محتوا، وجه تمایز شعر آیینی است

محمدعلی مجاهدی، پژوهشگر و شاعر آیینی کشورمان درگفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) عنوان کرد: شعر آييني به لحاظ ساختار بيروني‌، واژه‌آرايي‌، آرايه‌هاي لفظي و معنوی، سبک‌های مختلف ادبي و آنچه که مربوط به شاکله لفظي شعر است، هيچ تفاوتي با ساير اقسام شعر ندارد و وجه تمايز آن فقط در موضوعاتي است که به تصوير مي‌کشد و به بياني روشن‌تر‌، شعر آييني از جهت معنوی و محتوايي سمت و سويي کاملا ديني دارد.

وی تصریح کرد: هر موضوع که به نحوی متأثر از آموزه‌های وحياني ملهم از متون متين روايي‌، فرهنگ عترت و ولايت و تاريخ اسلام باشد، مي‌تواند در قلمرو موضوعي شعر آييني حضور داشته باشد و به عنوان يک شهروند در اين قلمرو پهناور شناخته شود.

مجاهدی گفت: مي‌توانيم مقوله‌های مطرح در شعر آييني را که صبغه مذهبي دارند در سه قلمرو موضوعي مورد مطالعه قرار دهيم و برای هر يک از اين قلمرو ها نيز زير مجموعه ‌هايي را نظر بگيريم.

وی توضیح داد: در شعر آييني با سه قلمرو مهم موضوعي رو به رو هستيم که مرزهاي مشخصي دارند. اولين آن مقوله‌هايي که فطرتي قدسي‌، ملکوتي و فرا خاکي دارند مانند موضوعات مربوط به توحيد، خداپرستي ، نيايش و ستايش ذات ربويي که در شعر فارسي حضوری ديرينه دارند. شعری که به مقوله‌هايي از اين دست مي پردازد، با عنايت به محتوايي که دارد مي‌توان آن را شعر ماورايي ناميد.

مجاهدی افزود: دومين بخش مقوله‌هايي است که به کار بستن آنها، هم رهايي آدمي را از شر شيطان دروني و اهريمن نفس به دنبال دارد و هم به رهايي انسان‌ها از دام شياطين بيروني، قدرت‌های خود کامه و استکبار جهاني مي‌انجامد. يعني اين مقوله‌ها دارای دو بعد فردی و اجتماعي‌اند مانند موضوعات مرتبط با خودسازی‌، خويشتن پيرايي‌، اخلاقي‌، تربيتي، دفاع، جهاد و شهادت که به تعداد اين عناوين مي‌توان برای شهر رهايي زير مجموعه‌هايي را به لحاظ موضوعات خاص در نظر گرفت و برای هر کدام از آنها‌ شاهد مثال‌های فراواني را ارايه کرد.

وی تصریح کرد: سومين قسمت مقوله‌هايي است که به ذوات مقدس معصومين (ع)، خاندان عترت و اولياي خداوندی اختصاص دارند که گاه صبغه مناقبي صرف به خود می‌گیرند و گاه حالت ماتمي دارند و هر از گاه نيز به ساير آفاقي که در گستره وجودی آنهاست پرداخته مي‌شود. شعری که به لحاظ معنوی و محتوايي در اين محدوده حرکت مي‌کند، شعر ولايي نام دارد.