مخاطب سعدی آحاد بشریت در تمامی اعصار است

به گزارش ایکنا به نقل از دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری، قدمعلی سرامی، استاد دانشگاه، نویسنده، شاعر و پژوهشگرایرانی در حوزه زبان و ادبیات فارسی؛ در هشتمین جلسه از درس‌گفتارهای «سعدی‌خوانی»، که به همت دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری برگزار می‌شود، گفت: یکی از اساسی‌ترین آورده‌های سعدی، که از دلایل گستاخی‌اش بوده و پشتوانه حکومتی داشته، این بیت است «عبادت به جز خدمت خلق نیست /به تسبیح و سجاده و دلق نیست»؛ حتی اگر مماشات سنگین هم با او می‌کردند، راهش درست بود.

وی ضمن بیان این مطلب دراین‌باره ادامه داد: مخاطب سعدی، هم در گلستان و هم در بوستان، حاکمیت است اما سعدی طوری حرف زده که جز حاکمان خودش، بشریت را مخاطب قرار داده است.

این استاد دانشگاه دراین جلسه به تشریح باب اول بوستان؛ عدل و تدبیر و رای و داستان «عمر بن عبدالعزیز»، که در آغاز این باب آمده پرداخت اما در پیش‌ درآمدی به این باب از بوستان، به نظریه نسبیت انیشتین اشاره و خاطرنشان کرد: انیشتین، دراین نظریه فقط عالم ابژه یا عینیت را مطلق نپنداشته اما جهان مدرن ثابت کرده که عالم معنا و مینو و نرم‌افزار هم غیراطلاقی است منتهی درصد اطلاقیت‌شان با هم متفاوت است.

سرامی با اشاره به اینکه شاعر در شعر کوششی فعال است و از روی خودآگاهی شعر می‌سراید اما در شعر جوششی منفعل است؛ به بحث سرشت پرداخت و گفت: سرشت، علم لدنی است که با آن به دنیا می‌آییم و مدام هم به آن اضافه می‌شود اما سرنوشت همیشه با توست. در علم لدنی، یک پارادوکس بزرگ وجود دارد؛ اینکه هر یگانه‌ای دوگانه است و تمام این جهان از یگانگی تولید شده اما به محض تولید، این یگانه با یگانه‌ای دیگر باید آمیزش کند تا تولیدمثلی رخ دهد. این پژوهشگر و ادیب ادامه داد: فردوسی با اینکه دانش جدید در اختیار نداشته اما با علم لدنی که داشته فهمیده است:

خداوند دارنده هست و نیست

همه چیز جفت است و ایزد یكی است

همه جفت و همتای یزدان یكی است

جز از بندگی كردنت رای نیست

سعدی هم با رویکردی دیگر در این باره می‌گوید:

هر کسی را نتوان گفت که صاحب‌نظر است

عشقبازی دگر و نفس‌پرستی دگر است

نفس‌پرستی از خودآگاهی است و عاشقی از ناخودآگاهی

سرامی خاطرنشان کرد: نکته نفس‌پرستی روی خودآگاهی است ولی عاشقی روی ناخودآگاهی است. گوهر یک ذاتیت بیرونی دارد و یک ذاتیت اندرونی. عارف هم یک موضوع ذهنی را تبدیل به موضوعی عینی می‌کند و تمام کوشش عرفان هم این است که ما آدم‌ها از خودمان به خویش‌مان برسیم.

این استاد دانشگاه دراین باره ادامه داد: این دوگانگی در انحنای یگانگی، نه تنها در عالم ماده بلکه در عالم معنا و ذهن هم صدق می‌کند. اختیار داریم اما این اختیار ما تابع متبوعی به نام جبر است. درواقع، این دوگانگی در یگانگی است که دو ملتی که در کنار هم هستند، همدیگر را هم می‌کشند.

سرامی در بخش دیگری از این جلسه با تحسین میراثی گه گذشتگان برای ما به جا گذاشته‌اند به وامداری ما از گذشتگان پرداخت و گفت: وقتی آثار ادبی کلاسیک را می‌خوانیم، یکی از کارهای ما در این فرآیند درک ریزه‌کاری‌های فنی ققطعات است و حقیقت بزرگ این است که ما وامدار گذشتگانیم و تمام بدبختی انسان امروز این است که این وامداری را یا انکار می‌کنند یا فراموش!

این نشست‌ها، هر دو هفته یک‌بار به همت دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری و با ارائه دكترقدمعلی سَرّامی، استاد دانشگاه، نویسنده، شاعر و پژوهشگرایرانی در حوزه زبان و ادبیات فارسی، در سالن سلمان هراتی حوزه هنری واقع در خیابان سمیه، نرسیده به حافظ، روبروی کوچه پورموسی برگزار می‌شود و عموم علاقه‌مندان و پژوهشگران برای شرکت در این جلسات می‌توانند درسالن سلمان هراتی حوزه هنری حضور یابند.