نگاهی به مفهوم سه واژه یهود، بنی‌اسرائیل و صهیونیسم

حجت‌الاسلام والمسلمین شیرزاد کمانگر، عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن کریم طی یادداشتی که در اختیار ایکنای قم قرار داده است، درخصوص ویژگی‌های یهود در قرآن آورده است: قرآن که آیین وحی الهی و مرجعی جاودانه برای بشری است. یکی از بهترین ترسیم کننده‌های معرفی چهره‌های افراد، گروه‌ها و تاریخ گذشتگان است و زمینه‌های کلیدی سقوط و صعود آنان را به‌طور جامع، کوتاه و رسا بیان کرده است. 
 
یکی از مباحث مورد اهتمام قرآن در بیان تاریخ گذشتگان و عملکرد آنان، یهود است که مرتب از سوی خداوند به مسلمانان تذکر داده می‌‏شود تا از خصوصیات، سرگذشت‌ها و واکنش‌های آنان در برابر آیات، دعوت پیامبران الهی به خصوص در برخورد با پیامبر اسلام(ص) و مسلمان صدر اسلام، شناخت دقیقی پیدا کنند و هوشیاری لازم را در رفتار با آنان، اتخاذ کنند.

پیش از ورود به بحث اصلی، لازم است به تعریف و کاربرد‌های سه واژه کلیدی یعنی یهود، بنی‌اسرائیل و صهیونیسم اشاره شود. چند تعبیر از ریشه و علت نامگذاری یهود وجود دارد. برخی می‌گویند که واژه یهود از «هود» گرفته شده که به معناى حرکت آرام و آهسته است و چون یهودیان به هنگام قرائت تورات به آرامى حرکت مى‌کردند و پس از آن درباره توبه به‌کار رفته است.

بنی‌اسرائیل و یهود به چه معناست؟

برخی دیگر معتقدند «هدنا» در جمله «إِنَّا هُدْنا إِلَیک» (۱۵۶/ سوره اعراف) گرفته شده است که در گذشته نشانه ستایش بوده است و پس از نسخ دین یهود، به پیروان این آیین اطلاق می‌شود. (بررسى تحلیلى مواجهه قرآن با یهود، صفحه ۲)

همچنین برخی می‌گویند یهود واژه عبری و از «یهودا» گرفته شده است. یهودا به ناحیه جنوبى سرزمین مقدس گفته مى‏شد که گروهى از بنى‌‏اسرائیل در آن سکونت داشتند، که در برابر بخش شمالى که اسرائیل نامیده مى‏شد قرار می‌گیرد.

یهودا، نام فرزند حضرت یعقوب است‏ (الانساب، جلد ۱۳، صفحه ۵۰۶) که در بین النهرین متولد شد (کتاب مقدس، سفر پیدایش، ۳۵ و ۲۹) و چون مادرش هنگام ولادت او شکرگزارى و ستایش کرد، او را یهودا نامید. (قاموس کتاب مقدس، صفحه ۹۷۷) و قوم یهود به اعتبار نسبت با یهودا، که بزرگ‌ترین اولاد حضرت یعقوب بود، خوانده شدند. (التبیان فی تفسیر القرآن، جلد ‏۱، صفحه ‏۲۸۹) و در واقع یهودیان به تیره‌اى از سامیان گفته مى‏شود که عبرانیان یا بنى‌اسرائیل و از نظر دینى کلیمى یا موسوى خوانده مى‌شوند. (دانشنامه قرآن و قرآن‌‏پژوهى، جلد ۲، صفحه ۲۳۸۲) کتاب‏شان تورات نام دارد (موسوعة الادیان، صفحه ۵۰۳) و در قرآن، از آنها به «الیهود» و «الذین هادو» تعبیر شده است. (کتاب کالبد شکافی جامعه صهیونیستی در فلسطین اشغالی، صفحه ۴۳ و ۷۹)

اسرائیل مرکب از «اسرا» به معناى بنده و «ئیل» به معناى خداست که نام حضرت یعقوب است. (مجمع‌البیان فى تفسیر القرآن، ج ۱، ص ۲۰۶) که به نوادگان و نسل یعقوب(ع) و قوم یهود. (دایرة‌المعارف قرآن کریم، جلد ۶، صفحه ۹۷) فرزندان و تمامى فرزندان‏ معنوى یعقوب گفته مى‌شود. «بنى‌اسرائیل» مجموعاً ۴۲ بار در قرآن با همین عنوان آمده است و شمار چشمگیرى از آیات به گزارش تاریخ و حوادث مهم زندگى آنان مى‌پردازد؛ چنین برمى‏‌آید که در عرف قرآن کریم مراد از بنى‏‌اسرائیل، یهود قدیم است. (بررسى تحلیلى مواجهه قرآن با یهود، صفحه ۲۴ و ۲۵)

