این راستا منعقد کردیم که در حال اجرایی شدن است و نتایج مثبتی در زمینه فعالیت‌های کارآفرینانه در پی خواهد داشت. نکته دیگر در زمینه رویکرد مسئولیت‌پذیری اجتماعی است که دنبال این هستیم که صرفا فعالیت کارآفرینانه را پیگیری نکنیم بلکه می‌خواهیم مسائل اجتماعی را به گونه‌ای دنبال کنیم که چه بسا در مواردی نیاز به هزینه کردن هم داشته باشیم.

 

مقیمی گفت: یکی از موضوعاتی که توجه ویژه به آن داریم اجتماعی شدن علم است. پیمایش‌های متعددی صورت گرفته که مردم به چه قشری از جامعه تعلق خاطر دارند و همیشه دانشگاهیان در صدر این لیست بوده و اعتماد زیادی به آنها وجود داشته هرچند که در سالیان اخیر این اعتماد کمتر شده و علتش این است که مردم کمتر شاهد حضور اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها در حل مشکلات روزمره آنها بوده‌اند؛ اما علمی نافع است که در ارتباط با مسائل جامعه باشد بنابراین چنین رابطه‌ای را باید باز تعریف کنیم در همین راستا تلویزیون اینترنتی دانشگاه تهران را راه‌اندازی کردیم که پل ارتباطی دانشگاه با جامعه باشد تا اساتید و نخبگان ما از مشکلات جامعه خبردار شده و برای حل آنها راهکار ارائه دهند تا مردم حس کنند که علم می‌تواند مشکلات آنها را برطرف کند. در این صورت است که دانشگاه می‌تواند در راستای مسئولیت‌پذیری اجتماعی گام بردارد.

مقیمی درباره برنامه‌های دانشگاه تهران برای جذب دانشجوی خارجی بیان کرد: ما دیپلماسی علمی را دائما پیگیری می‌کنیم و در این راستا یکی از اقدامات ما جذب دانشجوی خارجی است لذا هدف‌گذاری کرده‌ایم که سالانه دو هزار دانشجو از خارج کشور جذب کنیم و یکی از فرصت‌های جذب دانشجو برای ما از کشور عراق است که نباید اجازه دهیم این فرصت از دست برود لذا نشست‌های متعددی با مسئولان عراقی داشته‌ایم و تفاهم نامه‌های خوبی منعقد کرده‌ایم و امیدواریم به زودی شاهد حجم بالای حضور دانشجویان خارجی در کشور باشیم. یکی از مشکلات نظام بوروکراتیک ما این است که نگاه جزیره‌ای شکل می‌گیرد اما در روش مدیریت جهادی باید عمل‌گرایی مورد توجه قرار گیرد و از جمله گام‌های عملی برای جذب دانشجوی خارجی صورت گیرد لذا ستادی زیر نظر رئیس دانشگاه تهران در همین راستا فعالیت می‌کند.

 

وی درباره برنامه‌های دانشگاه تهران برای جلوگیری از مهاجرت نخبگان گفت: موضوع نگهداشت نخبگان همواره مورد تاکید مقام معظم رهبری بوده است. ما در این زمینه وضعیت نامناسبی داریم. البته گردش نخبگان در همه جای جهان مرسوم است اما نباید همیشه شاهد خروج آنها باشیم بلکه باید ورودی هم داشته باشیم و تلاش کنیم نخبگان را حفظ و حتی مهاجرت معکوس داشته باشیم. در این راستا باید امکانات لازم را برای نخبگان فراهم و شأن آنها را در نظر بگیریم. اگر این دو اتفاق بیفتد نخبگان آمادگی دارند در کشور بمانند چون نسبت به کشور خود احساس مسئولیت می‌کنند اما اگر این اتفاق رخ ندهد قاعدتاً مهاجرت زیاد می‌شود. ما در راستای جلوگیری از مهاجرت نخبگان در حال ایجاد دو هزار واحد فناور در دانشگاه تهران هستیم و این تغییر محسوسی است چراکه در حال حاضر فقط صد و نود واحد فناور در دانشگاه تهران فعال هستند. همچنین جذب نخبگان به عنوان اعضای هیئت علمی در دستور کار ما قرار دارد.

وی درباره فعالیت‌های سیاسی در دانشگاه بیان کرد: دانشگاه تهران یک دانشگاه حزبی نیست و اگر قرار است فعالیت سیاسی در اینجا باشد باید در راستای افزایش اطلاعات مردم باشد. در هیچ جای دنیا قرار نیست دانشگاه در مقابل حاکمیت قرار بگیرد و خط قرمز ما نیز این است که دانشگاه در مقابل حاکمیت قرار بگیرد اما مسئولان دانشگاه حتما باید مورد انتقاد قرار گیرند و خط قرمز ایجاد کردن در این زمینه بیهوده است و باید روحیه تحمل‌پذیری خود را بالا ببریم.

 

رئیس دانشگاه تهران تصریح کرد: سهم آموزش عالی از بودجه حدود دو و نیم درصد است که بین صدها دانشگاه توزیع می‌شود لذا ناچاریم آن را خرج هیئت علمی کنیم بنابراین در همین راستا باید فعالیت‌های کارآفرینانه را توسعه دهیم. البته منظور ما درآمدزایی از طریق گرفتن شهریه نیست. 

 

وی درباره شروع سال تحصیلی جدید گفت: از روز شنبه ۵ شهریور ثبت نام نیم سال اول را شروع می‌کنیم و این روند تا ۱۲ شهریور ادامه دارد و شروع کلاس‌ها هم از یکشنبه ۲۷ شهریور است. کلاس‌های ما و روش‌های تدریس و آموزش الکترونیکی تحولاتی خواهند داشت و آیین‌نامه آن هم ابلاغ شده است. نگاه ما این نیست که یک نسخه کلی برای همه گروه‌ها و اساتید داشته باشیم بلکه این برنامه در مرحله اول به صورت آزمایشی اجرایی خواهد شد و پیش‌بینی اولیه ما این است که چهار جلسه اول به صورت حضوری و جلسات بعدی به صورت برخط خواهد بود. در این راستا از فناوری‌های جدید برای آموزش استفاده می‌کنیم و این برخط بودن لزوما به معنای عدم حضور دانشجو نیست.

مقیمی درباره طرح توسعه دانشگاه تهران گفت: در زمینه توسعه دانشگاه یک طرح تفصیلی آماده و جانمایی‌های لازم صورت گرفته است و بخشی از آن به فعالیت‌های فناورانه و شرکت‌های دانش بنیان اختصاص دارد و امیدواریم به تدریج شاهد اجرایی شدن این طرح و بازدهی‌های آن باشیم.

 

رئیس دانشگاه تهران درباره برنامه‌های این دانشگاه برای کاربردی شدن پژوهش‌ها بیان کرد: ما تاکید زیادی بر پژوهش‌های کاربردی مخصوصا در زمینه پایان نامه‌ها داریم چون دانشجویان و اساتید وقت زیادی را صرف می‌کنند اما استفاده زیادی از آنها به عمل نمی‌آید. در واقع در قفسه‌ها قرار می‌گیرند و درصد کمی از آنها برای حل مشکلات جامعه به کار می‌آید لذا ما در تغییرات ساختاری تصمیم گرفتیم رابطه بین پارک علم و فناوری و معاونت پژوهشی را تقویت کنیم تا کاربردی بودن پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها مورد توجه قرار گیرد و خروجی آن در زمینه دانش بنیان بودن مورد توجه قرار گیرد.