نگاهی به آستان مقدس امامزاده سیدمحمود(ع) در کهگیلویه

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از کهگیلویه و بویراحمد، آستان مقدس امامزاده سید محود(محمید)  در شیبی ناهموار در دامنه کوه بی‌سیتون (بی‌سیدون) چهار روستا (چاروسا) از دهستان طیبی سر حدی غربی، بخش چاروسا شهرستان کهگیلویه، با ارتفاع 1190 متر با سطح دریا، با فاصله 7 کیلومتر با شهر قلعه‌رئیسی و 75 کیلومتری دهدشت مرکز کهگیلویه واقع شده است.

اولاد و احفاد امامزاده سید محمید(ع)

امامزاده سید محمود(ع) (سید محمید) دارای اولاد و احفاد زیادی در بلاد وسیع کرانه‌های جنوبی خلیج‌فارس و دامنة شمالی و شرق جبال زاگرس (کهگیلویه و بویر‌احمد، بهبهان، بنادر بوشهر، قسمتی از اصفهان، فارس، خوزستان، چهارمحال و بختیاری) و سایر نقاط ایران و خارج از کشور است که به سادات «رضا توفیق» شهرت دارند.
امامزاده محمود(ع) یکی از مشهورترین بقاع متبرکه کشورمان می‌باشد که از زمان‌های گذشته مورد توجه مردم با ایمان و مکانی برای تمسک و توسل اهل معرفت بوده است.
نسب‌نامه امامزاده علی سادات و امامزاده محمود مشهور به سید محمید با هفت الی هشت واسطه به حضرت امام محمد تقی‌الجواد (ع) منتهی می‌گردد.

روش اصلاح بقعه امامزاده

به‌وسیله بُلْدُزِر از بالای تپه این بقعه خاکبرداری و به پشت سد ریخته شد که بدین‌وسیله سطحی نسبتاً وسیع به وجود آمد، در حالی که سمت جنوب آن خیلی پایین‌تر از سطح شمال بود، لذا با این وصف طرح نقشه ساختمان امامزاده عملی شد، آنگاه شخصی به نام مهندس فصحتی شیرازی از محوطه و محل کار دیدن نمود و دستور دادند که چون طرف جنوب قبر امامزاده چند متری پایین تر از سطح قبر است، باید پنج متر از سمت شمال از قبر فاصله گرفته شود، سپس خاکبرداری نمایند، با مساوی طرف سمت جنوب شود. با این عملِ خاکبرداری، قهراً قبر امامزاده بر بالای تپة کوچکی قرار می‌گیرد، در این صورت نقشه ساختمانی را در چهار طرف قبر امامزاده بنا نمایند که سقف آن مساوی قبر امامزاده شود به نحوی که پشت بام این ساختمان با قبر امامزاده هم سطح شود، آن وقت نقشه ساختمان امامزاده از گنبد و رواق و ایوان بر این سطح مصنوعی پیاده گردد. که این چنین هم قبر امامزاده در طبقه بالا، آن هم بر روی زمین طبیعی قرار گرفته، که در فاصله دور هر بیننده‌ای را به عَجَب وا می‌دارد که تاکنون در دنیا اتفاق نه افتاده است. که قبر در طبقه فوقانی آن هم روی زمین باشد.

