حملات داعش در عراق، افزایش قدرت یا اثبات وجود؟

به گزارش ایکنا به نقل از میدل ایست نیوز، حملات مسلحانه در استان‌های نینوا و سامرا، بار دیگر صحبت از اقدامات داعش را به میان آورده و کارشناسان امنیتی علت آن را تلاش داعش برای اثبات حضورش می دانند و نه قدرت این گروه تروریستی؛ مضاف بر اینکه داعش سعی در انتقام خون سرکرده‌اش که اخیرا کشته شد، دارد.

«جلیل خلف» کارشناس نظامی و امنیتی در مصاحبه با «العالم الجدید» گفت: این اختلالات امنیتی به دلیل مواضعی است که داعش در اختیار دارد؛ اگرچه این سازمان دیگر آن خطر بزرگ را برای عراق ندارد.

وی افزود: داعش پس از سال 2017، روش خود را در عراق تغییر داده و حملاتش را با تعداد افراد متشکل از 3 تا 10 نفر انجام می‌دهد؛ این سازمان مناطق آرام را که تحت نظارت امنیتی شدید نیست انتخاب می‌کند و روش «بزن و درو تا بفهمند هستی» را انتخاب کرده است.

خلف که یک سرلشکر بازنشسته است، تأکید کرد: داعش پس از کشته‌شدن سرکرده‌اش، می‌خواهد موجودیت خود را اثبات کند و این حملات را به عنوان انتقام از کشته‌شدن وی بیان می‌کند؛ آنچه اکنون مشاهده می‌کنیم این است که عملیات‌های داعش شاهد تحولی واضح است؛ مثلاً این سازمان دیگر عملیات‌هایش را اعلام نمی‌کند و بی سر و صدا و بدون توضیح جزئیات، پیش می‌رود و نقش اقدامات اطلاعاتی در این عملیات‌ها بیشتر شده است.

داعش هفته گذشته در منطقه سامرا در استان صلاح‌الدین، حمله‌ای انتحاری انجام داد که منجر به شهادت یک افسر عراقی و هلاکت تعدادی از اعضای خودش شد.

روز جمعه نیز داعش به یک پایگاه نیروهای حشد الشعبی در منطقه النمرود حمله کرد که منجر به شهادت یکی از اعضای حشد الشعبی شد؛ همچنین اعلام شد در یک عملیات نظامی گسترده، یکی از اعضای داعش کشته و تعدادی دیگر دستگیر شده‌اند.

«رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه در اوایل ماه جاری از کشته شدن «ابوالحسین القرشی» سرکرده داعش، در عملیاتی توسط سرویس اطلاعات ترکیه در سوریه خبر داد.

گفتنی است که ابوالحسین القرشی پس از کشته‌شدن «ابوالحسن القرشی» در نوامبر 2022 به عنوان سرکرده منصوب شد.

ابوالحسن القرشی نیز پس از کشته‌شدن «عبدالله قرداش» رهبر این سازمان، در فوریه 2022 و در حمله هوایی آمریکا که سرویس اطلاعاتی عراق نیز در آن شرکت داشت، به عنوان رهبر داعش منصوب شده بود.

در طول 15 ماه، یعنی از زمان کشته‌شدن قرداش، داعش ده‌ها حمله به برخی استان‌های عراق به ویژه در کرکوک، دیاله و طارمیه انجام داده و عملیات‌هایی را نیز با هدف قراردادن مواضع ارتش انجام داد که منجر به ده‌ها کشته و زخمی شده است.

هسته‌های خاموش داعش

«هیثم الخزعلی» کارشناس امنیتی، می‌گوید: عناصر داعش در نینوا و سامرا، همگی به صورت هسته‌های خاموش فعالیت می‌کنند و حرکت آن‌ها از مرزهای غربی عراق، از مرز سوریه و از طریق تپه‌های حمرین تا مطیبیجه متمرکز است.

فعالیت داعش در حال حاضر در سایر استان ها از جمله سامرا، تکریت، کرکوک و دیالی انجام می‌شود و در صلاح‌الدین نیز، الحسکه که در مقابل سنجار قرار دارد، نقطه ورود خوبی برای این گروه تروریستی است.

