همراهی با قافله اربعین گامی در راستای زمینه‌سازی ظهور است

به گزارش خبرنگار ایکنا، «ششمین همایش بین‌المللی اربعین»، امروز دوشنبه ۲۰ شهریورماه در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد.

علیرضا زاکانی؛ شهردار تهران، در این مراسم به سخنرانی پرداخت و گفت: یکی از خصوصیات ممتاز دوران امام حسن(ع)، جدایی جریان ناب اسلامی از حکومت جور بنی امیه است. این جریان ناب، در طول تاریخ افتخارات متفاوتی خلق کرد اما بالاترین افتخار همان حادثه عاشوراست که عظمت و بزرگی این حادثه، قریب به هزار و چهارصد سال است که گرمابخش جامعه بشری است و ان‌شاءالله قیام حضرت مهدی(عج) راهگشای تحقق این حرکت است. انقلاب اسلامی ایران موفق شد این جریان ناب را تبدیل به یک حکومت کند چون از فاصله دوران امام حسن(ع) تا چهل و چهار سال پیش، حرکت‌ها و قیام‌های متعددی شکل گرفت اما تقدیر الهی این بود که این پرچم به دست امام عظیم الشان ما و با حمایت مردم برافراشته و تبدیل به حرکتی جدید شود.

رمز پیروزی در جنگ تحمیلی

وی ادامه داد:‌ در وصیت‌نامه نورانی امام عظیم الشان، رمز موفقیت و بقای انقلاب در قالب انگیزه الهی و وحدت کلمه بیان شده است‌‌. وقتی این رمز پیروزی است بنابراین در جای جای راه طی شده تا امروز، هر وقت این خصوصیات به هم پیوستند منجر به یک حماسه عظیم شدند. سؤال این است که خصوصیت دفاع مقدس ما چه بود؟ ما به ظاهر در جنگ نابرابر هشت ساله با یک جریان بعثی طرف بودیم اما واقعیت این است که همه جریان کفر و استکبار پشت صدام بودند. از یک سو می‌توان بحث و بررسی کرد که دفاع مقدس چگونه موفق شد اما فراتر از این می‌توان از فرهنگ دفاع مقدس به عنوان یک گوهر یاد کرد که خصوصیتی همانند انگیزه الهی در آن در اوج است و وحدت کلمه و‌ قیام‌ همگانی برای دفاع، از رموز پیروزی در این جنگ است. 

زاکانی تأکید کرد: انگیزه الهی در دفاع مقدس ما به عنوان یک ذخیره تمام ناشدنی عمل کرد و امروزه دائما به آن رجوع کرده و این جهت‌گیری درست و هدف والا و غایی را  همچنان در نظر داریم. از سوی دیگر انسجام و پیوستگی را در میان مردم مشاهده می‌کنیم و به خودمان می‌بالیم لذا فرهنگ دفاع مقدس برای ما فوق العاده ارزشمند است. شهید چمران نماینده امام در شورای عالی دفاع و نماینده مجلس بود اما وقتی با تعداد محدودی از یاران خود برای شکستن حصر سوسنگرد حرکت می‌کند، این حرکت وی با اندک امکانات و در واقع با دست خالی بود چراکه سه گلوله آر پی جی بیشتر نداشتند و وقتی احساس کردند در محاصره قرار می‌گیرند به دوستان دستور دادند که برگردند. ایشان می‌توانستند بگویند با هم می‌مانیم و با هم شهید می‌شویم اما نهیب زد که برگردید و خودشان تنها در میدان باقی ماندند و به طرز معجزه‌آسایی هم از مهلکه نجات پیدا کردند. زمانی هم در اهواز بستری بودند بیان می‌کردند که وقتی پنجه مرگ به سویم آمد و خودم را در میدان دید دشمن قرار دادم که دوستان از مهلکه بگریزد خاطرم آسوده شد. این یک فرهنگ است که آثاری در پی دارد. اگر امروزه در کشور آسیب می‌بینیم به خاطر غفلت از این فرهنگ است.

شهردار تهران تأکید کرد: چنین اقداماتی باعث شد دفاع مقدس بر تارک تاریخ بدرخشد و جریان مقاومت ادامه داشته باشد. اما وقتی به اربعین می‌رسیم می‌بینیم که ابعاد آن متفاوت و استمرار همان حرکت تمدنی صدر اسلام است و هرکسی در این مسیر گامی بردارد در واقع در مسیری حرکت کرده که ما را یک گام به ظهور و تمدن وعده داده شده الهی نزدیک کرده است. اینجاست که اربعین رنگ و بوی دیگری می‌گیرد و حرکت در مسیر پیوستگی ملت‌ها، شرایط را متفاوت می‌کند.‌ فرهنگ اربعین انسان ساز است و کسی که خود را به آن عرضه کند همانند یک میزان عمل می‌کند و در این شرایط یک مسئول به خوبی می‌فهمد در حال خدمت است یا خیر؟

آثار توجه به فرهنگ عاشورا

زاکانی ادامه داد: هر کسی با اربعین همراه شد عملا خودش را با قافله‌ای همراه می‌کند که عاقبت آن معلوم است که همان زمینه‌سازی ظهور است اما مقیاس آن از انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷ گسترده‌تر است. لذا امروزه اربعین تجلی وحدت و اوج حکمت، منزلت، ایثار، فداکاری و جانفشانی است.

