سرویس معارف ایکنا در هفته‌ای که گذشت
از اصلاح دروس دانشگاه پیام‌نور تا نقش اربعین در تقریب مذاهب
«زیارت اربعین موجب تقریب مذاهب، وحدت اسلامی و وحدت ادیان است» و «برخی متون دانشگاهی منطبق با جهان‌بینی و ایدئولوژی کشور نیست» از عناوین مهم سرویس معارف خبرگزاری ایکنا در هفته گذشته هستند.
سرویس معارف خبرگزاری ایکنا، در هفته‌ای که گذشت گزارش‌ها و مصاحبه‌های متعددی را منتشر کرده است که در ادامه مهمترین آنها را مرور می‌کنیم.
علی‌اکبر احمدی افرمجانی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی: بُعدی که هر نظریه منطقی دارد ولی کمرنگ است و با نگاه فلسفی می‌توان آن را پررنگ کرد و درباره آن اندیشید نسبتی است که هر نظریه منطقی با حقیقت دارد. منطق باید لزوماً درباره حقیقت و همچنین توهم، یک موضع‌گیری داشته باشد و در غیر این‌صورت نمی‌تواند به مقصد خودش که نقادی است برسد بنابراین دانشجو یا معلم منطق حتماً باید یک تئوری داشته باشند که حقیقت چیست؟ لذا تئوری حقیقت، لازمه تئوری‌های منطقی است و لازم است با یک جهد و تلاش منطقی، چنین ضلعی از نظریه منطقی آشکار شود. این اتفاق در مقاطعی از تاریخ صورت گرفته و مثلاً وقتی منطق از یونان باستان وارد دوره میانه شد و فرهنگ اسلامی شروع به شکل‌گیری کرد مشاهده می‌کنیم که ورود منطق از دوره یونانی به اسلامی و مسیحی، چیزی را با خود آورده که خردمندان در تمدن اسلامی و مسیحی متوجه آن بُعد شده‌اند.
البته بسیاری معتقدند منطق نباید وارد جهان اسلام شود چراکه به مردم می‌قبولاند که حقیقت در درون شماست و نیازی به پیامبر ندارید و شما با قواعد منطقی می‌توانید حقیقت را آشکار کنید. خردمندان مسیحی نیز به همین دلیل بود که با منطق یونانی مخالفت می‌کردند. مشابه همین بحران در تمدن اسلامی هم ایجاد شد و چه بسا افرادی که با فارابی و منطق او در افتادند و معتقد بودند راهی که شما پیشنهاد می‌دهید راه را بر وحی اسلامی می‌بندد. معلمان منطق و فیلسوفان اسلامی سالها تلاش کردند تمایز ظاهری که بین حقیقت منطقی و وحیانی وجود دارد را تا حدی برطرف کنند.
مصطفی طیاری، قائم‌مقام ریاست دانشگاه ادیان و مذاهب: امام حسین(ع) در بین ائمه و انبیا جایگاه خاصی دارد و به همین سبب زیارت ایشان آثار ویژه‌ای خواهد داشت. در روایتی بیان شده که امت پیامبر(ص) ده ویژگی ممتاز دارند که پیروان ادیان دیگر ندارند و یکی از آنها عاشورا و زیارت امام حسین(ع) است و اربعین بزرگداشت عاشورا و جزء ایام‌الله محسوب می‌شود و باید آن را پاس بداریم و اگر می‌توانیم برویم و اگرنه دلمان به یاد اربعین و زائران اربعینی باشد. اربعین متصل به روزی است که حق در برابر باطل، ایمان در برابر کفر و نیز نور الهی در برابر ظلمات ایستاد. همچنین، امام حسین(ع) ولی‌الله شمرده می‌شود و ولایت او در طول ولایت الهی و در برابر ولایت شیاطین و یزیدیان است. به همین دلیل گفته شده است: «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا»، زیرا همواره عقل و هوای نفس انسان در درونش مبارزه می‌کند و در بیرون هم بین ظالمان و حق‌طلبان مبارزه وجود دارد.
اگر ما شیعیان بخواهیم به پیامبر(ص) مودت و محبت بورزیم، یکی از راه‌های آن زیارت و پیاده‌روی اربعین است؛ عشق و محبت به امام حسین(ع) در قلوب مؤمنان هست و روزبه‌روز شعله‌ورتر می‌شود. زیارت اربعین موجب تقریب و وحدت اسلامی شیعیان و حتی وحدت ادیان و وحدت انسانی خواهد شد. هدف اصلی آن نیز رسیدن به معرفت‌الله است و انفاق و تلاش در این مسیر اجر الهی را به همراه دارد.
حجت‌الاسلام والمسلمین علی اکرمی، استاد حوزه و دانشگاه: امام حسین(ع) فرموده است خداوند کارهای احمقانه، ظاهرسازی و پوچ و بی‌ریشه و تظاهر و شعر و شعار توخالی که قانون و حق و عدالت و کمال و انسانیت و روح نداشته باشد دوست ندارد. در کنار این سخنان زیارتنامه‌های اصیلی که در مورد ایشان به ما رسیده از همه ائمه(ع) بیشتر است و از جمله همین زیارت اربعین دنیایی از مفاهیم و معارف را دارد. هم ریشه و تبار امام حسین(ع) و اینکه جد و جده و پدر و مادر او کیست، بیان کرده است؛ بی‌جهت نیست امام(ع) در روز عاشورا از تیره و ریشه خود و اینکه جدش پیامبر(ص) سخن می‌گوید. اگر ملت و دولتی خالصانه در راه خدا قدم بردارد، شیطان و استبداد و استعمار کاری از پیش نمی‌برد، شیطان گفته است که به عزت تو قسم که من همه را فریب می‌دهم جز بندگان خالص تو را. فریب‌ها از جایی شروع می‌شود که احبار و رهبان را جای موسی و عیسی(ع) می‌نشانند، موسی و عیسی را هم جای خدا می‌نشانند؛ بی جهت نیست که امام صادق(ع) فرمود خدا غلات را لعنت کند و آنها را منفور می‌دارد چون ائمه(ع) را جای خدا می‌نشاندند.
