مسافر؛ بیدار یا غافل
گروه معارف: مسافر غافل و خواب آلوده زندگی را بازی گرفته نه جدی، به جای خدا و معاد دنیای فانی را انتخاب کرده و در پی کسب قدرت و ثروت تلاش کرده و از هر وسیله‌ای برای رسیدن به اهداف دنیوی و مادی‌اش بهره می‌برد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از کهگیلویه و بویراحمد، با تغییر در سبک زندگی و الگو پذیری از فرهنگ مادی و تمایل بیشتر به دنیا و مادیات، مباحث مربوط به هدف خلقت و زندگی و توجه به خدا و معاد بسیار کم و از سویی گرفتاری‌ها و اشتغالات، فراوان شده است. بر آنیم تا نکاتی را به عنوان تذکر به خود و دیگران ذکر کنیم:
عالمی که در آن به سر می‌بریم بر اساس صدفه، عبث، بیهوده و باطل خلق نشده بلکه خدای متعال آسمان‌ها و زمین و هر آنچه در آنهاست را بر اساس حق خلق نموده و از خلقت شان هدفی داشته است. (خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ ۖ يُكَوِّرُ اللَّيْلَ عَلَى النَّهَارِ و...).
در فلسفه و کلام به اثبات رسیده که عالم بر اساس علت و معلول بنیانگذاری گردیده و هیچ جایی برای شانس و بخت و اقبال وجود ندارد در آیات و روایات نیز به وضوح و وفور آمده که هر کس به مقصد و مقصود مطلوبی رسیده و سعادتی کسب نموده و هر کسی ناکام و به شقاوتی دست یازیده محصول عملکرد و رفتار اوست.
هر نفسی در گرو عملی است که انجام داده است. و همچنین در حدیث قدسی هدف از خلقت عالم هستی را خدمتگذاری به انسان و هدف از خلقت انسان را بندگی و عبودیت ذکر می‌کند. و هدف بندگی و عبودیت را در سوره ذاریات نیز بیان می‌کند. آیه 56 سوره ذاریات(َ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاّ لِیَعْبُدُونِ)
حالا سؤال این است مسافری که عمر کوتاه و فرصت کمی دارد تا چه اندازه به فلسفه خلقت و زندگی آگاهی دارد آیا بیدار است یا غافل؟
مسافر بیدار کسی است که خالق و ربّ خود را شناخته، هدف از خلقت را دریافته، فرصت عمر و جوانی را غنیمت شمرده، عقل را شکوفا و شهوت و غضب را به استخدام او درآورده، دزدها و راهزنان سر راه را شناسایی و به سلامت از آن‌ها عبور نموده، خود را به اتوبان برای سبقت و سرعت رسانده، راه و مرکب را شناخته و توشه را برداشته، مقصد و مقصود حقیقی را پیدا نموده، دلبستگی و وابستگی به غیر خدا به‌ویژه دنیا را سه طلاقه کرده و ... اما مسافر غافل و خواب آلوده زندگی را بازی گرفته نه جدی، به جای خدا و معاد دنیا فانی را انتخاب نموده، مقصد و مقصودش را آمریکا و اروپا قرار داده، در پی کسب قدرت و ثروت از هر راهی تلاش نموده، اخلاق را تابع سیاست کرده و از هر وسیله‌ای برای رسیدن به اهداف دنیوی و مادی‌اش بهره برده، شهوت شکم و دامن عقل او را به اسارت گرفته، خدا، معاد، وحی و قرآن را افسانه دانسته، فرافکنی را مهم‌ترین وسیله برای توجیه عملکرد قبیح خویش در دست گرفته و ...
اگر مسافر راه خدا بیدار باشد مقتدای خویش را علی(ع) قرار می‌دهد که نیمه شب چون مار گزیده به خود می‌پیچید و محزون می‌گریست و می‌گفت: ای دنیا ای دنیای حرام از من دور شو آیا برای من خودنمایی می‌کنی؟ یا شیفته من شده‌ای تا روزی در دل من جای بگیری؟ هرگز مباد غیر مرا بفریب که مرا در تو هیچ نیازی نیست تو را سه طلاقه کرده‌ام تا بازگشتی نباشد، دوران زندگانی تو کوتاه، ارزش تو اندک و آرزوی تو پست است. آه از توشه اندک و درازی راه و دوری منزل و عظمت روز قیامت. حکمت77.
