پیامک تذکر حجاب برای مسئولان

حجاب یک فریضه با ارزش الهی است که در قرآن کریم به لطیف‌ترین و زیباترین شکل و البته استدلال ممکن به آن اشاره و تشریح شده که حجاب برای اینکه زنان در آسایش و راحتی باشند وضع شده است. اما اجرای همین فریضه الهی نیاز به ملزوماتی دارد که اگر قرار است ترویج شود، باید این ملزومات مورد توجه قرار گیرند.

خانواده‌ای با یک دختر و مادر چادری را در نظر بگیرید، متوسط درآمد این خانواده چه قدر باید باشد تا بتوانند در سال حداقل دو بار چادر مشکی مناسب و آبرومند با جنس معمولی(نمی‌گوییم جنس بسیار اعلا) خریداری و از آن استفاده کنند؟ اگر مادر این خانواده در محل کار خود نیز از چادر استفاده می‌کند، چه قدر در سال باید هزینه محجبه بودن خود را بپردازد؟

فشار اقتصادی محجبه بودن در ایران

قیمت مانتوهای جلوباز در بازار را با عبا و مانتوهای بلند و پوشیده مقایسه کنید؛ قیمت روسری‌های مناسب برای پوشش را با قیمت شال‌هایی که دور گردن انداخته می‌شود را نیز مقایسه کنید؛ این حجم از تفاوت قیمت و فشار اقتصادی محجبه بودن در ایران شرم‌آور است.

حجاب اگر اکنون به مسئله مهم کشور تبدیل شده و هر روز مدام در رسانه‌های داخلی و البته خارجی به عنوان محور به چالش کشیده می‌شود و هر فرد متخصص و غیر متخصصی در خصوص آن نظر می‌دهد، علاوه بر شعار نیاز به عمل هم دارد؛ به راستی با کدام پشتوانه طراحی و تولید، مردم به حجاب دعوت می‌شوند؟

در بازار ایران چقدر محصولات حجاب مناسب و مورد پسند نوجوانان و جوانان وجود دارد؟ تنوع محصولات عرضه شده آیا نیاز جوانان به تنوع و زیبایی را در کنار پوشش تأمین می‌کند؟ اگر یک دختر نوجوان بخواهد پوشش حجاب را انتخاب کند، آیا می‌تواند پوششی متناسب با سلیقه، رنگ و طرح در بازار پیدا کند؟

متأسفانه طراحی و تولید محصولات حجاب در ایران با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو است که اگر با دقت نگاه کنیم، قسمتی از مسئله حجاب در ایران به نبود همین زیرساخت‌ها باز می‌گردد که بخشی از آن در این گزارش مطرح می‌شود.

مرکز فروش محصولات حجاب نداریم

نه تهران به عنوان پایتخت یک کشور اسلامی و نه سایر شهرهای ایران حتی یک مرکز شایسته و قابل توجه برای ارائه محصولات و ملزومات حجاب ندارند. این در حالی است که کیف و کفش، پارچه، پرده، لباس مجلسی، مانتو و هر نوع پوشاک دیگری در تهران علاوه بر پاساژها و مراکز فروش، یک راسته در بازار بزرگ تهران دارد؛ اما هیچ محلی نیست که شما بتوانید به آنجا بروید و محصولات مختلف حجاب و پوشش حیا را در آنجا ببینید. در حال حاضر بیشتر تولید‌کنندگان و طراحان محصولات جدیدتر حجاب نیز که در فضای مجازی به معرفی و عرضه محصولات خود مشغول هستند، به دلیل فیلترینگ این شبکه‌ها دچار مشکل شده‌اند.

واردات محصولات حیا نداریم

ایران یک کشور وارد کننده بسیاری از برندها (ویژندها) و محصولات مختلف از کشورهای متعدد است اما در خصوص محصولات حجاب هیچ وارداتی صورت نمی‌گیرد و واردات این نوع پوشش محدود به مواد خام و پارچه است در حالی که ورود محصولات خارجی می‌تواند تحولی خوب و بازاری رقابتی در داخل کشور ایجاد کند و البته باید به یاد داشت که در حال حاضر پوشش‌های حیا در جهان توسط برندهای خوش نام و باسابقه در همه نوع، از لباس ورزشی و لباس شنای اسلامی گرفته تا مانتو و روسری در حال تولید است.

