جعفرتابان، مدرس دانشگاههای اراک در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) ازاستان مرکزی، با اشاره به ریشهیابی علل پذیرش و رواج دروغ و سیاهنمایی این امر در جامعه، گفت: برای ریشهیابی دروغ و انگیزههای دروغگویی نیاز به مباحث جدی و بنیادین احساس میشود و در این زمینه باید تحقیقات گستردهای صورت گیرد؛ چراکه بحث سنگین و همهجانبهای است که تنها با گفتوگو و سخنرانی مشکلی حل نمیشود.
وی با تأکید بر اینکه میان اعتقاد داشتن به آموزههای دین و عمل کردن به آنها باید فرق گذاشت، اظهار کرد: میان باور و عمل فاصله زیادی وجود دارد؛ همه ما بهعنوان مسلمان و طرفدار قرآن و دین، دروغ را گناه کبیره میدانیم و در این زمینه بهتر از هر سخنرانی میتوانیم دلیل بیاوریم، ولی در عمل، تمامی این آموزهها کاربرد خود را از دست میدهند و ما عملاً فاقد ارزش میشویم.
ریشهیابی تاریخی دروغگویی
عضو گروه قرآن و حدیث دانشگاه آزاد اراک با اشاره به اینکه نه تنها در دین؛ بلکه بهلحاظ عقلی و در بسیاری از مکاتب غیردینی غربی، این عمل شدیداً نهی شده است، تأکید کرد: باید بهدنبال ریشههای تاریخی دروغگویی در فرهنگ خود باشیم؛ معمولاً ترس از بیان آنچه که در دل داریم عامل مهمی در دروغگویی است و با سانسور کردن خود احساس آرامشی به فرد دست میدهد که وی را به این کار راغب میکند.
غفلت از عوامل تربیتی
مدرس دانشگاههای اراک ادامه داد: نباید عوامل تربیتی در دوران کودکی را فراموش کنیم، تنبیهات غیرمعقولی که برخی از والدین در قبال دروغگویی فرزندان خود اعمال میکنند موجب ایجاد ترس در بیان حقیقت و راستگویی میشود و نتیجه این میشود که در سن بزرگسالی هر کس که دروغ بگوید و وقایع را سیاهنمایی کند از ارج و قرب بهتری برخوردار میشود.
وی ادامه داد: طمع و دستاندازی بر منافع دیگران نیز ازعوامل مهم رواج دروغگویی است در این حالت فرد احساس می کند با دروغ میتواند به منافع مادی، قدرت و نفوذ بیشتری دست یابد؛ لذا اگر راست بگوید امکان دارد بسیاری از منافع احتمالی را در معاملات از دست بدهد و البته در این راه نقش فرهنگ تحریف شده و دین بدون عمل بسیار چشمگیر است.
ابتکار عمل در ترویج آموزههای دینی
تابان تأکید کرد: اگر به همین ترتیب پیش رویم فضای جامعه بسیار آلوده میشود و اعتمادسازی غیرممکن است؛ لذا باید فرهنگ را اصلاح کنیم و در راه ترویج آموزههای دینی ابتکارعمل داشته باشیم و در این مقوله حوزههای علمیه، دانشگاهها و شیوه تربیتی خانوادهها بسیار چشمگیر است.
تأثیر رفتار والدین بر گفتار در تربیت فرزندان
مدرس دانشگاههای اراک با تأکید بر اینکه رفتار والدین بیشتر از گفتار آنها در تربیت فرزندان اثرگذاراست، اظهار کرد: علمای تربیت درباره شیوههای آموزش کودکان در 3 سالگی اظهارنظر کردهاند، ولی امری که واضح است اینکه، بهدنبال راستگویی فرزندان در قبال کار اشتباهی که انجام دادهاند، باید از ابزار تشویق استفاده کرد و به بهانه کار خطایی که انجام داده نباید راستگویی او را نادیده گرفت.
راستگویی؛ اولویت جامعه اسلامی
وی تأکید کرد: با نگاهی گذرا به قرآن درمییابیم که آیات فراوانی در رابطه با صادقین و راستگویان آمده است؛ لذا ضروری است علمای دین در این باره تلاش و جدیت بیشتری داشته باشند و این معارف را با شیوههای امروزی به خانوادهها معرفی کنند؛ چراکه اگر بخواهیم یک جامعه اسلامی داشته باشیم، از اولیات آن راستگویی است.
مدرس دانشگاه آزاد اسلامی اراک در پایان تأکید کرد: با تمامی این مباحث نباید فراموش کنیم که زمانی در تبلیغ راستگویی موفق خواهیم بود که خودمان بهعنوان اولین نفر راستگو باشیم و والدین با عمل و رفتار خود به فرزندان راستگویی را بیاموزند؛ لذا تا زمانیکه خود، دروغگو هستیم نباید توقع داشته باشیم که دیگران در قبال ما راستگو باشند.