آیا افرادی که از نعمت اسلام و انقلاب و خون شهیدان استفاده کرده و خود را به منصب و مناصبی رسانده و نتوانسته‌اند بار مسئولیت را به سرانجام برسانند، آنهایی که به درون نظام نفوذ کرده و خود را حامی و طرفدار اسلام و انقلاب قلمداد می‌کنند و سر از اختلاس‌های میلیاردی در می‌آورند و موجب سست شدن عقاید و اخلاق مردم می‌گردند، کسانی که منصبی را اشغال و گوششان گیرنده وساوس شیطان اکبر است و توجهی به نصایح امام و رهبری ندارند، آنهایی که زندگی‌شان مملو از حیله و مکر و غدر و کلاه‌گذاری است، افرادی که خدا، قیامت، ولایت، تکلیف، ارزش، شهید، فقیر و بینوا خیلی برایش مهم نیستند بلکه حزب، گروه، طایفه، پول، قدرت، حاکمیت و .. اینها مسافر بیدارند یا غافل؟ بیدارند یا خائن و ظالم؟
مقصود ما از مسافر غافل خواب آلوده این نیست که به طور کلی غافل و غیر بیدار باشد بلکه نسبت به بعد متعالی و ملکوتی خویش، نسبت به سعادت و رستگاری ابدی، نسبت به همراهی با اولیای الهی، نسبت به زندگی اخروی و بهشت جاویدان، نسبت به تکالیف و وظایف عقلی و شرعی، نسبت به استعدادها و توانمندی‌های فطری و درونی و ... غافل است و گرنه اینگونه افراد نسبت به خواسته‌ها و خواهش‌های نفسانی و شهوانی، نسبت به بعد حیوانی و شیطانی، نسبت به زندگی بی روح مادی، نسبت به ثروت‌اندوزی از هر راهی، نسبت به استثمار دیگران برای ارتقاء و رسیدن به مقام و منصبی، نسبت به زندگی تا چهاردیواری دنیا، نسبت به زندگی همراه با لهو و لعب و... بیدار و غافل نیستند.
مسافران خواب آلوده و غافل از حق و حقیقت با سم پراکنی و شبهه‌پردازی در فضای مجازی سعی می‌کنند دیگران را از راه خدا باز دارند، شبهه به تعبیر مولا علی(ع) یعنی حق را باطل ارائه دادن و باطل را حق جلوه دادن که هدفی جز هلاکت خویش و دیگران ندارند.
شبهه پراکنان مسافران غافلی هستند که در حوزه خیال و وهم سرگردان و مانع پیشرفت دیگران می‌شوند. اینها برای رضایت خود و دیگران (نه رضایت خدا) دست به هرکاری می‌زنند اینها نسبت به انحراف و اضلال دیگران غافل نیستند، نسبت به فتنه و فتنه‌سازی خواب آلوده نیستند اینها کورهایی هستند که نور خدا را نمی‌بینند اما ظلمت و تاریکی کفر و نفاق را مشاهده می‌کنند.
مسافر راه خدا هر روز و یا شب نفس خویش را به محکمه کشیده و با محاسبه می‌فهمد کجای راه هست، می‌فهمد که نه مسافر می‌ماند و نه مسافر خانه (دنیا). متوجه می‌شود که روزی باید پاسخ‌گوی همه عملکرد خویش باشد، آگاه می‌شود که هدف اول و آخر خداست چراکه او (هوالاول والآخر – حدید) است، می‌فهمد که باید برای روز تنهایی حجت عقلی و شرعی داشته باشد و گرنه خواهد گرفت.
اگر ما سخن انبیاء را شنیده بودیم یا به دستور عقل رفتار می‌کردیم در بین دوزخیان نبودیم). متوجه می‌شود که دنیا محل عبور و گذر است و مکانی برای ماندن نیست و گرنه میلیاردها انسان با شیدن طعم مرگ از پوسته در نمی‌آمدند. اما وای بر مسافران غافل که با دست خالی می‌روند و هر چه تقاضای بازگشت می‌کنند جواب رد می‌شنوند.
