ماه رمضان و آداب و رسوم آن در کهگیلویه و بویراحمد
گروه معارف: ماه رمضان در باور و فرهنگ مردم کهگیلویه و بویر احمد همواره با برخی از سنت‌ها و آداب و رسوم کهن همراه بوده است که نشان از اهمیت این ماه در نزد مردم این خطه دارد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از کهگیلویه و بویراحمد، رمضان از سال‌‌های گذشته تاکنون، در فرهنگ مردم از جایگاهی ممتاز برخوردار بوده و همواره آئین‌‌های ویژه‌ای در ارتباط با این ماه، در میان مردم کشورهای اسلامی به اجرا درآمده است.
آداب و رسوم ماه مبارک رمضان یکی از مباحث مهم فرهنگ مردم است که به واسطه قدمت خود، از قداست ویژه‌ای برخوردار است، متأسفانه در زندگی شهری و ماشینی، بسیاری از این سنتهای زیبا به بوته فراموشی سپرده شده‌اند و بسیاری دیگر نیز کم‌رنگ‌تر شده‌اند و از آنجا که این رسوم زمینه‌ساز همبستگی در جامعه به‌ویژه در میان آحاد ملل مسلمان است، اهمیت فراوانی نیز دارد.
ماه رمضان در باور و فرهنگ مردم کهگیلویه و بویراحمد همواره با برخی از سنت‌ها و آداب و رسوم کهن همراه بوده است که نشان از اهمیت این ماه در نزد مردم این خطه دارد.
پیشواز
مردم استان کهگیلویه و بویراحمد بنا بر سنتی دیرینه چند روز مانده به آغاز رمضان با روزه‌داری به پیشواز ماه میهمانی خدا می‌روند زیرا معتقدند با این کار، باب مهیا شدن برای ماه خودسازی باز می‌شود.
خانه تکانی وگردگیری مساجد
مردمان استان کهگیلویه و بویراحمد همه ساله قبل از ماه مبارک رمضان خانه تکانی می‌کنند و با نظافت و خانه تکانی وگردگیری مساجد به استقبال این ماه مبارک و پربرکت و به مهمانی خدواند می‌روند.
افطاری دادن
ماه رمضان در کهگیلویه و بویراحمد ماه احسان، اطعام و تجدید دوستی‌هاست و اکثر خانواده‌ها، سعی می‌کنند حداقل برای یکبار در طول این ماه برای افراد فامیل و نزدیکان، افطاری بدهند.
افطار دادن به اندازه‌ای در بین مردم استان جایگاه دارد که هر یک سعی می‌کنند در این امر بر دیگری پیشی گیرند و دادن افطاری‌های جمعی، برای مستمندان در سطح برخی از مساجد شهری و روستایی استان در شب‌های ماه رمضان مرسوم است، در بین مردم افطاردهی از هفته دوم ماه رمضان مرسوم است و معمولا فقرا را به مراسم افطاری دعوت می‌کنند همچنین عشایر سعی می کنند به کسانی که از بضاعت مالی کمتری برخوردار هستند در این ماه کمک کنند و به‌صورت نوبتی خانواده‌ها هنگام افطار یا سحر سفره خود را با آنها تقسیم می‌کنند.
زمان افطاری
زن‌ها پیش از افطار، مشغول آماده کردن افطاری می‌شوند و وسایل آب گرم، چای و …را هم آماده می‌کنند. بر سر سفره افطار دعاهای مخصوص افطار خوانده می‌شود و با نوشیدن مقداری آب داغ و یا خرما و نان جو روزه خود را می‌گشایند بعضی‌ها هم با قند یا نبات با آب داغ افطار می‌کنند.
افطاری معمولاً خوراکی‌های حاضری مثل نان، پنیر، سبزی، آش، هندوانه، خربزه و امثال اینها که پختنی نیست، هستند و سحرها بیشتر پختنی و غذای گرم مثل چلو و خورش یا پلو و خورش و غیره است.
این سنت حسنه در جمع خانواده‌های یک روستا، محله و جمع دوستان مرسوم است و به‌صورت دوره‌ای مراسم افطاری و ختم قرآن در منزل شخصی یکی از افراد جمع برگزار می‌شود.
نجوای «سُبْحانَکَ یا لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ، الْغَوْثَ الْغَوْثَ، خَلِّصْنا مِنَ النَّارِ یا رَبِّ » که به گوش می‌رسد نشان از شب‌های احیا در استان است که این نوا به‌ویژه در سیاه چادرهای عشایر و در دل صحرا جذاب‌تر نیز می‌شود.
در این شب‌ها مساجد، حسینه‌ها، مصلی‌ها و سیاه چادرهای عشایر همه از خیل مشتاقان وصال دوست و خریداران معرفت و تشنگان محبت و رحمت دوست آکنده و لبریز است در این روزها و شب‌ها احسان و نیکوکاری مردم و خانواده‌های آنان به اوج خود می‌رسد.