قوانین حمایتی پشت در مجلس مانده است

متأسفانه قیمت چادر طی چند سال اخیر چندین و چند برابر شده و تلاش تولیدکنندگان محصولات حجاب برای قرار گرفتن پارچه چادری که ماده اولیه محصولات حجاب است در زمره محصولات فرهنگی و اختصاص ارز دولتی به مواد اولیه (با هدف کاهش قیمت) پس از چندین سال هنوز محقق نشده و طرح قرار گرفتن پارچه چادر مشکی در زمره محصولات فرهنگی علی‌رغم ارائه به مجلس هنوز تصویب نشده است و به نظر می‌رسد سایر قوانین مرتبط با حجاب که جنبه حمایتی ندارد بلکه جنبه قانونی و سلبی دارند بیشتر مورد توجه نمایندگان مجلس قرار می‌گیرد.

فصل مد و نمایش مد اسلامی نداریم

اگر به راستی می‌خواهیم جوانان از محصولات حجاب استقبال کنند باید فصل مد داشته باشیم و براساس اقتضائات هر فصل لباس به روز حجاب به بازار عرضه شود. فقط در این صورت است که نیاز جوانان به تنوع محصولات تأمین خواهد شد. نکته تأسف‌بار اینکه اکنون علاوه بر کشورهای اسلامی در بسیاری از کشورهای غیر اسلامی نیز هفته‌های مد «حیا» برگزار می‌شود و بسیاری از برندهای مطرح در حال تولید محصولات به روز حجاب هستند اما در ایران به عنوان یک کشور اسلامی حتی یک هفته مد حجاب نداریم.

باید متذکر شد که برگزاری هفته‌های مد ویژه بانوان هیچ تناقضی با اصول اسلامی ندارد و در این هفته‌ها مدل‌های اسلامی می‌توانند برای بانوان محصولات حجاب را به نمایش بگذارند.

بسیاری از بازدیدکنندگان از بخش عفاف و حجاب نمایشگاه قرآن نیز که طی ماه رمضان برگزار شد، به این مسئله اشاره می‌کردند که چادرها و لباس‌های عرضه شده همان طرح‌های قدیمی هستند و طرح‌های جدید به ندرت به بازار پوشاک ایرانی ـ اسلامی وارد می‌شود و بسیاری از تولیدکنندگان همان طرح‌های قدیمی را تولید می‌کنند، این در حالی است که اکنون رقابت بر سر طراحی و عرضه به روز پوشش اسلامی در جهان موجب شده طراحان و تولید‌کنندگان با قدرت در حوزه عرضه محصولات حیا ورود کنند.

فقط یک کارخانه پارچه چادر مشکی داریم

پس از این همه سال در کشور و در حالی که بیشترین مصرف کننده پارچه چادر مشکی هستیم، فقط یک کارخانه (کارخانه حجاب شهرکرد) در کشور پارچه چادر مشکی تولید می‌کند و ما همچنان وارد کننده این کالای گران قیمت با ارزی هستیم که هر روز بالا می‌رود.

در زمینه تولید محصولات حجاب علی‌رغم وجود صدها مجله، مقاله، کتاب، پژوهش و ... از هیچ یک از تجارب کشورهای اسلامی در طراحی، تولید و عرضه محصولات حجاب استفاده نمی‌کنیم. با وجود رشته‌های متعدد طراحی پارچه و لباس در دانشگاه‌های داخلی نیز پژوهش‌های علمی در این زمینه بسیار کم انجام شده است.  

مشکلات تولیدکنندگان محصولات حجاب

فاطمه خدایاری، مالک برند گلوریا، حدود چهار سال است سابقه کار در حوزه محصولات عفاف و حجاب را دارد. وی در گفت‌وگو با ایکنا با اشاره به اینکه در ابتدا پخش کننده روسری بوده اما در ادامه به این فکر افتاده است که به طراحی و تولید روسری اقدام کند، گفت: در ابتدا طرح‌هایی که تولید می‌کردیم مورد استقبال قرار نمی‌گرفت و فروش نمی‌رفت. سلیقه مخاطب را نمی‌شناختیم اما به مرور سلیقه مخاطب را شناختیم و اکنون طرح‌هایمان مورد استقبال قرار می‌گیرد.