مسافر بیدار کسی است که بر عهد و پیمان خویش با خدا صادقانه ایستاده و در میادین نبرد با دشمنان(نظامی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی ...) لحظه‌ای شک و تردید به خود راه نمی‌دهد، کسی است که دنیا را بر آخرت ترجیح نداده و تجارت پر زیان نمی‌کند.
اما مسافر غافل و خواب آلوده طالب زندگی مادی و زینت و شهوات دنیوی هستند که همه مزد خود را در همین دنیا دریافت می‌کند و در آخرت نصیبی جز آتش دوزخ ندارند و هر آنچه از افکار و اعمال دنیوی داشته‌اند پس از مرگ ضایع و باطل می‌شود.
(مَنْ کانَ یُریدُ الْحَیاةَ الدُّنْیا وَ زینَتَها نُوَفِّ إِلَیْهِمْ أَعْمالَهُمْ فیها وَ هُمْ فیها لایُبْخَسُونَ
أُولئِکَ الَّذینَ لَیْسَ لَهُمْ فِی الآْخِرَةِ إِلاَّ النّارُ وَ حَبِطَ ما صَنَعُوا فیها وَ باطِلٌ ما کانُوا یَعْمَلُونَ آیه 15 و 16 سوره هود).
آنهایی که از این معامله و تجارت زیانبار حمایت و مایه سعادت می‌دانند و می‌گویند کسانی که رابطه‌ای با خدا نداشته اما زندگی مادی‌شان تأمین است باید بفهمند که اولا همه دنیا و دارائی‌اش یک لحظه آخرت نمی‌شود ثانیا زندگی آخرت زمان خاصی ندارد و ابدی است ثالثا این انسان زنده نیازمند زندگی بهتری نسبت به دنیاست.
با تأمل در این دو آیه می‌پذیریم تعداد کثیری به خاطر غفلت در خسران به سر می‌برند آیا زندگی، با عاقبتی جهنمی مردگی نیست؟ آنهایی که برای رسیدن به دنیا از هر رانت و پارتی، از هر مکر و حیله‌ای، از هر خیانت و جنایتی و... بهره برده‌اند سرانجامی جز رسوایی دنیوی و عذاب اخروی ندارند. بنابراین راهی جز بیداری و فرار از غفلت و جهالت نداریم.
حجت‌الاسلام امراله اندرزیان
عالمی که در آن به سر می‌بریم بر اساس صدفه، عبث، بیهوده و باطل خلق نشده بلکه خدای متعال آسمان‌ها و زمین و هر آنچه در آنهاست را بر اساس حق خلق نموده و از خلقت شان هدفی داشته است. (خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ ۖ يُكَوِّرُ اللَّيْلَ عَلَى النَّهَارِ و...).
در فلسفه و کلام به اثبات رسیده که عالم بر اساس علت و معلول بنیانگذاری گردیده و هیچ جایی برای شانس و بخت و اقبال وجود ندارد در آیات و روایات نیز به وضوح و وفور آمده که هر کس به مقصد و مقصود مطلوبی رسیده و سعادتی کسب نموده و هر کسی ناکام و به شقاوتی دست یازیده محصول عملکرد و رفتار اوست.
