دفاع قرآن از امنیت جنسی زنان

به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام و المسلمین محمدتقی احمدی پرتو، پژوهشگر حوزه خانواده و تربیت، ششم آبان ماه در نشست علمی «مقایسه تطبیقی رویکرد قرآن و اسناد بین‌المللی در تأمین امنیت جنسی و جنسیتی زنان» که در ذیل همایش ملی زن، خانواده و امنیت و نشست هم‌اندیشی اساتید مجتمع قرآن و حدیث جامعه المصطفی برگزار شد، گفت: براساس حوادث سال قبل، هجمه جهانی علیه کشور رقم خورد زیرا ما ادبیات علمی متناسب با بحث امنیت جنسی و جنسیتی زنان را تولید و به گفتمان تبدیل نکرده‌ایم.

حجت‌الاسلام احمدی پرتو بیان کرد: وقتی بحث سند 2030 مطرح شد، یکی از اشکالات جدی رهبر انقلاب این بود که خود ما در این موضوعات دارای ادبیات و گفتمان هستیم لذا نباید منفعل عمل کنیم.

وی با بیان اینکه رهبر معظم انقلاب بارها تصریح نموده‌اند که در مسئله حقوق زن ما باید از کشورهای دیگر طلبکار باشیم، اظهار کرد: متأسفانه فضای رسانه‌ای طوری شده است که گویی ما بدهکار هستیم و به نظر بنده وجود خلأ ادبیات علمی از عوامل مهم آن است.

وی با بیان اینکه غربی‌ها حدود 70 تا 80 سال است که بحث زن را از طریق تولید اسناد بین‌المللی وارد ادبیات علمی و گفتمان عمومی کرده‌اند، افزود: به چالش کشیدن ادبیات و گفتمان آنان یکی از کارهای مهمی است که باید انجام شود؛ از این رو بررسی اسناد مرتبط با زنان در فضای بین‌المللی که از دهه‌های ۴۰ و ۵۰ میلادی به بعد تصویب شده است، ضروری است.

این پژوهشگر حوزه خانواده و تربیت افزود: تفکیک بین جنس و جنسیت و از بین بردن تمایزهای جنسی و جنسیتی زنان و مردان به عنوان یکی ازمهم‌ترین سازه‌های فمنیستی، ابزار اصلی تئوریزه‌کردن گفتمان مشابه‌سازی در نقش‌ها، حقوق و مسئولیت‌ها است که ذیل اصل عدم تبعیض بین زن و مرد در اسناد بین‌المللی مطرح شده است.

دفاع قرآن از حق حیات زنان

احمدی‌ پرتو با اشاره به رویکرد قرآن در تأمین امنیت جنسیتی و جنسی زنان ضمن اشاره به اهمیت امنیت برای انسان‌ها، گفت: قرآن کریم امنیت به جنس زن را به خوبی مورد توجه قرار داده است که نخستین بُعد آن حق حیات به عنوان حق اساسی و اولیه همه انسان‌ها است؛ قرآن در بین انبوهی از مسائل سیاسی و اجتماعی که در جامعه جاهلی معاصر نزول و فرهنگ غالب آن زنان وجود داشت به مسئله زن به عنوان یکی از اولین موضوعات پرداخت و در سوره تکویر که هفتمین سوره به ترتیب نزول است، جامعه جاهلی را وارد یک چالش کرد و فرمود: «بای ذنب قتلت». خیلی از تفاسیر مصداق این آیه را به سنت جاهلی دخترکشی مرتبط کرده‌اند. بنابراین اولین دفاع اسلام از زنان، امنیت زندگی و زیستی آنان است.

وی با اشاره به امنیت انتساب نسلی، اظهار کرد: سنت غلطی به نام عدم انتساب فرزندان به مادر در دوره جاهلی وجود داشت و حتی پیامبر وقتی فرزند پسری نداشت، ایشان را ابتر دانستند زیرا معتقد بودند انتقال نسل از طرف دختر صورت نمی‌گیرد. ولی قرآن کریم در سوره کوثر که پانزدهمین سوره در سیر نزول قرآن است، بر امنیت انتساب نسلی تاکید کرده و حضرت زهرا(س)، وسیله بقای نسل پیامبر عنوان شده است. همچنین حوزه دیگری که قرآن بر آن تأکید دارد، حقوق زن را در ساختار خانواده و در نقش مادری و همسری و فرزندی و... تعریف کرده است؛ این در حالی است که رویکردهای غربی زن را به صورت فردگرایی و جدا از خانواده تعریف کرده است.

پژوهشگر خانواده و تربیت با بیان اینکه قرآن در سوره بقره و در بحث شیردادن به فرزند و مطالب پیرامونی آن، دستورات متعددی برای تأمین امنیت زنان را مطرح کرده است، اظهار کرد: تأمین امنیت مالی و اقتصادی زن هم در قالب نفقه، مهریه و ارث مورد توجه قرآن کریم قرار گرفته است. در اسلام، زن در عین اینکه حق کسب درآمد و تولید ثروت دارد ولی وظیفه‌ای در تأمین اقتصاد خانه ندارد و شوهر باید مخارج را تأمین کند، در حالی که در غرب این مسائل وجود ندارد.