وی در خصوص مشکلات تولیدکنندگان محصولات حجاب، گفت: قیمت مواد اولیه هر روز بالاتر می‌رود. یعنی هر سری که پارچه و مواد چاپ خریداری می‌کنیم، گران‌تر شده و همین موجب می‌شود هر ماه مجبور ‌شویم قیمت‌ها را افزایش دهیم؛ مشتریان فکر می‌کنند که مقصر این افزایش قیمت ما هستیم و مدام به ما می‌گویند یک محصول مگر چند بار گران می‌شود؟ این در حالی است که سود ما یک مقدار مشخص و ناچیز است اما چون مواد اولیه، پارچه و مواد درجه یک چاپ بر روی پارچه گران می‌شود در هر سری تولید، مجبور می‌شویم قیمت‌ها را افزایش دهیم.

خدایاری که از طراحان ایرانی برای طراحی روسری‌های تولیدی خود استفاده می‌کند، در خصوص نحوه طراحی روسری در ایران، گفت: چند طراح داریم که طراحی روسری‌ها را انجام می‌دهند، البته پس از اینکه طرح‌های جدید را دریافت می‌کنم، در تیراژ محدود چاپ می‌کنیم و پس از دریافت بازخورد مشتریان و در صورت بالا بودن تقاضا، طرح‌ها در تیراز بالاتر تولید می‌شود.  

تغییر مداوم سلایق محجبه‌ها

وی در پاسخ به این سؤال که طی چهار سال حضور در این حوزه چقدر سلیقه مخاطب شما تغییر کرده است؟ گفت: سلایق خیلی تغییر می‌کند. اوایل رنگ‌های تیره و قواره‌های کوتاه مورد پسند بود ولی اکنون رنگ‌های خیلی شاد حتی از طرف افراد سن بالا تقاضا می‌شود و قواره‌های بلند‌تر، روسری‌های نخی و با طرح‌های خاص نیز بیشتر مورد توجه است.  

خدایاری در پاسخ به این سؤال که چه قدر زمان می‌برد که بتوانیم مد ایران را در داخل ایران تولید کنیم؟ گفت: به نظر من اکنون به این مرحله رسیده‌ایم که مدها را خودمان ارائه کنیم. هم مانتوهای کوتاه و هم لباس حجاب را خودمان طراحی و تولید می‌کنیم. در گذشته حتی مدل‌های روسری از کشورهای اطراف مثل ترکیه وارد می‌شد ولی اکنون همه روسری‌ها حتی روسری‌های با کیفیت بالا و طرح‌های قوی تولید داخل هستند.  

مژده سعادت، مدیر برند خاتون رنگی نیز در گفت‌وگو با ایکنا با اشاره به اینکه 10 سال است که در حال تولید چادرهای اجتماع رنگی هستیم، گفت: همانند همه تولید‌کنندگان دیگر با مشکل تأمین مواد اولیه به خصوص پارچه مواجه هستیم. نوسانات شدید دلار بر روی تولید تأثیر زیادی گذاشته است.

وی تصریح کرد: مسئله‌ بسیار تأسف برانگیز که ما به صورت مکرر با آن مواجه شده‌ایم، این است که افزایش قیمت‌ها بر روی خانواده‌ها و به ویژه قشر متوسط و ضعیف بسیار تأثیرگذاشته است. با این قیمت‌ها افراد کم‌کم ناچار می‌شوند که چادر خود را کنار بگذارند. فردی که از مانتو استفاده می‌کند، هزینه یک مانتو را پرداخت می‌کند اما خانم‌های چادری در کنار هزینه مانتو باید هزینه زیادی برای چادر پرداخت کنند و این در شرایط موجود و با این قیمت‌های گران یک مسئله و موضوع جدی است.