وی یادآور شد: لازم است در پایان به یک خاطره مرتبط با اربعین اشاره کنم. در یکی از سفرهایی که در دوره نمایندگی مجلس برای راهپیمایی اربعین رفته بودیم، از دوستان جدا شدم، هوا خیلی گرم بود و مابین راه در اواسط مسیر به یک چادر پناه بردم و خیلی هم خسته بودم و خوابیدم که شخصی من را بیدار کرد و گفت بیا غذا بخوریم. بعد از نماز جماعت شام را خوردیم و رفتم که دوباره بخوابم که آن شخص من را بیدار کرد و گفت بلند شو که به خانه برویم. با اصرار من را بلند کرد و داخل ماشین نشستیم. ما را به کوچه‌ای تاریک برد‌ در منزل را باز کرد و داخل شدیم‌، برایم مقداری انگور و یک‌ نوشابه آورد و گفت در خانه من چیزی غیر از این نیست. حمام هم داخل حیات بود و خدا شاهد است که سر ما را هم صابون زد و لباس‌هایم را هم شست و تنها اتاق خانه‌اش را به من داد که بخوابم و صبح متوجه شدم زن و بچه‌اش آمده‌اند و در حیات خانه خوابیده‌اند. موقع رفتن هم‌ گفت اگر به زیارت امام رضا(ع) رفتی ما را دعا کن. این فرهنگ انسان‌ساز و قابل اتکا است. فرهنگ عاشورا مایه نجات ماست و افتخارات زیادی برای ما خلق خواهد کرد.

دلایل رشد حاضران در پیاده‌روی اربعین

همچنین حجت‌الاسلام والمسلمین رضا غلامی؛ رئیس پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی، در این همایش به سخنرانی پرداخت و گفت: اگر سؤال شود چه عناصری در گسترش انفجاری پیاده‌روی اربعین نقش داشته است می‌توان چند عنصر را به عنوان عناصر قابل تأمل معرفی کرد که اول افزایش تشنگی به معنویت و خستگی مفرط از دنیازدگی و البته لذایذ معنوی منحصر به فرد این سفر است. نکته دیگر محبت فزاینده به اهل بیت(ع) مخصوصاً حب به امام حسین(ع) و سوم میل به تغییر در سبک زندگی پوچ و بی هدف در زندگی مدرن، چهارم رشد علاقه‌مندی به پشت کردن به فردگرایی و روی آوردن به تعاون و حرکت جمعی، پنجم گرایش به بروز و ظهور هویت اسلامی، ششم گرایش به افزایش عدالت در میان امت اسلامی و هفتم نمایش قدرت در مقابل جریان سلطه هستند. البته شیعه‌ستیزی در سال‌های اخیر توسط صدام و داعش نیز به سهم خود به توسعه پیاده‌روی اربعین کمک کرده است.

وی ادامه داد: گسترش پیاده‌روی اربعین پیام‌هایی دارد که می‌تواند برای اهل علم مورد توجه باشد. پیام اول اینکه گرایش به اربعین همچنان در میان مردم مورد توجه است و نه تنها افت نکرده بلکه افزایش پیدا کرده است. نکته دیگر اینکه اسلام و تشیع، روح دولت - ملت ایران محسوب می‌شود و هرکسی به آن کم توجهی کند محکوم به شکست می‌شود. همچنین باید از فرصت‌های تمدنی این راهپیمایی، با هوشمندی استفاده کنیم.

لزوم انجام تحقیقات علمی مرتبط با اربعین

رئیس پژوشکده مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی افزود: در مورد اربعین لازم است تحقیقات علمی گسترده‌ای در داخل کشور صورت گیرد نه اینکه صرفا از تحقیقات دیگران استفاده کنیم هرچند که اگر محققان کشورهای خارجی هم تحقیقی در این مورد انجام دهند قطعا می‌توانیم از آن استفاده کنیم اما جا دارد با کمک وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر نهادهای کمک کننده به این همایش، چندین تحقیق میدانی بزرگ در ابعاد مختلف طراحی شود و داده‌های لازم را تولید و زمینه پردازش و تحلیل آنها را فراهم کنیم.

حجت‌الاسلام غلامی در پایان سخنان خود گفت: البته بنده در زمینه تحلیل معتقدم خوب است افرادی که در این تحلیل شرکت می‌کنند از دو گروه باشند که یکی تجربه زیسته پیاده‌روی اربعین را داشته و درک درستی از آن دارند و دسته دوم افرادی باشند که در این راهپیمایی شرکت نکرده‌اند و می‌توانند نگاه برون‌ گفتمانی و برون دینی نقدهایی به این حرکت داشته باشند که شاید برای ما مفید باشد. اگر همین امروز هم به دنبال کار میدانی باشیم باز هم دیر است چون نزدیک هشت سال است که این‌ حرکت با این گستردگی شروع شده است.