آیتالله محمدتقى مصباح یزدى، یازدهم بهمنماه 1313، برابر با بیست و پنجم شوالالمكرم 1353هجرى قمرى، در خانوادهاى متدین در شهر یزد به دنیا آمد. وی پس از اتمام دوره ابتدایى، در سال 1325 وارد حوزه علمیه یزد شد و در مدرسه شفیعیه دروس مقدماتی را نزد مرحوم استاد محمدعلی نحوی و درسهای «شرح لمعه» در فقه و «رسائل» و «قوانین» در اصول فقه را نزد سیدعلی مدرسی و میرزا محمد انواری به پایان رساند. بهدلیل علاقه و استعداد بسیار محمد تقی، استادان کلاسهای خصوصی برای وی برگزار میکردند و از او میخواستند مطالب را به عربی بنویسد. ایشان در كنار دروس رسمى حوزه، برخى علوم روز مانند فیزیک، شیمى، فیزیولوژى و زبان فرانسه را آموخت. او دوره مقدمات و سطح حوزوی را که عموماً در هشت تا ده سال خوانده میشد، در مدت چهار سال به پایان رساند.
وی در سال 1330 براى ادامه تحصیل همراه با خانواده به نجف اشرف هجرت كرد و در درس «مکاسب» و «کفایة الاصول» استاد محمدعلی سرابی و علامه سیدعلی فانی و نیز درس تفسیر آیتالله العظمی خوئی شرکت جست؛ اما به دلیل مشکلات مالی پدر، پس از شش ماه مجبور شد تا با ایشان به ایران مراجعت كند و سپس براى ادامه تحصیل به قم عزیمت كرد. ایشان بقیه مکاسب و کفایه را خدمت شیخ عبدالجواد جبلعاملى و آیتالله حاج شیخ مرتضی حائری(رحمهالله) به اتمام رساند و در درس خارج فقه آیتالله بروجردی و درس خارج اصول حضرت آیتالله اراکی و در درسهای تفسیر و اسفار علامه طباطبایی(رضواناللهعلیهم) شرکت کرد. وی همچنین حدود ده سال در محضر علامه طباطبایی به آموختن اسفار و الهیات شفا پرداخت و همزمان، کتاب «برهان شفا» را در جلسات شبهای پنجشنبه و جمعه نزد ایشان فراگرفت. آیتالله مصباح با جدیت و پشتکار، ضمن تحقیق در رشتههاى مرتبط با فقاهت، مانند اصول فقه، رجال و درایه و طی مراحل عالی حوزه، در سن 27 سالگی به درجه اجتهاد نایل آمد، ولی همچنان حدود هشت سال در درس فقه و اصول حضرت امام خمینی(ره) و حدود پانزده سال در درس فقه آیتالله بهجت(ره) در موضوعات طهارت و مکاسب و خیارات شرکت کرد.
پس از تبعید حضرت امام و به توصیه ایشان، معظّم له به همراه گروهی از فضلا، از جمله مرحوم آیات محمدی گیلانی و محمدیزدی و حضرات آیات حسین مظاهری و سیدعلیاکبر موسوی، به تحقیق در مباحث اجتماعى اسلام، از جمله بحث جهاد، قضا و حكومت اسلامى پرداخت. ایشان علاوه بر استفاده از دقتهاى علمی كمنظیر و استقلال رأى تحسینبرانگیز آیتالله بهجت (رضوان الله تعالی علیه)، از خصوصیات و راهنماییهای اخلاقى ایشان بهره برد؛ تا جایی که آیتالله بهجت او را در مقام مدرس اخلاق به مردم معرفى میفرمود. ایشان همچنین در زمره شاگردان خصوصی مرحوم علامه سیدمحمدحسین طباطبایی درآمد و از ارشادات اخلاقى آن بزرگوار نیز بهرهمند شد. علامه نیز كار بازخوانى تفسیر گرانسنگ «المیزان فی تفسیر القرآن» را قبل از چاپ و نشر به او سپرد. آیتالله مصباح در مسائل اخلاقی و عرفانی همچنین از محضر آیتالله انصاری همدانی بهره برد.
آیتالله مصباح برای تربیت نیروی انسانی متعهد، مؤمن و متخصص در رشتههای مورد نیاز به تأسیس و مدیریت چندین مدرسه و مؤسسه حوزوی و دانشگاهی پرداخت. ایشان به همراه آیتالله جنتى، شهید بهشتى و شهید قدوسى در اداره مدرسه منتظریه (حقّانى) مشارکت داشت و حدود ده سال در آن مكان به تدریس فلسفه، تفسیر قرآن و اخلاق پرداخت. از آن پس، چندین مدرسه و مؤسسه آموزشی را راهاندازى كرد كه از مهمترین آنها مىتوان از بخش آموزش مؤسسه در راه حق، دفتر همكارى حوزه و دانشگاه، بنیاد فرهنگى باقرالعلوم(ع)، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(ره) و مدرسه رشد نام برد. ایشان همواره مورد حمایت امام خمینى (قدس سره) و آیتالله العظمی خامنهای(مدظلهالعالی) بود و ریاست مؤسسه اخیر را از جانب ایشان برعهده داشت.
آیتالله مصباح (رضوان الله تعالی علیه) شاگردان بسیاری را تربیت کرد که بسیاری از آنها در رشتههای مختلف علوم اسلامی و انسانی به تحقیق و نظریهپردازی پرداختهاند و یا در زمینههای مختلف آموزشی، مدیریتی، یا فرهنگی منشأ خدماتی کمنظیر بودهاند. سرانجام این متفکر انقلابی پس از یک دوره بیماری، عصر جمعه ۱۲ دیماه ۱۳۹۹ دار فانی را وداع گفت و در حرم مطهر حضرت معصومه(س) در جوار استاد خود، حضرت آیتالله العظمی محمدتقی بهجت(ره) به خاک سپرده شد.
انتهای پیام