ابراهیم تقی‌زاده، رئیس دانشگاه پیام نور: در متون دانشگاهی منابعی داریم که محتوای آنها مربوط به گذشته است و منطبق با شرایط، جهان‌بینی و ایدئولوژی خاص کشور نیست لذا بازنگری در متون علوم انسانی با رویکرد اسلامی ضرورت دارد. البته در شورای عالی انقلاب فرهنگی، کارگروهی این ماموریت را بر عهده دارد و چند سال هم هست که به دانشگاه‌ها اعلام شده ولی کار عملی در این زمینه صورت نگرفته است. همین روز گذشته جلسه‌ای با مسئولان انتشارات سمت داشتیم تا منابعی که به عنوان منابع درسی دانشگاه پیام نورمعرفی می‌شود و از ده، بیست یا سی سال قبل وجود داشته و تاکنون تجدیدنظری در آنها نبوده مورد بازنگری قرار گیرند و مخصوصاً مولفین در تجدید چاپ کتب درسی مقوله بازنگری را مد نظر داشته باشند. معتقدیم متون درسی باید منطبق با علوم جدید و آموزه‌های دینی بازنگری شود چراکه در علوم انسانی صرفا نظریات نظریه‌پردازان غربی تدریس می‌شود اما کمتر شاهد توجه به دیدگاه نظریه‌پردازان اسلامی هستیم لذا باید دانشجو و فارغ التحصیل اعتماد به نفس بیشتری پیدا کند و معتقد نباشد که فقط خارجی‌ها دارای نظریه هستند.
علیرضا صادق‌زاده قمصری، استاد حوزه و دانشگاه: فلسفه تربیت، عهده‌دار تعیین مبانی و غایات است و فقه تربیتی چارچوب را تعیین می‌کند؛ بنابراین فقه تربیتی به دنبال مشخص کردن اصول و ضوابط فرایند تربیت است. نکته مهم آن است که در ساحت تربیت نباید نگاه حداقلی به دین داشته باشیم و با تکیه بر آموزه‌های اسلام ناب می‌توانیم سکولاریسم را به چالش بکشیم. دین به مثابه آیین حیات طیبه بر همه شئون و سازوکار‌های فردی و اجتماعی انسان تأثیر می‌گذارد. فرآیند تربیت رسمی و عمومی یکی از سازوکار‌های اجتماعی است که زمینه‌ساز تحقق حیات طیبه است. از این رو به طریق اولی ضرورت دارد با مبانی و ارزش‌های اساسی دین متناسب، هماهنگ و منطبق باشد، سازگاری سیاست‌ها و برنامه‌ها و روش‌های تربیت رسمی و عمومی با نظام معیار اسلامی از مصادیق این اصل است.
علی راد، رئیس دفتر قم بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی: سیره و کنش سیاسی امام رضا(ع) در طول مدت ولیعهدی الگوی بسیار مناسبی برای همه شیعیان و اندیشمندان و شخصیت‌های سیاسی در تمامی کشورهای اسلامی است زیرا امام رضا(ع) در حالی که با صراحت مخالف روش حکومت وقت بوده است به کنشگری سیاسی پرداخته‌اند. متاسفانه امروز تاب‌آوری سیاسی در جامعه ما بسیار پایین است و امام رضا(ع) الگوی مناسبی برای بالابردن این تاب‌آوری در برابر دگراندیشان و صاحبان آرای متفاوت است. در سیره حضرت متانت و وقار در برخورد با اندیشه‌های مخالف و مخالفان وجود دارد و این نوع رفتار نیاز جدی امروز ماست زیرا متاسفانه گاهی می‌بینیم که نقدها همراه با توهین و سرزنش و ملامت و .. است.
دروس خارج فقه و اصول اساتید؛ آیات و حجج اسلام والمسلمین عالمی، رشاد، محمدی گلپایگانی و شامی برای سال تحصیلی جدید اعلام شد. استاد علی‌اکبر رشاد خارج اصول، مبحث مفاهیم را در روزهای زوج ساعت ۷ تا ۸ صبح و خارج فقه القضاء را از ساعت ۷ تا ۸ روزهای فرد برگزار می کند.آیت‌الله حسن عالمی نیز خارج اصول مبحث تعادل و تراجیح را ساعت ۱۰ تا ۱۱ صبح برگزار می‌کند. همچنین خارج فقه حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجواد محمدی گلپایگانی مبحث کتاب الصوم ساعت ۸ تا ۹ صبح و خارج فقه مبحث فقه الوقف حجت‌الاسلام والمسلمین حسن شامی نیز ساعت ۹ تا ۱۰ برگزار خواهد شد. دروس خارج فقه و اصول حوزه علمیه امام رضا(ع) تهران از ۹ مهرماه آغاز خواهد شد و اتمام پایه ۱۰، حضور منظم و فعال در جلسات درس و نگارش تقریرات دروس از شرایط مهم حضور در جلسات خارج خواهد بود.