تولید چادر اجتماع رنگی

این تولیدکننده محصولات حجاب که در حال تولید چادرهای اجتماع رنگی است(چادرهایی تک رنگ در رنگ‌های آبی، سرمه‌ای، بنفش و ... که می‌توان به جای چادر مشکی در محیط اجتماع از آنها استفاده کرد)، در پاسخ به اینکه چقدر از طرح شما استقبال شده است؟ گفت: استقبال از کارهای ما زیاد بوده به ویژه در بین قشر جوان و افرادی که همیشه این شائبه در ذهنشان بود که چادر را کنار بگذارند. چادرهای رنگی ما مورد استقبال قرار گرفته و جایگزین چادرهای مشکی شده در حالی که پوشانندگی و حجاب کامل را برای افراد تأمین می‌کنند.

وی به تجارب خود در مواجهه با مشتریان مختلف اشاره کرد و گفت: استفاده از چادرهایی غیر از رنگ مشکی موجب شده خانم‌هایی که قبلاً در محیط کارشان از چادر استفاده نمی‌کردند، با دیدن طرح‌های ما علاقه‌مند به استفاده از چادر ‌شوند.

این تولید کننده افزود: ارائه جنس و طرح خوب افراد را تشویق می‌کند تا از حجاب استقبال کنند. بارها و بارها در نمایشگاه‌ها و یا در صفحات فضای مجازی با افرادی که چادری نبودند اما با دیدن طرح‌های جدید چادر علاقه‌مند به استفاده از آن شده‌اند مواجه شده‌ایم و این برای ما بسیار ارزشمند است که چادرهای رنگی ما به شدت مورد استقبال حتی افراد کم‌حجاب قرار می‌گیرد. مکرراً سایر افراد هم در مواجهه با رنگ چادرهای ما از آن استقبال کرده‌اند. تنوع رنگی به روحیه جوان‌ها نزدیک است و تنوع‌طلبی جوانان را ارضا می‌کند. یعنی جوان می‌تواند رنگ‌های متنوع بپوشد و در عین حال حجاب هم داشته باشد.

مریم صادق‌زاده، مدیر و مؤسس برند میلاوه نیز در گفت‌وگو با ایکنا، گفت: حدود هشت سال است که خیاطی می‌کنم اما سه سال است که صفحه کاری خود در فضای مجازی را طراحی کرده‌ام و به شکل تخصصی عبای ایرانی تولید می‌کنم.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا فقط در نمایشگاه‌هایی مثل نمایشگاه قرآن سکوی فروش دارید؟ گفت: بیشتر از طریق پیج فروش داریم اما در رویدادها و نمایشگاه‌های مختلف شرکت می‌کنیم تا بتوانیم با مخاطبان بیشتر و به صورت حضوری ارتباط بگیریم.

محصولات حجاب گران حق بانوی ایرانی نیست

صادق‌زاده اولین مشکل تولیدکنندگان محصولات حجاب را شعارگرا بودن مسئولان و عدم رفع مشکلات اساسی این حوزه دانست و گفت: یک تولیدکننده محصولات حجاب به سختی در حال تهیه پارچه و مواد اولیه است اما مسئولان وقتی بحث حجاب مطرح می‌شود فقط بر روی کلمه حجاب تأکید می‌کنند اما هیچ حمایتی از مبانی و زیربنای تولید محصولات حجاب ندارند. مهم‌ترین مشکل ما تهیه پارچه است. متأسفانه پارچه‌ها اکنون اکثراً از چین وارد می‌شود و به شدت بی‌کیفیت هستند اما قیمت بالایی دارند. این حق خانم‌های ایرانی نیست که برای خرید یک عبا حداقل 700 هزار تومان هزینه کنند، ولی متأسفانه آنقدر قیمت‌های پارچه بالا و نوسان قیمت‌ها زیاد است که برای قیمت‌گذاری بر روی کارهایمان دچار مشکل می‌شویم و همین مسئله موجب می‌شود مجبور باشیم حداقل سود را در نظر بگیریم و حتی تعدیل نیرو داشته باشیم تا بتوانیم حداقل کارمان را ادامه دهیم.