الخزعلی تأکید کرد: وجود پایگاه‌های داعش در منطقه و برقراری امنیت در دوره اخیر، نشان‌دهنده عدم حضور اعضای داعش است.

وی افزود: با این حال، این درگیری‌ها اعلام حضوری است که داعش انجام می‌دهد تا بگوید که هنوز در عراق حضور دارد؛ آن‌ها که خود می‌دانند تعدادشان از 750 نفر بیشتر نیست، در قالب گروهک‌های سیار و هسته‌های خاموش به مواضع ضعیف و حاشیه‌ای ارتش یا نیروهای مسلح عراق حمله می‌کنند اما این حملات چیزی جز نمایشی برای اثبات حضور آنان نیست.

گفتنی است، عملیات‌های امنیتی نیروهای مسلح عراق از زمان اعلام آزادسازی این کشور از چنگ داعش در سال 2017 تاکنون متوقف نشده است تا تمامی مناطق این کشور از حضور عناصر داعش پاکسازی شود.

در پی این عملیات‌ها، مخفیگاه‌های داعش کشف و شماری از اعضای این سازمان کشته شدند؛ همچنین صدها پرواز نظامی برای شناسایی مواضع داعش و هدف‌گیری اعضا و تجهیزات آنان انجام شده است.

«عماد علو» دیگر کارشناس امنیتی اظهار کرد: داعش معمولاً زمانی عملیات تلافی‌جویانه را انجام می‌دهد که عملیاتی برای هدف قراردادن رهبرانش انجام می‌شود و لازم نیست که این عملیات در مکانی خاص باشد، بلکه در محلی است که هسته‌های خاموش این سازمان لانه می‌کنند؛ با این حال، این عملیات‌ها در مقابل کاهش قدرت و توانایی‌های داعش برای انجام عملیات تروریستی در عراق، معنای خاصی ندارد.

علو گفت: در سال گذشته 483 عملیات توسط داعش انجام شد، اما متوجه شدیم که طی 6 ماه گذشته از روی کارآمدن دولت «محمد شیاع السودانی»، نخست‌وزیر عراق تاکنون، عملیات‌های این سازمان از عدد 121 فراتر نرفته است.

کاهش توانایی‌های مالی و حمایت لجستیکی

وی افزود: این نشان می‌دهد که داعش علاوه بر کاهش توانایی‌های مالی و حمایت لجستیکی که قبلاً دریافت می‌کرد، دیگر آن پایگاه اجتماعی را ندارد که عملیات‌هایش را تسهیل کند؛ به ویژه که بسیاری از رهبران خود را از دست داده که بر برنامه‌ها و عملیات‌های این سازمان و نیز روحیه اعضای آن تأثیر می‌گذارد.

وی ادامه داد: از این رو می‌بینیم که این سازمان هر از چند گاهی تلاش می‌کند تا عملیاتی را انجام دهد و بیش از آنچه باید، به آن توجه رسانه‌ای می‌شود.

این کارشناس امنیتی این موضوع را نپذیرفت که رابطه‌ای بین اختلالات امنیتی و سفرهای وزیر دفاع عراق به برخی پایگاه‌ها وجود دارد؛ زیرا سفرهای وزیر دفاع عراق در مناطق مجاور بغداد انجام شده، نه در مناطقی که این اختلالات رخ داده است.

رسانه‌ها پیش از این به عملیات‌های امنیتی برای تعقیب داعش، تعداد زیاد این عملیات‌ها و دلایل شکست نیروهای مسلح عراق در از بین‌بردن کامل این سازمان پرداخته بودند؛ کارشناسان امنیتی دلیل این امر را اقدامات داعش در جذب عناصر جدید با وسوسه‌های فریبنده خود دانستند که عمدتا جوانان مناطق حاشیه‌ای و مستضعف را هدف قرار می‌دهد؛ بنابراین، پایگاه‌های داعش همچنان وجود دارد و هسته‌های جدید تولید می‌شود و از بین‌بردن آن‌ها زمان زیادی می‌برد.