هر نفسی در گرو عملی است که انجام داده است. و همچنین در حدیث قدسی هدف از خلقت عالم هستی را خدمتگذاری به انسان و هدف از خلقت انسان را بندگی و عبودیت ذکر می‌کند. و هدف بندگی و عبودیت را در سوره ذاریات نیز بیان می‌کند. آیه 56 سوره ذاریات(َ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاّ لِیَعْبُدُونِ)
حالا سؤال این است مسافری که عمر کوتاه و فرصت کمی دارد تا چه اندازه به فلسفه خلقت و زندگی آگاهی دارد آیا بیدار است یا غافل؟
مسافر بیدار کسی است که خالق و ربّ خود را شناخته، هدف از خلقت را دریافته، فرصت عمر و جوانی را غنیمت شمرده، عقل را شکوفا و شهوت و غضب را به استخدام او درآورده، دزدها و راهزنان سر راه را شناسایی و به سلامت از آن‌ها عبور نموده، خود را به اتوبان برای سبقت و سرعت رسانده، راه و مرکب را شناخته و توشه را برداشته، مقصد و مقصود حقیقی را پیدا نموده، دلبستگی و وابستگی به غیر خدا به‌ویژه دنیا را سه طلاقه کرده و ... اما مسافر غافل و خواب آلوده زندگی را بازی گرفته نه جدی، به جای خدا و معاد دنیا فانی را انتخاب نموده، مقصد و مقصودش را آمریکا و اروپا قرار داده، در پی کسب قدرت و ثروت از هر راهی تلاش نموده، اخلاق را تابع سیاست کرده و از هر وسیله‌ای برای رسیدن به اهداف دنیوی و مادی‌اش بهره برده، شهوت شکم و دامن عقل او را به اسارت گرفته، خدا، معاد، وحی و قرآن را افسانه دانسته، فرافکنی را مهم‌ترین وسیله برای توجیه عملکرد قبیح خویش در دست گرفته و ...
اگر مسافر راه خدا بیدار باشد مقتدای خویش را علی(ع) قرار می‌دهد که نیمه شب چون مار گزیده به خود می‌پیچید و محزون می‌گریست و می‌گفت: ای دنیا ای دنیای حرام از من دور شو آیا برای من خودنمایی می‌کنی؟ یا شیفته من شده‌ای تا روزی در دل من جای بگیری؟ هرگز مباد غیر مرا بفریب که مرا در تو هیچ نیازی نیست تو را سه طلاقه کرده‌ام تا بازگشتی نباشد، دوران زندگانی تو کوتاه، ارزش تو اندک و آرزوی تو پست است. آه از توشه اندک و درازی راه و دوری منزل و عظمت روز قیامت. حکمت77.
آیا افرادی که از نعمت اسلام و انقلاب و خون شهیدان استفاده کرده و خود را به منصب و مناصبی رسانده و نتوانسته‌اند بار مسئولیت را به سرانجام برسانند، آنهایی که به درون نظام نفوذ کرده و خود را حامی و طرفدار اسلام و انقلاب قلمداد می‌کنند و سر از اختلاس‌های میلیاردی در می‌آورند و موجب سست شدن عقاید و اخلاق مردم می‌گردند، کسانی که منصبی را اشغال و گوششان گیرنده وساوس شیطان اکبر است و توجهی به نصایح امام و رهبری ندارند، آنهایی که زندگی‌شان مملو از حیله و مکر و غدر و کلاه‌گذاری است، افرادی که خدا، قیامت، ولایت، تکلیف، ارزش، شهید، فقیر و بینوا خیلی برایش مهم نیستند بلکه حزب، گروه، طایفه، پول، قدرت، حاکمیت و .. اینها مسافر بیدارند یا غافل؟ بیدارند یا خائن و ظالم؟
مقصود ما از مسافر غافل خواب آلوده این نیست که به طور کلی غافل و غیر بیدار باشد بلکه نسبت به بعد متعالی و ملکوتی خویش، نسبت به سعادت و رستگاری ابدی، نسبت به همراهی با اولیای الهی، نسبت به زندگی اخروی و بهشت جاویدان، نسبت به تکالیف و وظایف عقلی و شرعی، نسبت به استعدادها و توانمندی‌های فطری و درونی و ... غافل است و گرنه اینگونه افراد نسبت به خواسته‌ها و خواهش‌های نفسانی و شهوانی، نسبت به بعد حیوانی و شیطانی، نسبت به زندگی بی روح مادی، نسبت به ثروت‌اندوزی از هر راهی، نسبت به استثمار دیگران برای ارتقاء و رسیدن به مقام و منصبی، نسبت به زندگی تا چهاردیواری دنیا، نسبت به زندگی همراه با لهو و لعب و... بیدار و غافل نیستند.
مسافران خواب آلوده و غافل از حق و حقیقت با سم پراکنی و شبهه‌پردازی در فضای مجازی سعی می‌کنند دیگران را از راه خدا باز دارند، شبهه به تعبیر مولا علی(ع) یعنی حق را باطل ارائه دادن و باطل را حق جلوه دادن که هدفی جز هلاکت خویش و دیگران ندارند.