این تولیدکننده محصولات حجاب با تأکید بر اشتغال‌زا بودن تولید محصولات حجاب، گفت: این حوزه اشتغال‌زایی زیادی دارد که اگر از آن حمایت نشود با تعدیل نیرو بسیاری از افراد بیکار می‌شود. طی شیوع کرونا ما مجبور شدیم تعداد زیادی از نیروهایمان را تعدیل کنیم.

وی اضافه کرد: قیمت بالا و جوسازی‌های نادرستی که در حوزه پوشاک اسلامی صورت گرفته میزان فروش را کاهش داده است. در نمایشگاه قرآن هم که انتظار داشتیم با توجه به هجمه‌های که برای پوشاک حجاب به وجود آمده بهترین امکانات را در اختیار تولیدکنندگان قرار دهند، با کمترین و بدترین امکانات مواجه شدیم.  

حرف‌ها تکراری است چون کاری انجام نمی‌شود

اسدالله سلیمانی، مدیرعامل انجمن تولیدکنندگان محصولات عفاف و حجاب نیز در گفت‌وگو با ایکنا با تأکید بر اینکه تلاش می‌کند حرف‌های تکراری نزند اما اتفاق‌ خاصی در حوزه محصولات حجاب رخ نداده و مجبور است مدام همان مشکلات همیشگی را تکرار کند، گفت: از بدو تشکیل کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور، به علت نبود افراد متخصص در حوزه تولید و طراحی راه به جایی نبردیم. البته در دوره قبلی حداقل در حوزه طراحی تحولاتی رخ داد و بسیاری از برندها در حوزه طراحی شکوفا شدند که حاصل زحمات آقای قبادی(رئیس اسبق کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور) در کارگروه بود. اما در بحث تولید محصولات عفیفانه چون مقطعی کار شد و به دنبال مسکن بودند، نه کارگروه توانست کاری بکند و نه صنوف.

وی تصریح کرد: اگر افراد توانمند، تولیدکننده و با سابقه از 15 سال پیش می‌آمدند و مشکلات را مطرح  و اعلام می‌کردند که مشکل تولیدکنندگان محصولات حجاب مواد اولیه و موانع قانونی است و برای این مشکلات فکری می‌شد، اکنون تا این حد مشکل نداشتیم. مثلاً در حوزه چادر 90 درصد واردکننده هستیم و این واردات ما با ارز آزاد است و برای این مشکل باید فکری کرد که انجمن تولیدکنندگان محصولات حجاب پیشنهاد کرد پارچه چادر مشکی به عنوان کالای فرهنگی ارز دولتی دریافت کند که هنوز این مسئله محقق نشده است.

سلیمانی اضافه کرد: از دیگر مشکلات ما بحث نبود سکوی فروش است. ما مطرح کردیم که مردم دسترسی به پوشش مناسب ندارند. چرا بخش عفاف و حجاب نمایشگاه قرآن تا این حد شلوغ بود؟ چون سکوی فروشی که محصولات و ملزومات حجاب در یک محل متمرکز عرضه شود، وجود ندارد. کشورهایی که به اندازه ما ادعایی در خصوص دین و پوشش ندارند مثل مالزی، اندونزی، عراق و حتی ترکیه مرکز محصولات حجاب دارند. ما بارها در این مورد صحبت کرده‌ایم که شایسته است یک مرکز فروش دائمی که محل بازی کودکان و سایر امکانات متناسب با حضور خانم‌ها در آن وجود داشته باشد را احداث کنیم اما متأسفانه تاکنون این مطالبه هم محقق نشده است.

سلیمانی در پاسخ به اینکه شاهد تولید و عرضه گسترده لباس‌های حجاب هستم، آیا تولیدکنندگان چادر به سمت تولید لباس‌های حجاب رفته‌اند؟ گفت: خیر؛ این گروه تولیدکنندگانی هستند که به تولیدکنندگان محصولات حجاب اضافه شده‌اند. اولین سالی که انجمن تولیدکنندگان محصولات حجاب تشکیل شد، تعداد اعضای آن انگشت‌شمار بودند اما امسال در تهران حداقل 400 نفر تولیدکننده محصولات حجاب برای حضور در نمایشگاه قرآن ثبت نام کرده بودند. یعنی 30 نفر سال 93 که انجمن تشکیل شد اکنون به 400 نفر متقاضی رسیده و شاید 300 تا 400 تولیدکننده نیز برای حضور در نمایشگاه درخواست ندادند، یعنی تولیدکنندگان محصولات حجاب افزایش داشته است.