روزه کله بنگشتی یا کله گنجشکی کودکان و نوجوانان
کودکان و نوجوانان نیز از این آداب و رسوم سنتی و معنوی سهمی برای خود دارند . آنها پا به پای بزرگان و والدین خود سحری می‌خورند و چون ظهر شرعی فرا می‌رسد افطار زود هنگام می‌کنند که این نوع روزه نزد مردم استان به ( کله بنگشتی یا کله گنجشکی ) معروف است.
طعام دادن نیازمندان و همسایه‌ها
یکی از رسوم و سنتهای مردم استان کهگیلویه و بویراحمد در ماه مبارک رمضان، کمک کردن و اطعام نیازمندان و غذا دادن به همسایه بوده که این سنت به زبان لری به عنوان «کاسه بهره» معروف است.
مردمان استان کهگیلویه و بویراحمد از دیرباز خداجویی و دستگیری مستمندان و نیازمندان از ویژگی‌های نیک آنان بوده و سنت غذا دادن به همسایه در ماه رمضان نیز برگرفته از همین ویژگی‌ها است.
در این سنت مردمان این استان موقع افطار غذایی را که برای خود تهیه کرده‌اند، به همسایههای مستمند و نیازمند میدهند. در سنت کاسه بهره، مردمان این استان در هنگام تهیه غذا و افطاری، ضمن بهره‌بردن خود از غذای تهیه شده، خانواده‌های نیازمند و مستمند را نیز از آن غذا بهره‌مند می‌کنند.
آشتی کنان برای رفع کدورت‌ها
از آداب و رسوم و سنتهای مردمان استان کهگیلویه و بویراحمد در ماه مبارک رمضان برگزاری مراسمات«آشتی‌کنان» است.
برطرف شدن کدورت در میان افراد یا قبایل با برگزاری مراسم آشتی‌کنان که ریش سفیدان انجام میدهند در این ماه مبارک و پربرکت در استان انجام می‌شود.
عقد و عروسی
در این ماه معمولا مراسم عقد و عروسی در بین مردم معمول نیست اما معتقدند فراهم کردن مقدمات یک زندگی مشترک و مراسم بله برون در این ماه پربرکت و میمون است .
بیدار کردن همسایه‌ها در هنگام سحر
از دیگر سنتهای مردم استان کهگیلویه و بویراحمد در ماه مبارک رمضان، بیدار کردن همسایه در هنگام سحر است.در هنگام سحر مردمان استان درب خانه همسایه‌ها را می زنند و آنان را از خواب بیدار می کنند.
نذری دادن
مردمان استان کهگیلویه و بویراحمد با توجه به اعتقادات اسلامی و مذهبی خود، در ماه مبارک رمضان به تهیه نذری و توزیع آن در میان نیازمندان و مستمندان می‌کنند که در این میان تهیه غذاهای محلی از جمله این نذری‌ها است.
زیارت اهل قبور
در عصر روز آخر رمضان بسیاری از خانواده‌ها در بسیاری از شهرها و روستاها به زیارت اهل قبور رفته و نذر و احسان می‌کنند.
منبع: صبح زاگرس
آداب و رسوم ماه مبارک رمضان یکی از مباحث مهم فرهنگ مردم است که به واسطه قدمت خود، از قداست ویژه‌ای برخوردار است، متأسفانه در زندگی شهری و ماشینی، بسیاری از این سنتهای زیبا به بوته فراموشی سپرده شده‌اند و بسیاری دیگر نیز کم‌رنگ‌تر شده‌اند و از آنجا که این رسوم زمینه‌ساز همبستگی در جامعه به‌ویژه در میان آحاد ملل مسلمان است، اهمیت فراوانی نیز دارد.
ماه رمضان در باور و فرهنگ مردم کهگیلویه و بویراحمد همواره با برخی از سنت‌ها و آداب و رسوم کهن همراه بوده است که نشان از اهمیت این ماه در نزد مردم این خطه دارد.
پیشواز
مردم استان کهگیلویه و بویراحمد بنا بر سنتی دیرینه چند روز مانده به آغاز رمضان با روزه‌داری به پیشواز ماه میهمانی خدا می‌روند زیرا معتقدند با این کار، باب مهیا شدن برای ماه خودسازی باز می‌شود.
خانه تکانی وگردگیری مساجد
مردمان استان کهگیلویه و بویراحمد همه ساله قبل از ماه مبارک رمضان خانه تکانی می‌کنند و با نظافت و خانه تکانی وگردگیری مساجد به استقبال این ماه مبارک و پربرکت و به مهمانی خدواند می‌روند.
افطاری دادن
ماه رمضان در کهگیلویه و بویراحمد ماه احسان، اطعام و تجدید دوستی‌هاست و اکثر خانواده‌ها، سعی می‌کنند حداقل برای یکبار در طول این ماه برای افراد فامیل و نزدیکان، افطاری بدهند.
افطار دادن به اندازه‌ای در بین مردم استان جایگاه دارد که هر یک سعی می‌کنند در این امر بر دیگری پیشی گیرند و دادن افطاری‌های جمعی، برای مستمندان در سطح برخی از مساجد شهری و روستایی استان در شب‌های ماه رمضان مرسوم است، در بین مردم افطاردهی از هفته دوم ماه رمضان مرسوم است و معمولا فقرا را به مراسم افطاری دعوت می‌کنند همچنین عشایر سعی می کنند به کسانی که از بضاعت مالی کمتری برخوردار هستند در این ماه کمک کنند و به‌صورت نوبتی خانواده‌ها هنگام افطار یا سحر سفره خود را با آنها تقسیم می‌کنند.