تأکید قرآن بر کنشگری صحیح اجتماعی زنان

وی با بیان اینکه اسلام با اینکه جامعه انسانی مطلوب را غیر مختلط معرفی کرده است با این حال حضور اجتماعی زنان را با رعایت حدود و شرایطی پذیرفته است و باز این توصیه‌ها هم برای تأمین امنیت خود زنان است، اضافه کرد: با وجودی که زنان در دوره جاهلی کمترین نقش اجتماعی را داشتند ولی قرآن نمونه‌هایی از زنان موفق را مطرح کرده است؛ داستان حضرت مریم(س)، داستان حضرت آسیه و مادر موسی و... نمونه‌های بارز این موضوع است که درصدد رسمیت دادن به نقش‌های مطرح و مؤثر اجتماعی برای زنان در عین رعایت چارچوب‌های مشروع بوده و نشانه تأکید قرآن بر حضور اجتماعی زنان است.

احمدی پرتو بیان کرد: یکی از اقدامات قرآن در تأیید فعالیت زنان، بحث بیعت و مشارکت در روند حاکمیت و دخالت در اصلاح جامعه است که در سوره توبه به امر به معروف و نهی از منکر توسط مردان و زنان اشاره فرموده است. مسئله دیگر امنیت عبادی برای زنان است که حتی در مکاتب دینی دیگر به‌شدت کمرنگ بوده ولی در قرآن به آن اهتمام ورزیده و فرموده است که زنان مانند مردان می‌توانند به حیات طیبه برسند.

احمدی پرتو اظهار کرد: قرآن به تقسیم کار جنسیتی قائل است در حالی که در مکاتب دیگر اینطور نیست. قرآن در بحث امنیت شغلی آنان به تفاوت ظاهری زن و بافت روحی و جسمی زن توجه نشان داده است. طبق آموزه‌های دینی حضور اجتماعی زنان نباید صرفاً با اشتغال آنان پیوند بخورد. همچنین قرآن محیط اجتماعی و به تبع آن شغلی زنان را محیطی عاری از التذاذ و مراودات جنسی می‌داند تا زنان در کمال آرامش به عرصه اجتماعی و شغلی ورود کنند.

این پژوهشگر در مقایسه تطبیقی دو رویکرد قرآنی و اسناد بین‌المللی، تصریح کرد: در اسناد بین‌المللی اصل عدم تبعیض به سمت تشابه نقش‌ها بین زنان و مردان رفته است و با وجودی که تاریخچه متون مدون در باب حقوق و امنیت زنان در اسناد بین‌المللی به یک قرن نمی‌رسد ولی با این وجود قرآن کریم، ۱۴ قرن به تدوین این حقوق پرداخته است.

ضابطه‌مندکردن کارکرد زن در اسلام

وی تأکید کرد: قرآن بر خلاف اسناد بین‌المللی که به برجسته‌سازی کارکرد جنسی زنان و مشروعیت‌بخشی در انواع روابط جنسی اقدام کرده است و نتیجه‌ آن در انهدام کانون خانواده و رواج بی بندوباری جنسی در جهان و تبدیل زن به عنوان کالای جنسی، اقتصادی دیده می‌شود که به ضابطه‌مندی این روابط در قالب کانون خانواده و ازدواج اقدام کرده است.

احمدی پرتو تصریح کرد: همچنین بهم ریختگی در نقش‌های اجتماعی و اقتصادی و....که در نتیجه اصل برابری جنسیتی و عدم تبعیض در اسناد بین‌المللی و نهادهای مدعی حقوق بشر و زنان به دست آمده، منجر به ناامنی برای زنان شده است. زیرا زنان مجبورند با وجود عدم آمادگی بیولوژیکی و روحی و روانی لازم این نقش‌ها را بپذیرند.

این پژوهشگر حوزه خانواده و تربیت تأکید کرد: قرآن علاوه بر ایجاد حق متناسب و نه مساوی برای هر یک از انسان‌ها چه مرد و چه زن به حمایتگری مردان نسبت به زنان و استیفای حقوق و امنیت زنان در قالب ساختار خانواده اقدام کرده است.

وی افزود: قرآن، امنیت جنسی زنان را در قالب انحصار مشروعیت رفتار جنسی در قالب ساختار ازدواج و کانون خانواده مطرح کرده و ضمن مبارزه با رواج بی بندوباری جنسی و مبارزه با پدیده شوم همجنس‌گرایی و روسپی‌گری و انحرافات جنسی به ایجاد امنیت جنسی نسبت به زنان مبادرت ورزیده است. همچنین با توصیه به کمک به ازدواج و تشکیل خانواده بخشی از جامعه که در قالب برده و کنیز توانایی تشکیل خانواده را نداشته‌اند، به امنیت جنسی این قشر اهتمام ورزیده است. این در حالی است که بردگی جنسی و صنعت روسپی‌گری به عنوان بخشی از حقوق زنان در اسناد بین‌المللی تحت عنوان برابری جنسیتی، عدم تبعیض و استفاده از حق سلامت به تصویر کشیده شده است.