شبهه پراکنان مسافران غافلی هستند که در حوزه خیال و وهم سرگردان و مانع پیشرفت دیگران می‌شوند. اینها برای رضایت خود و دیگران (نه رضایت خدا) دست به هرکاری می‌زنند اینها نسبت به انحراف و اضلال دیگران غافل نیستند، نسبت به فتنه و فتنه‌سازی خواب آلوده نیستند اینها کورهایی هستند که نور خدا را نمی‌بینند اما ظلمت و تاریکی کفر و نفاق را مشاهده می‌کنند.
مسافر راه خدا هر روز و یا شب نفس خویش را به محکمه کشیده و با محاسبه می‌فهمد کجای راه هست، می‌فهمد که نه مسافر می‌ماند و نه مسافر خانه (دنیا). متوجه می‌شود که روزی باید پاسخ‌گوی همه عملکرد خویش باشد، آگاه می‌شود که هدف اول و آخر خداست چراکه او (هوالاول والآخر – حدید) است، می‌فهمد که باید برای روز تنهایی حجت عقلی و شرعی داشته باشد و گرنه خواهد گرفت.
اگر ما سخن انبیاء را شنیده بودیم یا به دستور عقل رفتار می‌کردیم در بین دوزخیان نبودیم). متوجه می‌شود که دنیا محل عبور و گذر است و مکانی برای ماندن نیست و گرنه میلیاردها انسان با شیدن طعم مرگ از پوسته در نمی‌آمدند. اما وای بر مسافران غافل که با دست خالی می‌روند و هر چه تقاضای بازگشت می‌کنند جواب رد می‌شنوند.
مسافر بیدار کسی است که بر عهد و پیمان خویش با خدا صادقانه ایستاده و در میادین نبرد با دشمنان(نظامی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی ...) لحظه‌ای شک و تردید به خود راه نمی‌دهد، کسی است که دنیا را بر آخرت ترجیح نداده و تجارت پر زیان نمی‌کند.
اما مسافر غافل و خواب آلوده طالب زندگی مادی و زینت و شهوات دنیوی هستند که همه مزد خود را در همین دنیا دریافت می‌کند و در آخرت نصیبی جز آتش دوزخ ندارند و هر آنچه از افکار و اعمال دنیوی داشته‌اند پس از مرگ ضایع و باطل می‌شود.
(مَنْ کانَ یُریدُ الْحَیاةَ الدُّنْیا وَ زینَتَها نُوَفِّ إِلَیْهِمْ أَعْمالَهُمْ فیها وَ هُمْ فیها لایُبْخَسُونَ
أُولئِکَ الَّذینَ لَیْسَ لَهُمْ فِی الآْخِرَةِ إِلاَّ النّارُ وَ حَبِطَ ما صَنَعُوا فیها وَ باطِلٌ ما کانُوا یَعْمَلُونَ آیه 15 و 16 سوره هود).
آنهایی که از این معامله و تجارت زیانبار حمایت و مایه سعادت می‌دانند و می‌گویند کسانی که رابطه‌ای با خدا نداشته اما زندگی مادی‌شان تأمین است باید بفهمند که اولا همه دنیا و دارائی‌اش یک لحظه آخرت نمی‌شود ثانیا زندگی آخرت زمان خاصی ندارد و ابدی است ثالثا این انسان زنده نیازمند زندگی بهتری نسبت به دنیاست.
با تأمل در این دو آیه می‌پذیریم تعداد کثیری به خاطر غفلت در خسران به سر می‌برند آیا زندگی، با عاقبتی جهنمی مردگی نیست؟ آنهایی که برای رسیدن به دنیا از هر رانت و پارتی، از هر مکر و حیله‌ای، از هر خیانت و جنایتی و... بهره برده‌اند سرانجامی جز رسوایی دنیوی و عذاب اخروی ندارند. بنابراین راهی جز بیداری و فرار از غفلت و جهالت نداریم.
حجت‌الاسلام امراله اندرزیان