زمان افطاری
زن‌ها پیش از افطار، مشغول آماده کردن افطاری می‌شوند و وسایل آب گرم، چای و …را هم آماده می‌کنند. بر سر سفره افطار دعاهای مخصوص افطار خوانده می‌شود و با نوشیدن مقداری آب داغ و یا خرما و نان جو روزه خود را می‌گشایند بعضی‌ها هم با قند یا نبات با آب داغ افطار می‌کنند.
افطاری معمولاً خوراکی‌های حاضری مثل نان، پنیر، سبزی، آش، هندوانه، خربزه و امثال اینها که پختنی نیست، هستند و سحرها بیشتر پختنی و غذای گرم مثل چلو و خورش یا پلو و خورش و غیره است.
این سنت حسنه در جمع خانواده‌های یک روستا، محله و جمع دوستان مرسوم است و به‌صورت دوره‌ای مراسم افطاری و ختم قرآن در منزل شخصی یکی از افراد جمع برگزار می‌شود.
نجوای «سُبْحانَکَ یا لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ، الْغَوْثَ الْغَوْثَ، خَلِّصْنا مِنَ النَّارِ یا رَبِّ » که به گوش می‌رسد نشان از شب‌های احیا در استان است که این نوا به‌ویژه در سیاه چادرهای عشایر و در دل صحرا جذاب‌تر نیز می‌شود.
در این شب‌ها مساجد، حسینه‌ها، مصلی‌ها و سیاه چادرهای عشایر همه از خیل مشتاقان وصال دوست و خریداران معرفت و تشنگان محبت و رحمت دوست آکنده و لبریز است در این روزها و شب‌ها احسان و نیکوکاری مردم و خانواده‌های آنان به اوج خود می‌رسد.
روزه کله بنگشتی یا کله گنجشکی کودکان و نوجوانان
کودکان و نوجوانان نیز از این آداب و رسوم سنتی و معنوی سهمی برای خود دارند . آنها پا به پای بزرگان و والدین خود سحری می‌خورند و چون ظهر شرعی فرا می‌رسد افطار زود هنگام می‌کنند که این نوع روزه نزد مردم استان به ( کله بنگشتی یا کله گنجشکی ) معروف است.
طعام دادن نیازمندان و همسایه‌ها
یکی از رسوم و سنتهای مردم استان کهگیلویه و بویراحمد در ماه مبارک رمضان، کمک کردن و اطعام نیازمندان و غذا دادن به همسایه بوده که این سنت به زبان لری به عنوان «کاسه بهره» معروف است.
مردمان استان کهگیلویه و بویراحمد از دیرباز خداجویی و دستگیری مستمندان و نیازمندان از ویژگی‌های نیک آنان بوده و سنت غذا دادن به همسایه در ماه رمضان نیز برگرفته از همین ویژگی‌ها است.
در این سنت مردمان این استان موقع افطار غذایی را که برای خود تهیه کرده‌اند، به همسایههای مستمند و نیازمند میدهند. در سنت کاسه بهره، مردمان این استان در هنگام تهیه غذا و افطاری، ضمن بهره‌بردن خود از غذای تهیه شده، خانواده‌های نیازمند و مستمند را نیز از آن غذا بهره‌مند می‌کنند.
آشتی کنان برای رفع کدورت‌ها
از آداب و رسوم و سنتهای مردمان استان کهگیلویه و بویراحمد در ماه مبارک رمضان برگزاری مراسمات«آشتی‌کنان» است.
برطرف شدن کدورت در میان افراد یا قبایل با برگزاری مراسم آشتی‌کنان که ریش سفیدان انجام میدهند در این ماه مبارک و پربرکت در استان انجام می‌شود.
عقد و عروسی
در این ماه معمولا مراسم عقد و عروسی در بین مردم معمول نیست اما معتقدند فراهم کردن مقدمات یک زندگی مشترک و مراسم بله برون در این ماه پربرکت و میمون است .
بیدار کردن همسایه‌ها در هنگام سحر
از دیگر سنتهای مردم استان کهگیلویه و بویراحمد در ماه مبارک رمضان، بیدار کردن همسایه در هنگام سحر است.در هنگام سحر مردمان استان درب خانه همسایه‌ها را می زنند و آنان را از خواب بیدار می کنند.
نذری دادن
مردمان استان کهگیلویه و بویراحمد با توجه به اعتقادات اسلامی و مذهبی خود، در ماه مبارک رمضان به تهیه نذری و توزیع آن در میان نیازمندان و مستمندان می‌کنند که در این میان تهیه غذاهای محلی از جمله این نذری‌ها است.
زیارت اهل قبور
در عصر روز آخر رمضان بسیاری از خانواده‌ها در بسیاری از شهرها و روستاها به زیارت اهل قبور رفته و نذر و احسان می‌کنند.
منبع: صبح زاگرس