این تولیدکننده محصولات حجاب افزود: امروز به سمتی می‌رویم که بتوانیم در حوزه تولید پوشش مناسب، شرعی و عرفی حرفی برای گفتن داشته باشیم. تنوع رنگ‌ها، تنوع مدل‌ها، طرح‌ها و ... با هفت سال پیش تفاوت قابل ملاحظه‌ای داشته است.

وی گفت: 26 نهاد مسئول حوزه عفاف و حجاب هستند؛ ما ترویج حجاب را نه بلد هستیم، نه ادعا می‌کنیم و نه ورود می‌کنیم. بالاخره این 26 نهاد اگر به دنبال این هستند که مردم پوشش عفیفانه داشته باشند اقداماتی انجام می‌دهند و مردم تصمیم می‌گیرند که حجاب داشته باشند اما مردم وقتی می‌خواهند یک مانتوی آزاد تهیه کنند با قیمت دو میلیون تومانی مواجه می‌شوند در حالی که روز قبل از آن مانتوی کوتاه را به قیمت 300 هزار تومان خریداری کرده‌اند. همه حرف از ترویج حجاب می‌زنند اما وقتی به حلقه و مرحله تولیدکنندگان حجاب می‌رسند، به ما می‌گویند شما کار اقتصادی می‌کنید نه کار فرهنگی. مثلاً یک غرفه در نمایشگاه کتاب 60 هزار تومان است اما در نمایشگاه قرآن غرفه عفاف و حجاب را 600 هزار تومان قیمت‌گذاری می‌کنند چون کتاب را کالای فرهنگی می‌دانند اما محصولات حجاب را صرفاً کالای تجاری می‌شمارند.

وی با انتقاد شدید از اینکه چرا به ما که می‌رسد می‌گویند کار شما تجاری است، افزود: اگر تولیدکننده محصولات حجاب فقط می‌خواست کار تجاری بکند، انواع و اقسام پوشاک وجود دارد که می‌تواند تولید کند! ما براساس دغدغه‌ای که داریم وارد این عرصه شده‌ایم. اگر موانع را بردارند می‌توانیم حتی صادرات هم داشته باشیم اما به حدی موانع در برابر ماست که برخی از همکاران من می‌گویند در این عرصه نفوذ دشمن وجود دارد؛ مگر می‌شود برای محصولات حجاب این قدر مانع ایجاد کرد؟

سلیمانی ادامه داد: اصل 44 قانون اساسی گفته کارها را به بخش خصوصی واگذار کنید و بیانات مقام معظم رهبری و امام راحل نیز بر همین مسئله تأکید دارد که کار مردم را به خود مردم واگذار کنید. اخیراً هم مقام معظم رهبری فرمودند که نباید دولت خودش غرفه بزند و ورود کند اما دولتی‌ها دارند چوب لای چرخ ما می‌گذارند. ما آمادگی همکاری با کارگروه مد و لباس هستیم آنها کارهای حاکمیتی کنند ما نیز در طراحی، تولید و عرضه دست به دست هم می‌دهیم و کار می‌کنیم. مگر بخش خصوصی چه کار می‌کند که بخش دولتی مخالفت و سنگ‌اندازی می‌‌کند؟ من قطع به یقین می‌گویم در حوزه حجاب نفوذی داریم که در حوزه‌ای که برای تولید پوشش‌های عفیفانه است نمی‌گذارند اتفاقات خوبی بیفتد.

در پایان باید گفت؛ حال که همه مسئولان دغدغه حجاب دارند، ضروری است در کنار پیامک‌ها و تذکرهای زبانی و اقدامات سلبی کمی هم به فکر اقدامات ایجابی و رفع مشکلات حوزه طراحی و تولید محصولات حجاب بیفتند. دختران و پسران نسل جدید را با شیوه‌های هنرمندانه و جذاب‌تری به مفهوم حجاب و عفاف دعوت کنیم.