به هر تقدیر نقشه جدید امامزاده پس از تسطیح کامل در وسعتی به ابعاد 20 20 متر در طرح دو طبقه توسط مهندس فصحتی طراحی و پیاده و با زحمات فراوان احداث گردید.
درب ورودی هر دو طبقه بالا و پایین در جانب جنوب غربی ساختمان باز می‌شود، دو راه پله برای رسیدن به طبقه دوم به صورت موازی در حد فاصل دو متری یکدیگر ایجاد شده که در دو جانب آنها دو ایوان خوش ترکیب چهار ستونی با ارتفاع بلند که در زیر آنها در مسیر طول و عرض حجره‌های متعددی در ابعاد متفاوت به عنوان زائرسرا جهت اسکان موقت زائرین که یکی از این حجره‌ها مدفن حیدر نامی معروف به «حیدر سیاه» که در اواخر دورة افشاریه خادم امامزاده و در مجاور آن قبور کربلایی میر محمد و پسران، متولیان بعدی امامزاده (در اواسط دورة قاجاری تا اوایل انقلاب اسلامی (1361هـ .ش) می‌باشند، قرار دارد.
در پشت ایوان‌ها، یعنی طبقه فوقانی با وسعتی به ابعاد 22 22 متر که علاوه بر حرم و رواق، دو اطاق در دو سمت جنوبی و شمالی قرار گرفته که یکی از آنها مخصوص ایاب و ذهاب جناب مستطاب آقا میر احمد تقوی حفظه‌الله متولی و کلید‌دار حرم و ضریح مطهر و ناظر در امور ساختمانی این زیارتگاه می‌باشد.
ساختمان طبقه بالا در جانب طول و عرض آن هر کدام 10 پنجرة آلومینیومی از فاصله 30/1 سانتی‌متری کف تا سقف ساختمان تعبیه شده و در بین هر پنجره از آجرهای سه سانتی با بند‌کشی شیشه‌ای استفاده گردیده است.
همچنین قسمتی از دیواره‌های داخلی به همان فاصله فوق تا سقف از سنگ مرمر رنگی آذین‌بندی شده است. سقف شبستانها با گچ‌بری‌های جدید نازک‌کاری شده که در فاصله نزدیک به هم چندین لامپ مهتابی و پنکه سقفی و در چهار گوشه سقف، چهار لوستر خوشه‌ای لامپ ریزه آویزان شده است.
در وسط این شبستان طویل و عظیم گنبد‌خانه‌ای به ابعاد 10 10 متر که در مرکز آن مرقد مطهر امامزاده محمود معروف به سید محمید (ع) قرار گرفته که بر بالای آن ضریحی از جنس برنز با روکش آب طلا به شکل مشبک چهار‌خانه‌ای قفل توپی محافظت می‌کند.
در چهار طرف این گنبد‌خانه چهار درب بزرگ چوبی دو لنگه بالا هلالی در ابعاد 3 3متر و با قطر 20 سانتی‌متر قرار گرفته که عظمت حرم را دو چندان زیبا جلوه داده است.
بر بالای ضریح مطهر گنبد خوش ترکیبی به سبک معماری دوره صفویه به ارتفاع 12متر استوار گردیده که اسکلت‌بندی آن با تیرآهن نیم‌پهن انجام گرفته است. در داخل گنبدخانه به طور کامل با آینه‌کاری لوزی شکل تزیین شده که درخشش زیبایی را به ضریح و حرم بخشیده است.
در انتهای فوقانی گنبد در داخل، لوستری بزرگ از لامپ‌های متنوع کوچک به زنجیری آویزان است که بر تارک ضریح می‌درخشد. در ابتدای گردونه گنبد تعداد 8 نورگیر 1 1متر جاسازی شده که روشنایی زیادی را به فضای گنبد داده است.
بر سطح دیواره‌های داخلی شبستان در ضلع شمال دو کتیبه با کاشی فیروزه‌ای، و در دو سمت درب ورودی و بر بالای آنها تعداد 9 پنجره در ابعاد 120 250 سانتی‌متری تعبیه شده است. همچنین در سمت جنوب همین شبستان، تعداد دو عدد کتیبه سنگی یکی در سمت چپ مربوط به «شجره‌نامه امامزاده» دیگری در سمت راست «تقدیر و تشکر» از نیروهای مردمی و اداراتی که در جهات مختلف همکاری در این بنای نوساز را داشته‌اند، نصب شده است.
در حد فاصل این دو کتیبه درِ ورودی به بیرون و رواقها و صحن و حرم می‌باشد که از عظمت خاصی برخوردار است.کف کامل طبقه بالا با سنگ مرمر فرش شده که بر روی آن تعداد 24 تکه فرش 12متری نفیس یک رنگ پوشش داده شده است.
بر روی سطوح بیرون چهارگوش حرم، در ارتفاع 2 متری چهار کتیبه با کاشی هفت‌رنگ در ابعاد 2 75/1متر نصب شده که اسامی هفتاد و دو تن از شهدای کربلای معلی نوشته شده است.
تمام سطوح دیوار داخلی حرم و رواقها تا ارتفاع 80/1 سانتی‌متری با سنگ مرمر کار شده است، و در دو طرف هر درِ ورودی حرم از بیرون دو گلدستة کوتاه با ارتفاع 20/1سانتی‌متر با سنگ مرمر سبز با طرح گلدانی کار شده است، که زیبایی خاصی را به ورودی‌‌ها داده است. در همین فضا تعداد 4 عدد حایل بین زن و مرد در رواق و 2 حایل در حرم با چوب گردوی رنگ قهوه‌ای کاشان تهیه شده که در حال تهیه و نصب است.
روبروی همین حایل راه‌پله ورودی متصل به دو ستون ایوان با عرض 6 و ارتفاع 8متر با 23 پایه از کف طبقه اول تا ابتدای ورودی رواق با شیبی هموار ایجاد شده که عبور و مرور زوار را راحت‌تر کرده است. در وسط دو راه‌پله فضای خالی جهت روشنایی و در دو طرف آنها در قسمت زیرین ساختمان، تعداد چهار اطاق 4 3 و 4 6 متر و یک حال 4 7 متر مضاف بر 21 اطاق 4 3 متر دیگر جهت اسکان زایرین وجود دارد که فعلاً خادم از آنها استفاده می‌کند.
در فاصله دو متری دو ستون جلو ایوان ورودی و راه‌پله‌ها، دو گلدسته به قطر 6 و ارتفاع 25 متر با اسکلت فلزی و بتون سخت بر پا شده که گنبد با قامت آن در وسط این دو گلدسته می‌درخشد. نمای بیرون گنبد و گلدسته‌ها که از کاشی معرق چند رنگ پوشش داده شده همراه با انبوه درختان جنگلی بلوط در سراب و نشیب کوهستان عظیم آن، فضای زیبایی را به طبیعت آن سامان بخشیده است.
در ضلع شمال‌غربی این زیارتگاه، متصل به کوه تعداد 22 اطاق در دو طبقه جهت اسکان زائرین احداث شده که به‌وسیله پل ارتباطی با طبقه دوم ساختمان اصلی ارتباط دارد.
در سمت شمال این ساختمان، دکل مخابرات و انبار تأسیسات و منبع عظیم آبی و یک واحد ساختمان پنج اتاقه مربوط به انتظامات امامزاده قرار دارد که برخی هنوز در حال احداث است. در ادامه همین ساختمان، متصل به کوه یک باب ساختمان چند اطاقه در ابعاد 17-11 متر با مصالح آجر و سیمان در حال احداث است که به نقلی در آینده مورد استفاده روحانی و مبلغ امامزاده قرار می‌گیرد.