معنای صهیونیسم چیست؟

صهیون، نام موقعیتی در بیت‌المقدس است (فرهنگ نفیسی جلد ۳، صفحه ۲۱۸) که هیکل سلیمان، مسجدالاقصی و قبه‌الصخره روی آن ساخته شده است (اصطلاحات سیاسی، صفحه ۵۹) گاهی نیز مقصود تمام شهر اورشلیم است یعنی شهر برگزیده خدا یا شهر آسمانی که آرزوی قوم خداوند صهیون است. (بن‌مایه‌های تاریخی‌صهیونیسم، ص ۲۶، به نقل از مقاله صهیونیسم چیست و چه اهدافی دارد؟) ایجاد حکومت یهود در آغاز به وسیله بنیامین ذئب یا تئودور هرتسل در سال ۱۸۹۶ طراحی شد. (بذر‌های توطئه، صفحه ۲۲۱-۲۲۳)

صهیونیسم از همان آغاز، فعالیت خویش را با نیرنگ شروع کرد و سازمان جهانی صهیونیست‌ها در ماه اوت ۱۸۹۷ در شهر بال در نخستین کنگره جهانی صهیونیست‌ها بنیاد نهاده شد (صهیونیسم، ص ۱۴ و ۱۵) و مفاد آن به تصویب رسید. حدود ۱۷ سال پس از این ماجرا، جنگ جهانی اول در گرفت. انگلیسی‌ها در سال ۱۹۱۴ با حکومت عثمانی وارد جنگ شدند و بعد پیروزی برآن در سال ۱۹۱۷ فلسطین را که جزو قلمروی امپراطوری عثمانی بود اشغال و تحت قیمومت خود در آوردند.

صهیونیست‌ها که به دنبال ارض موعود بودند به سراغ انگلیسی‌ها رفته که به آنان واگذار کنند تا حکومت یهود در فلسطین استقرار یابد (بذر‌های توطئه، صفحه ۲۲۱ و ۲۲۳) و چندی پس از آن سازمان مزبور «تراست مستعمراتی یهود» را یک شرکت سهامی جهانی بود به‌وجود آورد و چنین طرز تقکری مورد حمایت شخصیت‌های مهم یهودیان جهان قرار گرفت. (صهیونیسم، ص ۱۴ و ۱۵) و تمام اهداف صهیونیسم که تأسیس وطن ملی برای یهودیان (فرهنگ سیاسی آرش صفحه ۳۷۸ به نقل از مقاله صهیونیسم چیست و چه اهدافی دارد؟) و داشتن کشور خودمختار و دولت یهودی در فلسطین بود با فراهم کردن مهاجرت یهودیان به آنجا فراهم شد. (کتاب بررسى تحلیلى مواجهه قرآن با یهود، صفحه ۲۴ و ۲۵)

آنان با کسب حمایت بیشتر اعضای سازمان ملل، یک حکومت خارجی را در فلسطین با آواره کردن بیشتر ساکنان آنان به‌وجود آوردند و با به رسمیت شناختن دولت عبری، نوعی مشروعیت بین‌المللی را دریافت کردند. (دانش‌نامه‌ سیاسی. جلد ۱، صفحه ۲۲۶) در حالی که جمعیت مسلمانان این سرزمین، ۵۰۰ هزار نفر، یهودی ۶۰ هزار و مسیحی حدود ۶۰ هزار بودند. (بذر‌های توطئه، صفحه ۲ و ۳)

یهودی‌ها چند دسته هستند؟

برای اینکه قضاوت منصفانه درباره یهود شود لازم است گفته شود قرآن یهودیان مدینه را به سه دسته تقسیم کرده است اولین گروه، بى‏‌سوادانی هستند که تصویر روشنى از آداب و سنن دینى یهود نداشته (۱۱/ سوره توبه) و مورد سوء‌استفاده احبار و راهبان خود قرار گرفته تا از آنان اطاعت کورکورانه شود (۱۱۱ و ۱۱۳/ سوره بقره) و فقط سخنان آنان را تکرار ‏کنند تا موانع جدى در راه تبلیغ و گسترش اسلام شوند. (بررسى تحلیلى مواجهه قرآن با یهود، صفحه ۳۵ و ۳۴)

دومین گروه، مؤمنانی فهیم و معتقد به یهودیت و تعالیم دین موسى(ع) و افرادی خیرخواه و درست‏کارى بودند. (همان: ۷۰) و در برابر پیامبر اکرم(ص) کینه (110/ سوره آل عمران) و مخالفتی نداشتند. (همان:۱۱۳- ۱۱۵)، اما گروه سوم آنان دانشمندان نیرنگ‌‏باز و منفعت‌طلبی بودند و بیشترین برخورد پیامبر اکرم(ص) و مسلمانان با این گروه بود که مذهب را ابزار تجارت و مال‌اندوزى خود قرار داده بودند (۳۱ و /۳۴ سوره بقره) و همیشه در برابر رسالت پیامبر اسلام مخالفت کرده و توده‌‏ها را با استفاده از روش‌های گوناگون بر ضد آن حضرت تحریک می‌کردند (بررسى تحلیلى مواجهه قرآن با یهود، ص ۳۶) و امروز چنین گروهی، پشتیبان فکری و فرهنگی دولت صهیونسیم و اسرئیل فاشیسم هستند.